Bài giảng Vật lý 11 - Bài 19: Từ trường - Năm học 2022-2023 - Tổ 1

BÀI 19. TỪ TRƯỜNG 
TỪ TRƯỜNG 
 NAM CHÂM 
I 
TỪ TÍNH CỦA DÂY DẪN CÓ DÒNG ĐIỆN 
II 
 TỪ TRƯỜNG 
III 
 ĐƯỜNG SỨC TỪ 
IV 
BÀI 19: TỪ TRƯỜNG 
II. Từ tính của dây dẫn có dòng điện 
III. Từ trường 
IV. Đường sức từ 
I. Nam châm 
1. Khái niệm 
 Nam châm là những chất có khả năng hút sắt. 
S 
N 
NAM CHÂM 
NIKEN 
SẮT 
MANGAN 
Gađôlinium 
Đisprôsium 
CÔBAN 
BÀI 19: TỪ TRƯỜNG 
II. Từ tính của dây dẫn có dòng điện 
III. Từ trường 
IV. Đường sức từ 
I. Nam châm 
1. Khái niệm 
Nam châm có 2 cực: 
	+ Cực Bắc	: N (North) 
	+ Cực Nam	: S (South) 
S 
N 
Hút sắt yếu 
Hút sắt mạnh 
Cực 
Cực 
BÀI 19: TỪ TRƯỜNG 
II. Từ tính của dây dẫn có dòng điện 
III. Từ trường 
IV. Đường sức từ 
I. Nam châm 
Nam châm chữ U 
Nam châm tròn 
Nam châm điện 
1. Khái niệm 
Nam châm thẳng 
BÀI 19: TỪ TRƯỜNG 
I. Nam châm 
II. Từ tính của dây dẫn có dòng điện 
III. Từ trường 
IV. Đường sức từ 
I. Nam châm 
2. Đặc điểm 
 - Hai cực của nam châm đặt gần nhau: 
	+ Cùng cực, đẩy nhau . 
	+ Khác cực, hút nhau . 
 - Lực tương tác đó gọi là lực từ và các nam châm có từ tính . 
S 
N 
N 
S 
S 
N 
S 
N 
BÀI 19: TỪ TRƯỜNG 
BÀI 19: TỪ TRƯỜNG 
I. Nam châm 
II. Từ tính của dây dẫn có dòng điện 
III. Từ trường 
IV. Đường sức từ 
I. Nam châm 
1. Dòng điện tác dụng lực lên nam châm 
Thí nghiệm Ơcxtet 
Ơcxtet ( 1777- 1851) 
 Nhà vật lý người 
 Đan Mạch 
Acqui 
K 
BÀI 19: TỪ TRƯỜNG 
I. Nam châm 
II. Từ tính của dây dẫn có dòng điện 
III. Từ trường 
IV. Đường sức từ 
I. Nam châm 
1. Dòng điện tác dụng lực lên nam châm 
Thí nghiệm Ơcxtet 
Ơcxtet ( 1777- 1851) 
 Nhà vật lý người 
 Đan Mạch 
Acqui 
K 
BÀI 19: TỪ TRƯỜNG 
I. Nam châm 
II. Từ tính của dây dẫn có dòng điện 
III. Từ trường 
IV. Đường sức từ 
I. Nam châm 
1. Dòng điện tác dụng lực lên nam châm 
Thí nghiệm Ơcxtet 
Ơcxtet ( 1777- 1851) 
 Nhà vật lý người 
 Đan Mạch 
Acqui 
K 
BÀI 19: TỪ TRƯỜNG 
I. Nam châm 
II. Từ tính của dây dẫn có dòng điện 
III. Từ trường 
IV. Đường sức từ 
I. Nam châm 
1. Dòng điện tác dụng lực lên nam châm 
Thí nghiệm Ơcxtet 
Ơcxtet ( 1777- 1851) 
 Nhà vật lý người 
 Đan Mạch 
Acqui 
K 
BÀI 19: TỪ TRƯỜNG 
I. Nam châm 
II. Từ tính của dây dẫn có dòng điện 
III. Từ trường 
IV. Đường sức từ 
I. Nam châm 
1. Dòng điện tác dụng lực lên nam châm 
Thí nghiệm Ơcxtet 
Ơcxtet ( 1777- 1851) 
 Nhà vật lý người 
 Đan Mạch 
