Bài giảng Sinh học 11 - Bài 34: Sinh sản ở thực vật

SINH SẢN Ở THỰC VẬTNhóm 3: Nguyễn Thị Kim Tuyến Nguyễn Thị Kim Chi Hứa Thị Hằng Nga Phùng Lê Phương UyênKhái niệm về sinh sản Lợn mẹ đẻ đàn conCủ nẩy mầm cây mớiHạt đậu này mầm thành cây mới SINH SẢN Ở SINH VẬT Khái niệm về sinh sản  Là quá trình tạo ra những cá thể mới, đảm bảo quá trình phát triển liên tục của loài.Các hình thức sinh sản: Sinh sản vô tínhSinh sản hữu tính Sinh sản là gì?Sinh sản vô tínhCác hình thức sinh sản vô tính ở thực vật Sinh sản hữu tính ở thực vât có hoa Vai trò của sinh sản vô tính đối với đời sống thực vật và con người Cấu tao của hoa Quá trình hình thành hạt phấn và túi phôiQuá trình thụ phấn và thụ tinh Quá trình hình thành hạt và quả Phương pháp nhân giống vô tính Đặc trưng cơ bản của sinh sản hữu tính Sinh sản vô tính là gì ?Sinh sản hữu tính là gì Sinh sản hữu tính SINH SẢN VÔ TÍNH 1.Sinh sản vô tính là gì?Củ khoai lang mọc mầmCây con mọc lên từ bộ phận nào của cơ thể mẹ?Có sự kết hợp giữa giao tử đực và giao tử cái để tạo thành cây con hay không ? 1.Sinh sản vô tính là gì?Sinh sản vô tính là hình thức sinh sản không có sự kết hợp của giao tử đực và giao tử cái. Con sinh ra giống nhau và giống cây mẹ.Bản chất của sinh sản vô tính là quá trình nguyên phânSINH SẢN VÔ TÍNH Sinh sản bào tử Sinh sản sinh dưỡng 2. CÁC HÌNH THỨC SINH SẢN VÔ TÍNH Ở THỰC VẬT Rêu , dương xỉ ,....Khoai tây, lá thuốc bỏng,.....a. Sinh sản bào tử a. Sinh sản bào tử*Khái niệmSinh sản bào tử là hình thức sinh sản mà cơ thể mới được phát triển từ bào tử, bào tử được hình thành trong túi bào tử từ thể bào tử.-Ví dụ: Rêu, Dương xỉSinh sản sinh dưỡng là hình thức sinh sản mà cá thể con có thể phát triển từ một phần của cơ quan sinh dưỡng của cơ thể mẹ (rễ, thân, lá).-Các hình thức sinh sản sinh dưỡng:+SSSD tự nhiên (thân củ, thân bò, lá, rễ, ) +SSSD nhân tạo ( nhân giống vô tính)Một số hình thức sinh sản sinh dưỡng tự nhiên ở thực vậtb.Sinh sản sinh dưỡngSSSD bằng thân bò( rau má)SSSD bằng thân rễ( cỏ gấu)Một số hình thức sinh sản sinh dưỡng tự nhiên ở thực vậtBiện pháp kỹ thuậtÝ nghĩaĐối tượng áp dụngGhép chồi và ghép cànhChiết cành và giâm cànhChiết cànhGiâm cànhNuôi cấy tế bào và mô thực vật3. Phương pháp nhân giống vô tính:Nội dungPhương pháp3.Phương pháp nhân giống vô tính: Nội dung Phương phápBiện pháp kỹ thuậtÝ nghĩaĐối tượng áp dụngGhép chồi và ghép cànhLấy một đoạn thân, cành hay chồi của cây này ghép lên thân hay gốc của cây khác (gốc ghép) sao cho ăn khớp Cây ghép. Phối hợp được các đặc tính tốt của các cây khác nhau.Bưởi,cam,táo ta, khế ngọt, .a. Ghép chồi và ghép cành:Vì sao phải bỏ hết lá ở cành ghép?