Bài giảng Sinh học 11 - Bài học 18: Tuần hoàn máu

Học sinh: Nguyễn Phan Nhật Ánh Trần Thúy HằngNĂM HỌC: 2020-2021 Bài 18 TUẦN HOÀN MÁUCẤU TẠO VÀ CHỨC NĂNG HỆ TUẦN HOÀNCÁC DẠNG HỆ TUẦN HOÀN Ở ĐỘNG VẬT. 1.Hệ tuần hoàn hở 2.Hệ tuần hoàn kínNỘI DUNG:Hệ tuần hoàn gồm những thành phần nào?Hệ tuần hoàn được cấu tạo chủ yếu bởi các bộ phận sau:Hệ thống mạch máuTimDịch tuần hoànI- CẤU TẠO VÀ CHỨC NĂNG CỦA HỆ TUẦN HÒAN1. Cấu tạo chung Hệ tuần hoàn gồm:- Dịch tuần hoàn:- Tim:- Hệ thống mạch máu: + Động mạch: + Tĩnh mạch: + Mao mạch:.là một cái máy bơm hút và đẩy máu chảy trong mạch máu máu,hoặc hỗn hợp máu + dịch mô2. Chức năng chủ yếu của hệ tuần hoàn Vận chuyển các chất từ bộ phận này đến bộ phận khác để đáp ứng cho các hoạt động sống của cơ thể.II- Các dạng hệ tuần hoàn ở động vật Ở động vật đa bào có cơ thể nhỏ, dẹp và động vật đơn bào : Chưa có hệ tuần hoàn, Các chất được trao đổi qua bề mặt cơ thể. Ở động vật đa bào có kích thước cơ thể lớn: Có hệ tuần hoàn HỆ TUẦN HOÀNHỆ TUẦN HOÀN HỞHỆ TUẦN HOÀN KÍNHỆ TUẦN HOÀN ĐƠNHỆ TUẦN HOÀN KÉP1.Hệ tuần hoàn hở 2. Hệ tuần hoàn kínTIMTIMKhoang cơ thểTĩnh mạchĐộng mạch Mao mạchTế bàoHệ tuần hoàn hởHệ tuần hoàn kínĐại diệnCấu tạoĐường đi của máu (bắt đầu từ tim)Đặc điểmĐa số động vật thân mềm (ốc sên, trai...) Chân khớp (côn trùng, tôm...) Không có mao mạch- Hệ tuần hoàn hở có 1 đoạn máu đi ra khỏi mạch máu và trộn lẫn với dịch mô.- Máu chảy dưới áp lực thấp và chảy chậm1. Hệ tuần hoàn hởTim Động mạch Khoang cơ thể 	 (Trao đổi chất) 	Tĩnh mạchTIMKhoang cơ thểTĩnh mạchĐộng mạchTế bàoHệ tuần hoàn hởTIMĐường đi của máuKhoang cơ thểĐại diệnCấu tạoĐường đi của máu (bắt đầu từ tim)Đặc điểm có mao mạch- Hệ tuần hoàn kín có máu lưu thông liên tục trong mạch kín- Máu chảy dưới áp lực cao hoặc trung bình và chảy nhanh2. Hệ tuần hoàn kínTim Động mạch Mao mạch 	(Trao đổi chất) 	Tĩnh mạchMùc ống, bạch tuộc, giun đốt, chân đầu và động vật có xương sốngTIMHệ tuần hoàn kínTIMTĩnh mạchĐộng mạchMao mạchTế bàoĐường đi của máuHệ tuần hoàn hởHệ tuần hoàn kínĐại diệnCấu tạoĐường đi của máu (bắt đầu từ tim)Đặc điểmTim ĐM Khoang cơ thể 	Tim ĐM MM 	 TMĐa số động vật thân mềm và Chân khớpMùc ống, bạch tuộc, giun đốt, chân đầu và động vật có xương sốngCó mao mạchKhông có mao mạchTM Hệ tuần hoàn hở có 1 đoạn máu đi ra khỏi mạch máu và trôn lẫn với dịch mô. Máu chảy dưới áp lực thấp và chảy chậm Hệ tuần hoàn kín có máu lưu thông liên tục trong mạch kín Máu chảy dưới áp lực cao hoặc trung bình và chảy nhanhCho biết ưu điểm của hệ tuần hoàn kín so với hệ tuần hoàn hở? Trong hệ tuần hoàn kín, máu chảy trong động mạch dưới áp lực cao hoặc trung bình. Tốc độ máu chảy nhanh, máu đi được xa, đến các cơ quan nhanh đáp ứng tốt hơn nhu cầu trao đổi khí và trao đổi chất của cơ thể.oVì sao hệ tuần hoàn hở chỉ thích hợp cho động vật có kích thước nhỏ, ít hoạt động?Tại sao côn trùng có