Acqui 
K 
BÀI 19: TỪ TRƯỜNG 
I. Nam châm 
II. Từ tính của dây dẫn có dòng điện 
III. Từ trường 
IV. Đường sức từ 
I. Nam châm 
1. Dòng điện tác dụng lực lên nam châm 
Thí nghiệm Ơcxtet 
Ơcxtet ( 1777- 1851) 
 Nhà vật lý người 
 Đan Mạch 
Acqui 
K 
BÀI 19: TỪ TRƯỜNG 
I. Nam châm 
II. Từ tính của dây dẫn có dòng điện 
III. Từ trường 
IV. Đường sức từ 
I. Nam châm 
1. Dòng điện tác dụng lực lên nam châm 
Thí nghiệm Ơcxtet 
Ơcxtet ( 1777- 1851) 
 Nhà vật lý người 
 Đan Mạch 
Acqui 
K 
BÀI 19: TỪ TRƯỜNG 
I. Nam châm 
II. Từ tính của dây dẫn có dòng điện 
III. Từ trường 
IV. Đường sức từ 
I. Nam châm 
1. Dòng điện tác dụng lực lên nam châm 
Thí nghiệm Ơcxtet 
Ơcxtet ( 1777- 1851) 
 Nhà vật lý người 
 Đan Mạch 
Acqui 
K 
BÀI 19: TỪ TRƯỜNG 
I. Nam châm 
II. Từ tính của dây dẫn có dòng điện 
III. Từ trường 
IV. Đường sức từ 
I. Nam châm 
1. Dòng điện tác dụng lực lên nam châm 
Thí nghiệm Ơcxtet 
Ơcxtet ( 1777- 1851) 
 Nhà vật lý người 
 Đan Mạch 
Acqui 
K 
BÀI 19: TỪ TRƯỜNG 
I. Nam châm 
II. Từ tính của dây dẫn có dòng điện 
III. Từ trường 
IV. Đường sức từ 
I. Nam châm 
1. Dòng điện tác dụng lực lên nam châm 
Thí nghiệm Ơcxtet 
Ơcxtet ( 1777- 1851) 
 Nhà vật lý người 
 Đan Mạch 
Acqui 
K 
BÀI 19: TỪ TRƯỜNG 
I. Nam châm 
II. Từ tính của dây dẫn có dòng điện 
III. Từ trường 
IV. Đường sức từ 
I. Nam châm 
1. Dòng điện tác dụng lực lên nam châm 
Thí nghiệm Ơcxtet 
Ơcxtet ( 1777- 1851) 
 Nhà vật lý người 
 Đan Mạch 
Acqui 
K 
BÀI 19: TỪ TRƯỜNG 
I. Nam châm 
II. Từ tính của dây dẫn có dòng điện 
III. Từ trường 
IV. Đường sức từ 
I. Nam châm 
1. Dòng điện tác dụng lực lên nam châm 
Thí nghiệm Ơcxtet 
Ơcxtet ( 1777- 1851) 
 Nhà vật lý người 
 Đan Mạch 
Acqui 
K 
BÀI 19: TỪ TRƯỜNG 
I. Nam châm 
II. Từ tính của dây dẫn có dòng điện 
III. Từ trường 
IV. Đường sức từ 
I. Nam châm 
2. Nam châm tác dụng lực lên dòng điện 
S 
N 
Dung dịch đẫn điện 
F 
BÀI 19: TỪ TRƯỜNG 
I. Nam châm 
II. Từ tính của dây dẫn có dòng điện 
III. Từ trường 
IV. Đường sức từ 
3. Hai dòng điện tương tác với nhau 
I 
BÀI 19: TỪ TRƯỜNG 
I. Nam châm 
II. Từ tính của dây dẫn có dòng điện 
III. Từ trường 
IV. Đường sức từ 
I. Nam châm 
3 . Hai dòng điện tương tác với nhau 
Kết luận: 
Giữa hai nam châm, giữa hai dòng điện, 
g iữa nam châm và dòng điện có lực tương tác; những lực ấy gọi là lực từ . Ta nói dòng điện và nam châm có từ tính . 