Để giảm thoát hơi nước, tập trung chất dinh dưỡng nuôi cành ghép.b. Chiết cành và giâm cành:*Chiết cành: Nội dung Phương phápBiện pháp kỹ thuậtÝ nghĩaĐối tượng áp dụngChiết cànhChọn cành chiết, cạo lớp vỏ, bọc đất mùn và đợi đến khi ra rễ Cắt rời cành Đem trồng thành cây mới.Duy trì các đặc tính tốt của cây, rút ngắn thời gian sinh trưởng, sớm thu hoạch.Chanh, cam, hoa hồng, 3.Phương pháp nhân giống vô tính:Tại sao ở cây ăn quả lâu năm người ta thường trồng bằng phương pháp chiết cành? b. Chiết cành và giâm cành:*Chiết cành:3.Phương pháp nhân giống vô tính:Trồng cây ăn quả lâu năm bằng chiết cành có thể rút ngắn thời gian sinh trưởng, sớm thu hoạch và biết trước đặc tính của quả.b. Chiết cành và giâm cành:*Giâm cành:3.Phương pháp nhân giống vô tính: Nội dung Phương phápBiện pháp kỹ thuậtÝ nghĩaĐối tượng áp dụngGiâmcànhCắt một đoạn thân, lá, rễ hoặc cành, cắm hoặc vùi vào đất ẩm.Tạo cây con dễ dàng,nhanh chóng.Khoai, sắn, dâu tằm, mía, Ưu điểm của chiết cành, giâm cành so với cây trồng từ hạt?b. Chiết cành và giâm cành:*Giâm cành:3.Phương pháp nhân giống vô tính: Đảm bảo được các tính trạng di truyền mong muốn như: sinh trưởng tốt, ra hoa sớm, năng suất cao mang lại hiệu quả kinh tế cao.Cơ sở sinh học của biện pháp giâm, chiết, ghép là gì? Lợi dụng khả năng sinh sản sinh dưỡng của thực vật nhờ quá trình nguyên phân TB hoặc mô Nuôi cấy Hình thành cây mới 3. Phương pháp nhân giống vô tínhc. Nuôi cấy tế bào và mô thực vậtMô tả quá trình nuôi cấy mô?- Cách tiến hành: Lấy các tế bào từ các phần khác nhau của cơ thể thực vật nuôi trong môi trường dinh dưỡng thích hợp cây con.Mô sẹo (Mô callus)Phát triển chồiCây con hoàn thiệnNhân giống chuối bằng nuôi cấy mô3.Phương pháp nhân giống vô tính:c. Nuôi cấy tế bào và mô thực vật Nhân giống phong lan bằng nuôi cấy mô3.Phương pháp nhân giống vô tính:c. Nuôi cấy tế bào và mô thực vật 3.Phương pháp nhân giống vô tính:c. Nuôi cấy tế bào và mô thực vật Nội dung Phương phápBiện pháp kỹ thuậtÝ nghĩaĐối tượng áp dụngNuôi cấy mô tế bào thực vậtLấy tế bào bất kì ở bộ phận nào của cơ thể thực vật (đỉnh sinh trưởng, củ, lá, bao phấn, hạt phấn, ) đem nuôi cấy trong phòng thí nghiệm(invitro) Cây mới+Đảm bảo được tính trạng di truyền mong muốn.+Nhân nhanh được số lượng lớn cây (cây quý hiếm), giá thành rẻ.Hoa ly, phong lan, khoai tây 4. Ưu và nhược điểm của sinh sản vô tính a. Ưu điểm  Cá thể sống độc lập, đơn lẻ vẫn có thể tạo ra cá thể mới (có lợi trong trường hợp mật độ quần thể thấp). Tạo ra số lượng lớn cá thể giống nhau và giống cá thể mẹ trong thời gian ngắn. Tăng hiệu suất sinh sản (không tiêu tốn năng lượng cho việc tạo giao tử và thụ tinh). Tạo ra nhiều cá thể thích nghi tốt với môi trường sống, ít biến động quần thể phát triển nhanh. 4. Ưu và nhược điểm của sinh sản vô tính b. Nhược điểm - Không có sự tổ hợp các đặc tính di truyền của bố mẹ Kém đa dạng di truyền cơ thể con kém thích nghi khi điều kiện sống thay đổi. Em hãy nêu vai trò của sinh sản vô tính đối với đời sống thực vật?