Bài giảng Sinh học 11 - Chủ đề 1: Trao đổi nước và muối khoáng thực vật

CHỦ ĐỀ 1: TRAO ĐỔI NƯỚC VÀ MUỐI 	KHOÁNG THỰC VẬTNỘI DUNG 1: SỰ HẤP THỤ NƯỚC VÀ MuỐI KHOÁNG Ở RỄNỘI DUNG 2: VẬN CUYỂN CÁC CHẤT TRONG CÂYNỘI DUNG 3: THOÁT HƠI NƯỚC Ở LÁNỘI DUNG 4: CÁC NGUYÊN TỐ KHOÁNGNỘI DUNG 1: SỰ HẤP THỤ NƯỚC VÀ MUỐI KHOÁNG Ở RỄHình 1.1 Cấu trúc của rễNỘI DUNG 1: SỰ HẤP THỤ NƯỚC VÀ MUỐI KHOÁNG Ở RỄNỘI DUNG 1: SỰ HẤP THỤ NƯỚC VÀ MUỐI KHOÁNG Ở RỄCon đường gian bàoCon đường tế bào chấtĐường điĐi theo không gian giữa các tế bào đến lớp nội bì gặp đai Caspari bị chặn lại nên chuyển sang con đường tế bào chất đến mạch gỗĐi xuyên qua tế bào chất của các tế bào đến mạch gỗĐặc điểmTốc độ Nhanh. Không có sự chọn lọc các chấtTốc độ Chậm. Có sự chọn lọc các chấtNỘI DUNG 2: VẬN CHUYỂN CÁC CHÂT TRONG CÂYNỘI DUNG 2: VẬN CHUYỂN CÁC CHÂT TRONG CÂYNỘI DUNG 2: VẬN CHUYỂN CÁC CHÂT TRONG CÂYĐẶC ĐiỂMDÒNG MẠCH GỖ(DÒNG ĐI LÊN)DÒNG MẠCH RÂY(DÒNG ĐI XUỐNG)CẤU TẠO THÀNH PHẦNĐỘNG LỰC PHÂN BiỆT CÁC DÒNG VẬN CHUYỂN TRONG CÂYNỘI DUNG 2: VẬN CHUYỂN CÁC CHÂT TRONG CÂYNỘI DUNG 2: VẬN CHUYỂN CÁC CHÂT TRONG CÂYNỘI DUNG 2: VẬN CHUYỂN CÁC CHÂT TRONG CÂYĐẶC ĐiỂMDÒNG MẠCH GỖ(DÒNG ĐI LÊN)DÒNG MẠCH RÂY(DÒNG ĐI XUỐNG)CẤU TẠO Gồm các tế bào chết (quản bào, mạch ống) nối kế tiếp nhau tạo thành những ống dài từ rễ lên láGồm các tế bào sống (ống rây, tế bào kèm). Các tế bào ống rây nối với nhau tạo thanhg ống dàiTHÀNH PHẦNNước, ion khoángCác chất hữu cơ được tổng hợp ở rễCác chất hữu cơ được tổng hợp ở lá (saccarozo, axit amin, vitamin), hocmoon, ATP, K+ ĐỘNG LỰC PHÂN BiỆT CÁC DÒNG VẬN CHUYỂN TRONG CÂYNỘI DUNG 2: VẬN CHUYỂN CÁC CHÂT TRONG CÂYNỘI DUNG 2: VẬN CHUYỂN CÁC CHÂT TRONG CÂYThí nghiệm chứng minh áp suất rễNỘI DUNG 2: VẬN CHUYỂN CÁC CHÂT TRONG CÂYQua 2 hiện tượng đã chứng minh có một lực đẩy ở rễ đã đẩy nước đi từ dưới lên Hiện tượng rỉ nhựaHiện tượng ứ giọt mép láNỘI DUNG 2: VẬN CHUYỂN CÁC CHÂT TRONG CÂYNỘI DUNG 2: VẬN CHUYỂN CÁC CHÂT TRONG CÂYLực liên kết giữa các phân tử nước với thành mạch gỗ.NỘI DUNG 2: VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT TRONG CÂYĐẶC ĐiỂMDÒNG MẠCH GỖ(DÒNG ĐI LÊN)DÒNG MẠCH RÂY(DÒNG ĐI XUỐNG)CẤU TẠO Gồm các tế bào chết (quản bào, mạch ống) nối kế tiếp nhau tạo thành những ống dài từ rễ lên láGồm các tế bào sống (ống rây, tế bào kèm). Các tế bào ống rây nối với nhau tạo thành ống dàiTHÀNH PHẦNNước, ion khoángCác chất hữu cơ được tổng hợp ở rễCác chất hữu cơ được tổng hợp ở lá (saccarozo, axit amin, vitamin), hocmoon, ATP, K+ ĐỘNG LỰC