1. Định nghĩa 
 Từ trường là một dạng vật chất tồn tại trong không gian mà biểu hiện là sự xuất hiện của lực tác dụng lên một dòng điện hay một nam châm đặt trong đó. 
II. Từ tính của dây dẫn có dòng điện 
III. Từ trường 
IV. Đường sức từ 
I. Nam châm 
BÀI 19: TỪ TRƯỜNG 
2 . Cách nhận biết từ trường 
 Dùng kim nam châm nhỏ, đặt tại những vị trí bất kỳ trong không gian đó. 
S 
N 
II. Từ tính của dây dẫn có dòng điện 
III. Từ trường 
IV. Đường sức từ 
I. Nam châm 
BÀI 19: TỪ TRƯỜNG 
3. Quy ước hướng của từ trường 
 Hướng của từ trường tại một điểm là hướng Nam - Bắc của kim nam châm nhỏ nằm cân bằng tại điểm đó. 
N 
S 
II. Từ tính của dây dẫn có dòng điện 
III. Từ trường 
IV. Đường sức từ 
I. Nam châm 
BÀI 19: TỪ TRƯỜNG 
BÀI 19: TỪ TRƯỜNG 
I. Nam châm 
II. Từ tính của dây dẫn có dòng điện 
III. Từ trường 
IV. Đường sức từ 
I. Nam châm 
1. Định nghĩa 
 Đường sức từ là những đường vẽ trong không gian có từ trường, sao cho tiếp tuyến tại mỗi điểm có hướng trùng với hướng của từ trường tại điểm đó. 
BÀI 19: TỪ TRƯỜNG 
I. Nam châm 
II. Từ tính của dây dẫn có dòng điện 
III. Từ trường 
IV. Đường sức từ 
I. Nam châm 
- Thí nghiệm từ phổ 
1. Định nghĩa 
BÀI 19: TỪ TRƯỜNG 
I. Nam châm 
II. Từ tính của dây dẫn có dòng điện 
III. Từ trường 
IV. Đường sức từ 
I. Nam châm 
- Thí nghiệm từ phổ 
1. Định nghĩa 
BÀI 19: TỪ TRƯỜNG 
I. Nam châm 
II. Từ tính của dây dẫn có dòng điện 
III. Từ trường 
IV. Đường sức từ 
I. Nam châm 
1. Định nghĩa 
- Thí nghiệm từ phổ 
BÀI 19: TỪ TRƯỜNG 
I. Nam châm 
II. Từ tính của dây dẫn có dòng điện 
III. Từ trường 
IV. Đường sức từ 
I. Nam châm 
1. Định nghĩa 
- Hình ảnh từ phổ 
Góc vuông tinh vân rực đỏ 
Vành mũ giải ngân hà trên tia hồng ngoai 
Hamburger gomez 
Quả trứng tinh vân 
Từ phổ sao hỏa 
Những chiếc nhẫn của sao thổ 
BÀI 19: TỪ TRƯỜNG 
I. Nam châm 
II. Từ tính của dây dẫn có dòng điện 
III. Từ trường 
IV. Đường sức từ 
I. Nam châm 
2. Các ví dụ về đường sức từ 
a. Từ trường của dòng điện thẳng rất dài 
Quy tắc nắm bàn tay phải 
Để bàn tay phải sao cho ngón cái nằm dọc theo dây dẫn và chỉ theo chiều dòng điện, khi đó các ngón kia khum lại cho ta chiều của các đường sức từ. 