Đảm bảo cho sự tồn tại và phát triển của loài.4.Vai trò của sinh sản vô tính:a.Đối với đời sống thực vật:b.Đối với con người:Giúp cho sự tồn tại và phát triển của loàiDuy trì được tính trạng tốt phục vụ cho con người trong trồng trọtNhân nhanh giống cây trồng (đặc biệt giống quý hiếm, sinh sản chậm). Tạo giống cây sạch bệnh. Rút ngắn thời gian thu hoạch. Hiệu quả kinh kế cao, giá thành thấpCon sinh ra từ một phần của cơ thể mẹCon mọc ra từ hạt (giao tử đực + giao tử cái => hợp tử => Phôi => cơ thể) Em có nhận xét gì về 2 hình thức sinh sản này?SINH SẢN HỮU TÍNH Ở THỰC VẬTKhái niệm sinh sản hữu tính Hợp tửPhôiCơ thể mớiSinh sản hữu tính là hình thứ sinh sản có sự kết hợp của giao tử đực (tinh trùng) và giao tử cái (trứng) thông qua sự thụ tinh tạo nên hợp tử (2n). Hợp tử phát triển thành cá thể mới.Despite being red, Mars is a cold placeIt’s the biggest planet in the Solar SystemNeptune is the farthest planet from the SunVenus has a beautiful name, but it’s hotSaturn is the ringed one and a gas giantJupiterNeptuneMarsSaturnVenusĐiền có hoặc không vào để hoàn thành bảng sau?Đặc điểm so sánhSinh sản vô tínhSinh sản hữu tínhCó giao tử đực và giao tử cái Trải qua quá trình guyên phân Có thụ tinh Trải qua quá trình giảm phân Tạo sự đa dạng về mặt di truyền Nhân giống nhanh KhôngCóCóKhôngKhôngCóCóCóKhôngCóCóKhôngĐặc trưng cơ bản của sinh sản hữu tínhSinh sản hữu tính có những đặc trưng gì ? Luôn có quá trình hình thành và kết hợp của các giao tử đực, cái Luôn có sự trao đổi, tái tổ hợp của 2 bộ gen. Luôn gắn liền với giảm phân để tạo giao tử.Ưu thế của sinh sản hữu tính so với sinh sản vô tính?Tăng khả năng thích nghi của thế hệ sau đối với môi trường sống luôn biến đổi. Tạo sự đa dạng về mặt di truyền -> cung cấp nguồn nguyên liệu cho chọn lọc tự nhiên và tiến hoá.Sinh sản hữu tính ở thực vật có hoaBỘ NHỤYCánh hoaChỉ nhịBao phấnBỘ NHỊĐài hoaNoãnBầu nhuỵVòi nhụyĐầu nhụy2314 1. Cấu tạo hoaII. Sinh sản hữu tính ở thực vật có hoaCuống hoaĐài hoaCánh hoaBộ nhị (bao phấn, chỉ nhị)Bộ nhụy (đầu nhụy, vòi nhụy, bầu nhụy, noãn).Hoa là cơ quan sinh sản hữu tính1. Cấu tạo hoaII. Sinh sản hữu tính ở thực vật có hoa1. Cấu tạo hoa2 loại hoaHoa đơn tínhHoa lưỡng tính03Reinforce the Concept Using Infographics!Mars is a cold placeMARSJupiter is the biggest planetJUPITER01Hoa đơn tínhII. Sinh sản hữu tính ở thực vật có hoa1. Cấu tạo hoa02Reinforce the Concept Using Infographics!Venus is terribly hotVENUSMars is a cold placeMARSJupiter is the biggest planetJUPITEREarth harbors lifeEARTH04Hoa lưỡng tínhII. Sinh sản hữu tính ở thực vật có hoa1. Cấu tạo hoaII. Sinh sản hữu tính ở thực vật có hoaMô tả quá trình hình thành hạt phấn(giao tử đực)?2. Sự hình thành hạt phấn và túi phôia. Sự hình thành