Nhờ sự kết hợp của 3 lực:Áp suất rễ (động lực đầu dưới) : đẩy nước từ dưới lên Thoát hơi nước ở lá (động lực đàu trên): hút nước từ dưới lênLực liên kết giữa các phân tử nước với nhau và với mạch gỗ Tạo thành 1 dòng vận chuyển liên tục từ rễ lên lá PHÂN BiỆT CÁC DÒNG VẬN CHUYỂN TRONG CÂYNhờ sự chênh lệch ASTT giữa cơ quan nguồn và cơ quan chứa (rễ, củ, quả)NỘI DUNG 2: VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT TRONG CÂYSự lưu thông giữa mạch gỗ và mạch râyNỘI DUNG 2: VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT TRONG CÂYLUYỆN TẬPTheo em, khi cạo mũ cao su người ta sẽ cắt vào mạch gỗ hay mạch rây của cây????NỘI DUNG 3: THOÁT HƠI NƯỚCNỘI DUNG 3: THOÁT HƠI NƯỚCTHOÁT HƠI NƯỚC Ở LÁ ĐƯỢC VÍ NHƯ “TAI HỌA TẤT YẾU” CỦA THỰC VẬTVì sao, vào ngày hè ta đứng dưới bóng cây mát hơn đứng dưới mai che bằng vật liệu ?NỘI DUNG 3: THOÁT HƠI NƯỚCLá là cơ quan thoát hơi nướcNỘI DUNG 3: THOÁT HƠI NƯỚCKhí khổng dưới KHVNỘI DUNG 3: THOÁT HƠI NƯỚCNỘI DUNG 3: THOÁT HƠI NƯỚCCƠ CHẾ ĐÓNG MỞ KHÍ KHỔNGNỘI DUNG 3: THOÁT HƠI NƯỚCLUYỆN TẬP Theo em,biểu bì của những cây sống ở vùng khô hạn, nắng nóng có đặc điểm gì phù hợp với điều kiện sống ?Lá non và lá già loại nào thoát hơi nước mạnh hơn? Vì sao?NỘI DUNG 4: VAI TRÒ CÁC NGUYÊN TỐ KHOÁNGNỘI DUNG 4: VAI TRÒ CÁC NGUYÊN TỐ KHOÁNGCây cà chua trồng trong các dung dịch dinh dưỡng khoáng khác nhau	1. Dầy đủ các nguyên tó khoáng dinh dưỡng thiết yếu	2. Trồng trong nước cất	3. Thiếu nguyên tố Mg 1 P N K S Mg 2 thiếu MgNỘI DUNG 4: VAI TRÒ CÁC NGUYÊN TỐ KHOÁNGHiện tượng thiếu các nguyên tố dinh dưỡng khoáng thiết yếu thường được biểu hiện ra thành dấu hiệu màu sắc trên lá NỘI DUNG 4: VAI TRÒ CÁC NGUYÊN TỐ KHOÁNGNitơ cây hấp thụ dạng NH4+ và NO3- Là thành phần của Protein, DNA RNA và diệp lục.. NỘI DUNG 4: VAI TRÒ CÁC NGUYÊN TỐ KHOÁNGVì sao cây thiếu Mg là có màu sắc như hình bên ?Thiếu MgNỘI DUNG 4: VAI TRÒ CÁC NGUYÊN TỐ KHOÁNGThiếu CanxiNỘI DUNG 4: VAI TRÒ CÁC NGUYÊN TỐ KHOÁNGCác muối khoáng trong đấtDạng không hòa tanDạng hòa tan NỘI DUNG 4: VAI TRÒ CÁC NGUYÊN TỐ KHOÁNGNỘI DUNG 4: VAI TRÒ CÁC NGUYÊN TỐ KHOÁNGPhân đạm (N)Phân lân (P)Phân Klali (K)Phân NPKNỘI DUNG 4: VAI TRÒ CÁC NGUYÊN TỐ KHOÁNGo ba maTỷ lệ NỘI DUNG 5: THỰC HÀNH: THÍ NGHIỆM THOÁT HƠI NƯỚCCHUẨN BỊ Chậu cây 1 loài bất kì2 cặp nhựa hoặc kẹp gỗ 2 lam kínhNỘI DUNG 5: THỰC HÀNH: THÍ NGHIỆM THOÁT HƠI NƯỚCLUYỆN TẬP Câu 1: Nước được vận chuyển ở thân chủ yếu:A. Nhờ mạch rây theo chiều từ trên xuống.	B. Từ mạch gỗ sang mạch rây.C. Từ mạch rây sang mạch gỗ.	