BÀI 19: TỪ TRƯỜNG 
I. Nam châm 
II. Từ tính của dây dẫn có dòng điện 
III. Từ trường 
IV. Đường sức từ 
I. Nam châm 
2. Các ví dụ về đường sức từ 
a. Từ trường của dòng điện thẳng rất dài 
Quy tắc nắm bàn tay phải 
BÀI 19: TỪ TRƯỜNG 
I. Nam châm 
II. Từ tính của dây dẫn có dòng điện 
III. Từ trường 
IV. Đường sức từ 
I. Nam châm 
2. Các ví dụ về đường sức từ 
a. Từ trường của dòng điện thẳng rất dài 
Quy tắc nắm bàn tay phải 
BÀI 19: TỪ TRƯỜNG 
I. Nam châm 
II. Từ tính của dây dẫn có dòng điện 
III. Từ trường 
IV. Đường sức từ 
I. Nam châm 
2. Các ví dụ về đường sức từ 
a. Từ trường của dòng điện thẳng rất dài 
Quy tắc nắm bàn tay phải 
BÀI 19: TỪ TRƯỜNG 
I. Nam châm 
II. Từ tính của dây dẫn có dòng điện 
III. Từ trường 
IV. Đường sức từ 
I. Nam châm 
2. Các ví dụ về đường sức từ 
a. Từ trường của dòng điện thẳng rất dài 
Quy tắc nắm bàn tay phải 
BÀI 19: TỪ TRƯỜNG 
I. Nam châm 
II. Từ tính của dây dẫn có dòng điện 
III. Từ trường 
IV. Đường sức từ 
I. Nam châm 
1. Định nghĩa 
2. Các ví dụ về đường sức từ 
a. Từ trường của dòng điện thẳng rất dài 
Quy tắc nắm bàn tay phải 
BÀI 19: TỪ TRƯỜNG 
I. Nam châm 
II. Từ tính của dây dẫn có dòng điện 
III. Từ trường 
IV. Đường sức từ 
I. Nam châm 
Dòng điện thẳng có chiều hướng từ trong ra ngoài mặt phẳng 
Dòng điện thẳng có chiều từ ngoài vào trong mặt phẳng 
1. Định nghĩa 
2. Các ví dụ về đường sức từ 
a. Từ trường của dòng điện thẳng rất dài 
Quy tắc nắm bàn tay phải 
BÀI 19: TỪ TRƯỜNG 
I. Nam châm 
II. Từ tính của dây dẫn có dòng điện 
III. Từ trường 
IV. Đường sức từ 
I. Nam châm 
Các đường sức từ của dòng điện tròn có chiều đi vào mặt Nam và đi ra mặt Bắc của dòng điện tròn ấy. 
1. Định nghĩa 
2. Các ví dụ về đường sức từ 
a. Từ trường của dòng điện thẳng rất dài 
Quy tắc nắm bàn tay phải 
BÀI 19: TỪ TRƯỜNG 
I. Nam châm 
II. Từ tính của dây dẫn có dòng điện 
III. Từ trường 
IV. Đường sức từ 
I. Nam châm 
b. Từ trường của dòng điện tròn 
Mặt bắc 
( North) 
Mặt nam 
( south) 
1. Định nghĩa 
2. Các ví dụ về đường sức từ 
a. Từ trường của dòng điện thẳng rất dài 
BÀI 19: TỪ TRƯỜNG 
I. Nam châm 
II. Từ tính của dây dẫn có dòng điện 
III. Từ trường 
IV. Đường sức từ 
I. Nam châm 
3. Các tính chất của đường sức từ 
- Qua mỗi điểm trong không gian chỉ có thể vẽ được duy nhất một đường sức từ . 
- Các đường sức từ là các đường cong khép kín hoặc vô hạn ở hai đầu . 
- Chiều của đường sức từ tuân theo những quy tắc xác định tùy thuộc vào hình dạng của dòng điện. 
- Quy ước vẽ các đường sức từ: nơi có từ trường mạnh thì vẽ mau , nơi có từ trường yếu thì vẽ thưa . 
BÀI 19: TỪ TRƯỜNG 
I. Nam châm 
II. Từ tính của dây dẫn có dòng điện 
III. Từ trường 
IV. Đường sức từ 
I. Nam châm 
Câu 1 
Ừ 
T 
L 
Ự 
C 
Lực tương tác giữa một nam châm và một dòng điện là lực gì ? 
 1 
S 
Ắ 
T 
Câu 2 
 2 
Ổ 
H 
T 
Ừ 
P 
 3 
Câu 3 
Một trong những vật liệu làm nên nam châm ? 
Hình ảnh biểu diễn hình dạng của đường sức từ gọi là gì? 
TRÒ CHƠI Ô CHỮ