Bài giảng Hóa học 11 - Bài 3: Sự điện li của nước, PH. Chất chỉ thị axit-bazơ - Năm học 2022-2023 - Thầy Hoàng

BÀI 3 
SỰ ĐIỆN LI CỦA NƯỚC – pH 
CHẤT CHỈ THỊ AXIT - BAZƠ 
BÀI 3 
SỰ ĐIỆN LY CỦA NƯỚC 
pH 
CHẤT CHỈ THỊ AXIT- BAZƠ 
SỰ ĐIỆN LI CỦA NƯỚC - pHCHẤT CHỈ THỊ AXIT – BAZƠ 
I. NƯỚC LÀ CHẤT ĐIỆN LI RẤT YẾU 
1. Sự điện li của nước 
2. Tích số ion của nước 
II. KHÁI NIỆM VỀ pH. CHẤT CHỈ THỊ AXIT – BAZƠ 
3. Ý nghĩa tích số ion của nước 
1. Khái niệm về pH 
2. Chất chỉ thị axit – bazơ 
SỰ ĐIỆN LI CỦA NƯỚC - pHCHẤT CHỈ THỊ AXIT – BAZƠ 
I. NƯỚC LÀ CHẤT ĐIỆN LI RẤT YẾU 
1. Sự điện li của nước 
 Bằng dụng cụ đo nhạy, người ta thấy nước cũng dẫn điện nhưng cực kì yếu. 
 Nước là chất điện li rất yếu 
Phương trình điện li: 
H 2 O H + + OH - 
SỰ ĐIỆN LI CỦA NƯỚC - pHCHẤT CHỈ THỊ AXIT – BAZƠ 
I. NƯỚC LÀ CHẤT ĐIỆN LI RẤT YẾU 
2. Tích số ion của nước 
Ở 25 0 C : K H2O = [H + ].[OH - ] = 10 -14 
	K H2O gọi là tích số ion của nước 
Trong nước: 
H 2 O H + + OH - 
[H + ] = [OH - ] = = 10 -7 
Nước là môi trường trung tính 
Môi trường trung tính là môi trường có [H + ] = [OH - ] = 10 -7 
SỰ ĐIỆN LI CỦA NƯỚC - pHCHẤT CHỈ THỊ AXIT – BAZƠ 
I. NƯỚC LÀ CHẤT ĐIỆN LI RẤT YẾU 
3. Ý nghĩa tích số ion của nước 
a. Môi trường axit 
 Hòa tan axit vào nước: [H + ] tăng, nên [OH - ] giảm để K H2O không đổi. 
Môi trường axit là môi trường có: [H + ] > [OH - ] hay [H + ] > 10 -7 . 
b. Môi trường kiềm 
 Hòa tan bazơ vào nước: [OH-] tăng, nên [H+] giảm để K H2O không đổi. 
Môi trường kiềm là môi trường có: [H + ]< [OH - ] hay [H + ] <10 -7 . 
I. NƯỚC LÀ CHẤT ĐIỆN LI RẤT YẾU 
3. Ý nghĩa tích số ion của nước 
PHIẾU HỌC TẬP 
- Tính nồng độ ion H + , OH - trong các dung dịch sau: 
+Nước nguyên chất. 
+dd HCl 0,010M 
+ddNaOH 0,010M 
+ Môi trường trung tính: 
 [H + ] ... 10 -7 mol/l 
+ Môi trường axit:	 
 [H + ] ... 10 -7 mol/l 
+ Môi trường bazơ: 	 
 [H + ] ... 10 -7 mol/ 
* Kết luận: 
Độ axit và độ kiềm của dung dịch có thể được đánh giá chỉ bằng nồng độ H + 
Môi trường trung tính: [H + ] = 10 -7 M 
Môi trường axit: [H + ] > 10 -7 M 
Môi trường bazơ: [H + ] < 10 -7 M  
SỰ ĐIỆN LI CỦA NƯỚC - pHCHẤT CHỈ THỊ AXIT – BAZƠ 
II. KHÁI NIỆM VỀ pH. CHẤT CHỈ THỊ AXIT - BAZƠ 
1. Khái niệm về pH 
Quy ước:  	 [H + ] = 10 -pH (M). 
 	 Nếu [H + ] = 10 -a (M) thì pH = a . 