hạt phấn ( giao tử đực ) Nguyên phân4 tiểu bào tử (n) 4 Hạt phấn (n)(thể giao tử đực) Tế bào mẹ trongbao phấn (2n)Bao phấn cắt ngangNhân sinh sản (n)Nhân sinh dưỡng (n)a. Hình thành hạt phấn : TB mẹ hạt phấn (2n) GP 4 TB đơn bội (n)-------------------------------------------------- Mỗi TB đơn bội (n) NP 1 lần Hạt phấn TB sinh sản TB ống phấn2 giao tử đực (n) Ống phấnII. Sinh sản hữu tính ở thực vật có hoa2. Sự hình thành hạt phấn và túi phôiMô tả quá trình hình thành túi phôi ( giao tử cái)?II. Sinh sản hữu tính ở thực vật có hoa2. Sự hình thành hạt phấn và túi phôib. Hình thành túi phôi ( giao tử cái )Giảm phânNP 3 lầnTB mẹ của đại bào tử (2n)Tiêu biếnnnnTế bào đối cựcNhân lưỡng bộiTế bào kèmTế bào trứngTÚI PHÔI Thụ phấn là gì?Thụ phấn là quá trình vận chuyển hạt phấn từ nhị đến đầu nhụy.3.Quá trình thụ phấn và thụ tinh.a.Thụ phấn:II. Sinh sản hữu tính ở thực vật có hoaBộ nhị Bộ nhụy Quá trình thụ phấnThực vật có những hình thức thụ phấn nào?Thụ phấn chéoTự thụ phấnHoa cây BHoa cây AII. Sinh sản hữu tính ở thực vật có hoa3.Quá trình thụ phấn và thụ tinha,Thụ phấnHình thức: Tự thụ phấn và thụ phấn chéo.+ Tự thụ phấn: xảy ra trên cùng 1 cây.+ Thụ phấn chéo: xảy ra trên các cây khác nhau.Thực vật thực hiện thụ phấn nhờ những tác nhân nào?II. Sinh sản hữu tính ở thực vật có hoaThụ phấn nhờ động vậtThụ phấn nhờ gióGióII. Sinh sản hữu tính ở thực vật có hoa3.Quá trình thụ phấn và thụ tinhThụ phấn nhân tạoII. Sinh sản hữu tính ở thực vật có hoa3.Quá trình thụ phấn và thụ tinhb,Thụ tinhThụ tinh là gì ?- Là sự kết hợp giữa nhân giao tử đực với nhân của giao tử cái để tạo thành hợp tử, khởi đầu cá thể mới.2nnnGiao tử cáiGiao tử đựcHợp tửHợp tử(2n)Nội nhũ(3n)b. Thụ tinhMô tả quá trình thụ tinh képII. Sinh sản hữu tính ở thực vật có hoa3.Quá trình thụ phấn và thụ tinhỞ thực vật có hoa thụ tinh kép: chỉ xảy ra ở thực vật hạt kín.b. Thụ tinhHợp tử(2n) tinh tử còn lại(n)Tế bào trứng(n)+1 tinh tử(n)Nhân lưỡng bội(2n)+Nhân tam bội(3n)Thụ tinh kép Thụ kinh kép là hiện tượng cùng lúc nhân thứ nhất thụ tinh với tế bào trứng tạo thành hợp tử, nhân thứ hai hợp nhất với nhân lưỡng bội hình thành nên nhân tam bội.II. Sinh sản hữu tính ở thực vật có hoa3.Quá trình thụ phấn và thụ tinhII. Sinh sản hữu tính ở thực vật có hoa3.Quá trình thụ phấn và thụ tinhb,Thụ tinhÝ nghĩa của thụ tinh képHình thành, cấu tạo, dự trữ chất dinh dưỡng để nuôi phôi phát triển cho đến khi hình thành cây non có khả năng tự dưỡng, đảm bảo cho thế hệ sau thích nghi tốt hơn với những biến đổi của môi trường sống.II. Sinh sản hữu tính ở thực vật có hoa4. Quá trình hình thành hạt và quả.MỐI LIÊN HỆ GIỮA HOA. QUẢ VÀ HẠTNoãn đã thụ tinh hạtHợp tửphôiNội nhũ:cung cấp chất dd cho phôiCó 2 loại hạtCó nội nhũ: cây 1 lá mầm không nội nhũ: cây 2 lá mầm 4. Quá trình hình thành hạt và quả.a. Hình thành hạtII. Sinh sản hữu tính ở thực vật có hoa Sự tạo quả- Quả do bầu nhụy phát triển thành, chức năng bảo vệ hạt.Vai trò của quả trong đời sống con người?Quả hình thành như thế nào? Quá trình chín của quả ra sao?