D. Nhờ mạch gỗ.Câu 2: Lực đóng vai trò chính trong quá trình vận chuyển nước ở thân là:A. Lực đẩy của rể (do quá trình hấp thụ nước).B. Lực hút của lá do (quá trình thoát hơi nước).C. Lực liên kết giữa các phân tử nước.D. Lực bám giữa các phân tử nước với thành mạch dẫn.Câu 3: Động lực đẩy dòng chất hữu cơ từ lá theo mạch rây xuống rễ là nhờ: A. Cơ quan nguồn (lá) có áp suất thẩm thấu thấp hơn cơ quan dự trữ.B. Lực liên kết giữa các phân tử chất hữu cơ và thành mạch râyC. Chất hữu cơ vận chuyển từ nơi có nồng độ thấp đến nơi có nồng độ caoD. Sự chênh lệch áp suất thẩm thấu giữa cơ quan nguồn và các cơ quan dự trữLUYỆN TẬP Câu 4: Sự thoát hơi nước qua lá có ý nghĩa gì đối với cây?(1). Bảo vệ lá, tránh bị đốt nóng(2). Giúp khuyếch tán khí oxi vào trong lá, đồng thời thải cacbonic ra môi trường điều hòa khí quyển(3). Tạo ra sức hút để vận chuyển nước và muối khoáng từ rễ lên lá.(4)Tạo lục hút cho dòng mạch rây vận chuyển các chất hữu cơ.(5) Giúp khuếch tán khi cacbonic thải khí oxi điều hòa khí quyển.	(1), (2), (3), (5)	B. (1), (2), (4), (5)C. (1) , (3), (5)	D. (1), (3), (4), (5)LUYỆN TẬP Câu 5: Ở một số cây (cây thường xuân - Hedera helix), mặt trên của lá không có khí khổng thì có sự thoát hơi nước qua mặt trên của lá hay không?A. Có, chúng thoát hơi nước qua lớp biểu bì. B. Không, vì hơi nước không thể thoát qua lá khi không có khí khổng. C. Có, chúng thoát hơi nước qua lớp cutin trên biểu bì lá. D. Có, chúng thoát hơi nước qua các sợi lông của lá.LUYỆN TẬP Câu 6: Khi tế bào khí khổng no nước thì A. thành mỏng căng ra, thành dày co lại làm cho lỗ khí khổng mở raB. thành dày căng ra làm cho thành mỏng căng theo, lỗ khí khổng mở raC. thành dày căng ra làm cho thành mỏng co lại, lỗ khí khổng mở raD. thành mỏng căng ra làm cho thành dày cong theo, lỗ khí khổng mở raLUYỆN TẬP Câu 7: Các ion khoáng xâm nhập từ đất vào tế bào lông hút theo cơ chế chủ động, diễn ra theo phương thức vận chuyển từ nơi cóA. nồng độ cao đến nơi có nồng độ thấp, cần tiêu tốn ít năng lượng.B. nồng độ cao đến nơi có nồng độ thấp.C. nồng độ thấp đến nơi có nồng độ cao, không đòi hỏi tiêu tốn năng lượng.D. nồng độ thấp đến nơn có nồng độ cao, đòi hỏi phải tiêu tốn năng lượng.LUYỆN TẬP Câu 8: Tế bào mạch gỗ của cây gồm:A. Quản bào, ống rây. 	B. tế bào kèm, ống râyC. Quản bào, mạch ống. 	D. mạch ống, tế bào kèmLUYỆN TẬP Thoát hơi nước diễn ra mạnh ở mặt nào của lá? Vì sao?Tại sao khi tưới nước vào buổi trưa nắng gắt cây sẽ héo, chết?