Bài giảng Sinh học 11 - Bài 4: Vai trò của các nguyên tố khoáng - Năm học 2022-2023 - Lê Bích Hạnh - Trường THPT An Thới

I. Nguyên tố dinh dưỡng khoáng thiết yếu trong cây 
II. Vai trò của các nguyên tố dinh dưỡng khoáng thiết yếu trong cây. 
III. Nguồn cung cấp các nguyên tố dinh dưỡng khoáng cho cây. 
BÀI 4. VAI TRÒ CỦA CÁC NGUYÊN TỐ KHOÁNG 
I. Nguyên tố DD khoáng thiết yếu trong cây: 
 Qs H.4.1 SGK Hãy mô tả thí nghiệm, nêu nhận xét, giải thích ? 
 Cây lúa trồng trong các dung dịch dinh dưỡng khoáng khác nhau : 
1. Đầy đủ các nguyên tố dung dịch khoáng thiết yếu. 
	(cây đối chứng) 
 2. Thiếu N Cây lúa sinh trưởng kém. 
3. Thiếu hầu hết các nguyên tố dd khoáng thiết yếu 
	 Cây lúa sinh trưởng rất kém. 
Phương pháp xác định các nguyên tố ddty cho cây 
 Nghiên cứu phần I SGK 
+ Liệt kê tên các nguyên tố dinh dưỡng thiết yếu ? 
 	 * 17 nguyên tố thiết yếu cho mọi loài cây: 
	 * 3 nguyên tố Na, Si, Co cần cho một số ít loài cây. 
	C, H, O, N, P, K, S, Ca, Mg 
	Fe, Mn, B, Cl, Zn, Cu, Mo, Ni. 
+ Vì sao các nhân tố trên được gọi là các nguyên tố dinh dưỡng khoáng thiết yếu ? 
 * Nguyên tố ddk thiết yếu là: 
	 Nguyên tố mà thiếu nó cây không hoàn thành được chu trình sống. 
	 Không thể thay thế được bởi bất kỳ nguyên tố nào khác. 
	 Phải trực tiếp tham gia vào quá trình chuyển hóa vật chất trong cơ thể. 
 Các Nguyên tố ddkty thường được phân chia như thế nào ? 
 * Nguyên tố ddk thiết yếu thường được phân thành nguyên tố và nguyên tố ., tương ứng với hàm lượng của chúng trong mô thực vật: 
	+ Nguyên tố đại lượng gồm: 	 .. 
	+ Nguyên tố vi lượng chủ yếu là: . 
đại lượng 
vi lượng 
C, H, O, N, P, K, S, Ca, Mg (9) 
Fe, Mn, B, Cl, Zn, Cu, Mo, Ni (8) 
 II. Vai trò của các nguyên tố dinh dưỡng khoáng thiết yếu trong cây. 
1. Dấu hiệu thiếu các nguyên tố ddk thiết yếu: 
 Dựa vào mô tả của H.4.2 và H.5.2 SGK, hãy giải thích vì sao thiếu Mg lá có vệt màu đỏ, thiếu Nitơ lá có màu vàng nhạt ? 
 Vì chúng tham gia vào thành phần của diệp lục 
Ng. tố 
Dấu hiệu thiếu 
Vai trò 
N 
P 
Mg 
Lá có màu vàng, sinh trưởng còi cọc 
Lá có màu lục đậm, các gân lá màu huyết dụ, cây còi cọc, rễ kém phát triển. 
Lá có màu vàng 
Thành phần của protein, axit nucleic 
Thành phần của axit nucleic, ATP, coenzim.. 
Thành phần của diệp lục, hoạt hóa enzim. 
Đối chứng 
- P 
- K 
- N 
Thiếu Mg 
Triệu chứng thiếu Nitơ : 
Cây bắp 
Cây bông vải 
Triệu chứng thiếu Nitơ : 
Cao lương 
Đậu nành 
Cây mía 
Cam 
Triệu chứng thiếu P : 
Triệu chứng thiếu P : 
Cao lương 
Đậu nành 
Triệu chứng thiếu K : 
Cây mía 
Đào lộn hột 
Triệu chứng thiếu K : 
Cây ớt 
Cây ngô 
Triệu chứng thiếu K : 
Cây lúa 
Thiếu Ca 
 N êu vai trò chung của các nguyên tố ddk thiết yếu ? 
 Các nguyên tố ddkty tham gia ..... 
 và ..các hoạt động sống của cơ thể. 
cấu tạo chất sống 
điều tiết 
III. Nguồn cung cấp các nguyên tố dd khoáng cho cây. 
1. Đất là nguồn chủ yếu cung cấp các nguyên tố dd khoáng cho cây: 
 Đọc phần III.SGK Vì sao nói đất là nguồn cung cấp chủ yếu các chất dinh dưỡng khoáng ? 
 Trong đất có chứa nhiều loại muối khoáng ở dạng không tan và hòa tan 
	 Cây hấp thu: dạng hòa tan (dạng ion) 
III. Nguồn cung cấp các nguyên tố dd khoáng cho cây. 
1. Đất là nguồn chủ yếu cung cấp các nguyên tố dd khoáng cho cây: 
2. Phân bón cho cây trồng: 
 Phân tích đồ thị H.4.3 rút ra nhận xét về liều lượng phân bón hợp lý để đảm bảo cho cây sinh trưởng tốt nhất mà không gây ô nhiễm môi trường ? 
 + Bón ít (nồng độ thấp) cây sinh trưởng kém 
 +Bón quá mức (nồng độ cao) gây độc hại cho cây 
+ Nồng độ tối ưu cây sinh trưởng tốt. 
 Thế nào là bón phân hợp lý ? 
 Là bón liều lượng phù hợp cho cây sinh trưởng tốt mà 
 không gây độc hại cho cây và môi trường. 
 Các nguyên tố dinh dưỡng khoáng thiết yếu trong cây bao gồm các nguyên tố đại lượng (C, H, O, N, P, K, S, Ca, Mg) và một số nguyên tố vi lượng (Fe, Mn, Cu, Zn, Cl, B, Mo,,Ni). 
 Các nguyên tố dinh dưỡng khoáng thiết yếu tham gia cấu tạo nên các chất sống và điều tiết các hoạt động sống của cơ thể. 
 Các muối khoáng ở trong đất tồn tại ở dạng không tan hoặc dạng hòa tan. Cây chỉ hấp thụ các muối khoáng ở dạng hòa tan (dạng ion) 
 Bón phân với liều lượng quá mức cần thiết sẽ gây độc cho cây, gây ô nhiễm nông phẩm, ô nhiễm môi trường đất và nước. 
TÓM TẮT