- Quá trình chín của quả: sau khi quả đạt đến kích thước cực đại thì xảy ra những biến đổi về sinh lý, sinh hóa làm cho quả chín có độ mềm, màu sắc hương vị hấp dẫn thuận lợi cho sự phát tán của hạt.Quả của nhiều loài cây cung cấp nguồn dinh dưỡng quý (vitamin, khoáng chất, đường và các chất khác) cần cho con người.4.Quá trình hình thành hạt và quả.b. Hình thành quảII. Sinh sản hữu tính ở thực vật có hoaDùng đất đèn sản sinh ra etilen kích thích quả mau chínDùng cường độ hô hấp và etilen điều khiển sự chín của quảDùng auxin và GA tạo quả không hạtTác dụng của các chất điều hòa sinh trưởng thực vật Củng cố: Vì sao dùng hoa ly trang trí người ta thường ngắt bỏ nhị hoa?Hoa ly là hoa lưỡng tính, bộ phận sinh sản có cả nhị và nhụyngắt nhị để: Tránh hạt phấn rơi xuống cánh hoa gây thối cánh.Tránh sự thụ phấn, thụ tinh.Tránh được sự rụng các thành phần (đài, tràng) khi hình thành quả và hạt Tại sao nói sinh sản hữu tính làm tăng khả năng thích nghi và giúp cho quần thể tồn tại trong môi trường sống luôn biến động?BẮT ĐẦUCâu 1:Hoa vừa có nhụy vừa có nhị là hoa gì? Câu 2:Hình thức thụ phấn xảy ra trên cùng 1 cây là gì? Câu 3: Có mùi, có khía vàng au Chim khôn ăn quả hẹn sau trả vàng. Là quả gì ?Câu 4:Béo tròn mặc áo vàng chanh Ngày xưa cô Tấm hiền lành gửi thân Là quả gì ?Câu 5:Ruột trắng như bột Rắc hột vừng đen Mặc áo đỏ hồng Tóc xanh ngăn ngắt Là quả gì ? Câu 6: Tên thì phải gọi hai lần Trông xa tưởng nhím, nhìn gần hóa không. Là quả gì ? Câu 7:Hoa gì chỉ nở mùa hè Dang tay đón bạn ve về đỏ cây Ở trên mái phố suốt ngày Không ai cắm lọ hoa này để chơi. Là hoa gì?Câu 8: Hoa gì muôn dặm đường dài tìm nhau – Là hoa gì?Câu9:Hoa gì nở giữa mùa hè Trong đầm thơm mát,lá xòe che ô ?Câu 10:Hoa gì trông giống hoa sen Cũng vươn trên nước, mọc chen từ bùn ?2 : 001 : 591 : 581 : 571 : 561 : 551 : 541 : 531 : 521 : 511 : 501 : 491 : 481 : 471 : 461 : 451 : 441 : 431 : 421 : 411 : 401 : 391 : 381 : 371 : 361 : 351 : 341 : 331 : 321 : 311 : 301 : 291 : 281 : 271 : 261 : 251 : 241 : 231 : 221 : 211 : 201 : 191 : 181 : 171 : 161 : 151 : 141 : 131 : 121 : 111 : 101 : 091 : 081 : 071 : 061 : 051 : 041 : 031 : 021 : 011 : 000 : 590 : 580 : 570 : 560 : 550 : 540 : 530 : 520 : 510 : 500 : 490 : 480 : 470 : 460 : 450 : 440 : 430 : 420 : 410 : 400 : 390 : 380 : 370 : 360 : 350 : 340 : 430 : 320 : 310 : 300 : 290 : 280 : 270 : 260 : 250 : 240 : 230 : 220 : 210 : 200 : 190 : 180 : 170 : 160 : 150 : 140 : 130 : 120 : 110 : 100 : 090 : 080 : 070 : 060 : 050 : 040 : 030 : 020 : 010 : 00ĐỘI A12345678910CHÚC MỪNGThanks!