kích thước nhỏ nhưng vẫn hoạt động mạnh? VD dế mèn, châu chấu . Vì sao hệ tuần hoàn hở chỉ thích hợp cho động vật có kích thước nhỏ, ít hoạt động? Vì tốc độ máu chậm, khả năng điều hòa phân phối máu đến các cơ quan chậm. Tại sao côn trùng có kích thước nhỏ nhưng vẫn hoạt động mạnh? VD dế mèn, châu chấu . Vì hoạt động trao đổi khí cho các tế bào ở côn trùng do hệ thống ống khí đảm nhận, chứ không phải là hệ tuần hoànHỆ TUẦN HOÀNHỆ TUẦN HOÀN HỞHỆ TUẦN HOÀN KÍNHỆ TUẦN HOÀN ĐƠNHỆ TUẦN HOÀN KÉPHTH ĐƠNHTH KÉP HỆ TUẦN HOÀN ĐƠN VÀ HỆ TUẦN HOÀN KÉPTHẢO LUẬN NHÓM 03 phútHoàn thành Phiếu học tập sau: Hệ tuần hoàn đơnHệ tuần hoàn kép Đại diệnCấu tạo timSố vòng tuần hoànÁp lực của máu chảy trong động mạchSỰ KHAÙC NHAU GIÖÕA HTH ĐƠN VAØ HTH KEÙPCHỈ TIÊU SO SÁNHHỆ TUẦN HOÀN ĐƠN(cá)HỆ TUẦN HOÀN KÉP(lưỡngcư,bò sát,chim, thú)Vòng tuần hoànCấu tạo timHiệu quả 1 vòng 2 vòngTim có 2 ngănTim có 3 hoặc 4 ngănMáu đi nuôi cơ thể là máu giàu O2Máu đi nuôi cơ thể là máu giàu O2 hoặc máu phaKhi tim co, máu được bơm với áp lực thấp nên vận tốc máu chảy chậmKhi tim co, máu được bơm với áp lực cao nên vận tốc máu chảy nhanhĐƯỜNG ĐI CỦA MÁU TRONG HỆ TUẦN HOÀN ĐƠNMao mạch mangMao mạchĐộng mạch lưngĐộng mạch mangTĩnh mạchTÂM THẤTTÂM NHĨĐƯỜNG ĐI CỦA MÁU TRONG HỆ TUẦN HOÀN KÉPĐộng mạch chủMao mạch c¸c c¬ quanMao mạch phổiVÒNG TUẦN HOÀN LỚNVÒNG TUẦN HOÀN NHỎTĩnh mạchTĩnh mạch phổiĐộng mạch phổiTÂM NHĨ TRÁITÂM THẤT TRÁITÂM NHĨ PHẢITÂM THẤT PHẢICho biết ưu điểm của hệ tuần hoàn kép so với hệ tuần hoàn đơn?Trong động mạch của hệ tuần hoàn kép máu chảy dưới áp lực cao, máu chảy nhanh, đi xa tạo ra áp lực thuận lợi cho quá trình trao đổi chất ở mao mạch Trao đổi chất diễn ra nhanh.Giun đốtBò sátChimCá Ếch nhái* Chiều hướng tiến hóa của hệ tuần hoànAmipThúSâu bọ Hãy sắp sự tiến hóa của hệ tuần hoàn ở các ngành, lớp động vật trong hình?Caù*Chiều hướng tiến hóa của hệ tuần hoànAmipGiun ñoátSaâu boïBoø saùtChimThuù Chưa có hệ tuần hoàn có hệ tuần hoàn và hệ tuần hoàn ngày càng hoàn thiện. Hệ tuần hoàn hở hệ tuần hoàn kínEÁch nhaùiùCâu 1: Cấu tạo chung của hệ tuần hoàn gồm: A. Tim, động mạch, tĩnh mạch, mao mạch B. Tim, hệ mạch, dịch tuần hoàn C. Tim, hệ mạch, máu D. Động mạch, tĩnh mạch, mao mạch, máuCỦNG CỐBCâu 2: Đường đi của máu trong hệ tuần hoàn hở theo thứ tự là: 	Động mạch, mao mạch, tĩnh mạch, tim	Động mạch, tĩnh mạch, mao mạch, tim	Động mạch, khoang cơ thể, tĩnh mạch, tim	Động mạch, tĩnh mạch, khoang cơ thể, timDCBACCỦNG CỐCâu 3: Nhóm động vật KHÔNG có sự pha trộn giữa máu giàu O2 và máu giàu CO2 ở tim:	Cá xương, chim, thú	Lưỡng cư, thú	Bò sát (trừ cá sấu), chim, thú	Lưỡng cư, bò sát, chim	DCBACỦNG CỐHọc bài và trả lời câu hỏi sgk/74Chuẩn bị bài tiếp theo: Tìm hiểu về cơ chế hoạt động của tim diễn ra như thế nào?Vì sao tim hoạt động suốt đời mà không mỏi?Đọc mục “em có biết?”Về nhà:Cảm ơn cô và các bạn đã lắng nghe