Về mặt toán học : 		 pH = - lg [ H + ] 
VD: 	 [H+] = 1.10 -1 (M) thì pH = 1 
	 [H+] = 1.10 -4,5 (M) thì pH = 4,5 
pH càng nhỏ thì môi trường có tính axit càng mạnh 
SỰ ĐIỆN LI CỦA NƯỚC - pHCHẤT CHỈ THỊ AXIT – BAZƠ 
II. KHÁI NIỆM VỀ pH. CHẤT CHỈ THỊ AXIT - BAZƠ 
1. Khái niệm về pH 
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 
pH 
Trung tính 
Tính bazơ tăng 
Tính axit tăng 
Môi trường trung tính: 	 pH = 7 
Môi trường axit:	 pH < 7 
Môi trường bazơ: 	 pH > 7  
SỰ ĐIỆN LI CỦA NƯỚC - pHCHẤT CHỈ THỊ AXIT – BAZƠ 
II. KHÁI NIỆM VỀ pH. CHẤT CHỈ THỊ AXIT - BAZƠ 
1. Khái niệm về pH 
 -Thang pH thường dùng có giá trị từ 1 đến 14. 
 -Ngoài ra, bên cạnh khái niệm pH, người ta còn sử dụng khái niệm pOH với quy ước: 
	 pOH = - lg [OH - ] 
Một số giá trị pH phổ biến 
Chất 
pH 
Nước thoát từ các mỏ 
-3.6 – 1,0 
Axít ắc quy 
< 1,0 
Dịch vị dạ dày 
2,0 
Nước chanh 
2,4 
Cola 
2,5 
Dấm 
2,9 
Nước cam hay táo 
3,5 
Bia 
4,5 
Cà phê 
5,0 
Nước chè 
5.5 
Mưa axít 
< 5,6 
Sữa 
6,5 
Nước tinh khiết 
7,0 
Nước bọt của người khỏe mạnh 
6,5 – 7,4 
Máu 
7,34 – 7,45 
Nước biển 
8,0 
Xà phòng 
9,0 – 10,0 
Chất tẩy 
12,5 
Thuốc giặt quần áo 
13,5 
 - Chất chỉ thị axit – bazơ là chất có màu biến đổi phụ thuộc vào giá trị pH của dung dịch. 
 VD: quỳ và phenolphtalein 
SỰ ĐIỆN LI CỦA NƯỚC - pHCHẤT CHỈ THỊ AXIT – BAZƠ 
II. KHÁI NIỆM VỀ pH. CHẤT CHỈ THỊ AXIT - BAZƠ 
2. Chất chỉ thị axit – bazơ 
SỰ ĐIỆN LI CỦA NƯỚC - pHCHẤT CHỈ THỊ AXIT – BAZƠ 
II. KHÁI NIỆM VỀ pH. CHẤT CHỈ THỊ AXIT - BAZƠ 
2. Chất chỉ thị axit – bazơ 
 - Trộn lẫn một số chất chỉ thị có màu biến đổi kế tiếp nhau theo giá trị pH, ta được chất chỉ thị vạn năng 
 - Có thể dùng máy đo pH để xác định tương đối chính xác giá trị pH 
Tại sao hoa cẩm tú cầu lại có nhiều màu sắc khác nhau ? 
 BÀI TẬP CỦNG CỐ 
Bài 2 SGK. Một dung dịch có [OH - ] = 2,5.10 -10 M . Môi trường của dung dịch là: 
A . Axit 
B . Bazơ 
C . Trung tính 
D . Không xác định được 
Hướng dẫn : [OH - ] = 2,5.10 -10 M 
 [H + ] = K H2O / [OH - ] = 10 -14 / 2,5.10 -10 = 4.10 -5 > 10 -7 (M) 
 Đáp án A đúng. 
 BÀI TẬP VỀ NHÀ 
Bài tập cá nhân- Làm các bài tập 4,5,6,7. 
chuẩn bị bài : Phản ứng trao đổi ion trong dung dịch các chất điện li 
Bài tập nhóm: 
+ Nêu thực trạng và hậu quả của việc đất nhiễm phèn , nhiễm mặn ở Việt Nam, các phương pháp làm tăng giảm độ PH , cải tạo đất trồng ( trình bày dưới dạng ppt hoặc video) 
+ Làm quỳ tím từ hoa dâm bụt hoặc cải bắp tím. 
Các nhóm lựa chọn 1 trong 2 nội dung trên, sản phẩm được trình bày và thuyết trình vào tiết học sau.