Bài giảng Sinh học 11 - Bài 17: Hô hấp ở động vật (tiếp)

Bài 17 : HÔ HẤP Ở ĐỘNG VẬTHÔ HẤP LÀ GÌ?BỀ MẶT TRAO ĐỔI KHÍ.CÁC HÌNH THỨC HÔ HẤP 1.Hô hấp qua bề mặt cơ thể 2.Hô hấp bằng hệ thống ống khí 3.Hô hấp bằng mang 4.Hô hấp bằng phổiI./HÔ HẤP LÀ GÌ? Hô hấp là tập hợp những quá trình trong đó cơ thể lấy O2 từ bên ngoài vào để oxi hóa các chất trong tế bào và giải phóng năng lượng cho các hoạt động sống, đồng thời thời thải CO2 ra ngoài.Hô hấp ở động vật bao gồm :Hô hấp ngoài ,vận chuyển khí và hô hấp trong.Quá trình hô hấp ở động vật bao gồm ?
Hô hấp ngoài: là quá trình trao đổi khí với môi trường bên ngoài thông qua bề mặt trao đổi khí ( phổi, mang, da) giữa cơ thể và môi trường → cung cấp oxi cho hô hấp tế bào, thải CO2 từ hô hấp trong ra ngoài.

Hô hấp trong là quá trình trao đổi khí trong tế bào và quá trình ho hấp tế bào, tế bào nhận O2 , thực hiện quá trình hô hấp tế bào và thải ra khí CO2 để thực hiện các quá trình trao đổi khí trong tế bàoII./BỀ MẶT TRAO ĐỔI KHÍ.1.Khái niệm: Bộ phận cho O2 từ môi trường ngoài khuếch tán vào trong TB (hoặc máu) và CO2 khuếch tán từ TB (hoặc máu) ra ngoài gọi là bề mặt trao đổi khí. II./BỀ MẶT TRAO ĐỔI KHÍ.2.Đặc điểm bề mặt trao đổi khí :Bề mặt trao đổi khí rộngBề mặt trao đổi khí mỏng và luôn ẩm ướtBề mặt trao đổi khí có nhiều mao mạch và máu có sắc tố hô hấpCó sự lưu thông khíĐặc điểm của bề mặt trao đổi khí ?Trao đổi khí qua bề mặt cơ thểTrao đổi khí bằng hệ thống ống khíTrao đổi khí bằng mang- Trao đổi khí bằng phổiIII./CÁC HÌNH THỨC HÔ HẤPCó mấy hình thức hô hấp chủ yếu ? Nêu tên hình thức .III./CÁC HÌNH THỨC HÔ HẤP 1./ Hô hấp Qua bề mặt cơ thể- Động vật đơn bào hoặc đa bào có tổ chức thấp như: ruột khoang, giun tròn, giun dẹp có hình thức hô hấp qua bề mặt cơ thể giun đất trùng biến hình thủy tứcIII./CÁC HÌNH THỨC HÔ HẤP 1./Hô hấp qua bề mặt cơ thểChưa có cơ quan hô hấpKhông khí được trao đổi trực tiếp qua bề mặt cơ thể ẩm ướtIII./CÁC HÌNH THỨC HÔ HẤP2./Hô hấp bằng hệ thống ống khíĐối tượng : nhiều loài động vật sống trên cạn như côn trùng.III./CÁC HÌNH THỨC HÔ HẤP2./Hô hấp bằng hệ thống ống khíCơ quan hô hấp là hệ thống ống khí Không khí được trao đổi trực tiếp giữa tế bào với các ống khí nhỏ nhấtLỗ thở*O2CO2Thành mặt bụngHình 17.2. Hô hấp bằng hệ thống ống khí ở côn trùngIII./CÁC HÌNH THỨC HÔ HẤP3./Hô hấp bằng mangIII./CÁC HÌNH THỨC HÔ HẤP 3./Hô hấp bằng mang
Mang là cơ quan hô hấp thích nghi với môi trường nước của cá , thân mềm , chân khớpIII./CÁC HÌNH THỨC HÔ HẤPHiệu quả trao đổi khí ở cá tăng do:Miệng và diềm nắp mang đóng mở nhịp nhàng tạo nên dòng nước chảy 1 chiều và liên tục qua miệngCách sắp xếp của mao mạch trong mang giúp cho dòng máu chảy song song và ngược chiều dòng nước giúp hấp thụ O2 hiệu quả.Hiệu quả trao đổi khí ở cá tăng là do những yếu tố nào ?III./CÁC HÌNH THỨC HÔ HẤP4./Hô hấp bằng phổiPhổi là cơ quan hô hấp của động vật sống trên cạn: bò sát, chim, thú.

Thú: khoang mũi ,hầu , khí quản và phế quản
Lưỡng cư: hô hấp bằng da và phổi
Chim: hô hấp bằng phổi và hệ thống túi khíHình 17.5. Phổi và phế nang ở ngườiẾchCá thòi lòiBằng phổi và daBằng mang và da (da đuôi)Thành phần Không khí hít vào và thở raLoại khíKK hít vàoKK thở raO2 20.96%16.40%CO20.03%4.10%N279.01%79.50%Kiểu hô hấpĐặc điểmĐại diệnHô hấp qua bề mặt cơ thểHô hấp bằng hệ thống ống khíHô hấp bằng mangHô hấp bằng phổi+ Chưa có cơ quan hô hấp+ Chất khí được trao đổi trực tiếp qua bề mặt cơ thể ẩm ướtGiun tròn, thuỷ tức + Cơ quan hô hấp là hệ thống ống khí+ Chất khí trao đổi trực tiếp giữa tế bào với các ống nhỏ nhấtCôn trùng + Cơ quan hô hấp là mang+ Trao đổi khí diễn ra giữa các phiến mang với môi trường nướcCá, tôm, cua + Cơ quan hô hấp là phổi+ Trao đổi khí xảy ra ở các phế nangBò sát, chim, thú và người CÁC HÌNH THỨC HÔ HẤPCủng cố.Bài tập củng cốCâu 1. Điều không đúng với hiệu quả trao đổi khí ở động vật là:

A. Có sự lưu thông tạo ra sự cân bằng về nồng độ O2 và CO2 để các khí đó khuếch tán qua bề mặt trao đổi khí.

B. Có sự lưu thông tạo ra sự chênh lệch về nồng độ O2 và CO2 để các khí đó khuếch tán qua bề mặt trao đổi khí

C. Bề mặt trao đổi khí mỏng và ẩm ướt, giúp O2 và CO2 dễ dàng khuếch tán quá

D. Bề mặt trao đổi khí rộng, có nhiều mao mạch và máu có sắc tố hô hấpABài tập củng cốCâu 2. Côn trùng hô hấp

A. Bằng hệ thống ống khí B. Bằng mangC. Bằng phổi D. Qua bề mặt cơ thểABài tập củng cốCâu 3. Hô hấp ngoài là quá trình trao đổi khí giữa cơ thể với môi trường sống thông qua bề mặt trao đổi khí ở

A. Mang

B. Bề mặt toàn cơ thể

C. Phổi

D. Các cơ quan hô hấp như phổi, da, mang, DBài tập củng cốCâu 4. Xét các loài sinh vật sau:

(1) tôm (2) cua (3) châu chấu

(4) trai (5) giun đất (6) ốc

Những loài nào hô hấp bằng mang ?

A. (1), (2), (3) và (5)

B. (4) và (5)

C. (1), (2), (4) và (6)

D. (3), (4), (5) và (6)C