Bài giảng Hóa học 11 - Bài 9: Axit nitric và muối nitrat - Năm học 2022-2023 - Liên Hà Anh - Trường THPT Đức Hòa

Bµi axit nitric  Ho¸ häc líp 11 
Axit Nitric HNO 3 
H 
O 
N 
O 
O 
Công thức electron 
Công thức cấu tạo 
H 
O 
N 
O 
O 
: 
: 
. . 
. . 
. . 
. . 
. . 
. . 
. . 
. . 
. . 
. . 
. . 
. . 
+5 
I. N 2 O 5 - Oxit tương ứng của HNO 3 
N 2 O 5 + H 2 O = 
+5 
+5 
Anhidrit Nitric 
Axit Nitric 
Đinitơ Pentoxit 
Nitơ (V) Oxit 
 N 2 O 5 = 	 
Rắn , trắng 
2HNO 3 
(20 o C – 50 o C) 
4NO 2 + O 2 
2 
II. Tính chất vật lý của HNO 3 
Chất lỏng , không màu , bốc khói trong không khí ẩm 
HNO 3 = 
t o 
Tan trong nước theo tỷ lệ bất kỳ 
Dễ gây bỏng nặng , phá hủy da , giấy vải , 
4NO 2 +O 2 + 2H 2 O 
4 
III/ Tính chất hóa học của HNO 3 
Là axit mạnh : 
HNO 3 = H + NO 3 
+ 
- 
HNO 3 + NaOH = 
H 3 O + OH = 2H 2 O 
+ 
- 
HNO 3 + Na 2 CO 3 = 
+ 
2- 
2H 3 O + CO 3 = 3H 2 O + CO 2 
1) Tính axit : 
Làm quỳ tím màu hồng 
NaNO 3 + H 2 O 
2NaNO 3 + H 2 O + CO 2 
HNO 3 + CuO = 
Cu(NO 3 ) 2 + H 2 O 
2H 3 O + CuO = Cu + 3H 2 O 
+ 
2+ 
2 
2 
Cu + H 2 SO 4 
Cu + H 2 SO 4 = 
Không phản ứng 
CuSO 4 +SO 2 + 2H 2 O 
t o 
( loãng ) 
( đặc ) 
H 2 SO 4 có tính chất Oxi hóa mạnh . 
( đặc ) 
0 
+4 
+2 
+6 
2 
2. Tính chất oxi hóa mạnh : 
a) Tác dụng với kim loại : 
Cu + HNO 3 
* Thí nghiệm 1: 
đặc 
Cu(NO 3 ) 2 + 
4 
2 
2 
Dd xanh 
Nâu đỏ 
Cu + 4H + + 2NO 3 = Cu 2+ + 2NO 2 + 2H 2 O 
Cu 0 – 2e = Cu 2+ 	Cu 0 : Chất khử 
N +5 + 1e = N +4 	N +5 : Chất Oxi hóa 
+5 
+2 
+4 
- 
0 
H 2 O 
NO 2 + 
2. Tính chất oxi hóa mạnh : 
a) Tác dụng với kim loại : 
Nâu đỏ 
 Cu + HNO 3 
* Thí nghiệm 2: 
lo·ng 
Cu(NO 3 ) 2 + 
8 
4 
2 
Dd xanh 
Không màu 
3Cu + 8H + + 2NO 3 = 3Cu 2+ + 2NO + 4H 2 O 
Cu 0 – 2e = Cu 2+ 	Cu 0 : Chất khử 
N +5 + 3e = N +2 	N +5 : Chất Oxi hóa 
3 
3 
- 
+5 
+2 
+2 
0 
Không khí 
NO + 
H 2 O 
2NO + O 2 	 2NO 2 
Kh«ng mau 	 N©u ® á 
Dung dịch HNO 3 thể hiện tính chất oxi hóa mạnh ở mọi nồng độ . ThÓ hiÖn quan hÖ cÊu t¹o - tÝnh chÊt . 
Dung dịch HNO 3 tác dụng với hầu hết các kim loại ( trừ Au & Pt), oxi hóa kim loại tới mức cao . 
Phản ứng không giải phóng H 2 
M + HNO 3 
 M + HNO 3 
Al và Fe thụ động với dung dịch HNO 3 đặc nguội 
M(NO 3 ) n + + H 2 O 
NO 2 
( đặc ) 
+5 
+4 
M(NO 3 ) n + + H 2 O 
(N 2 O, 
( loãng ) 
+5 
+2 
NO 
N 2 , 
NH 4 NO 3 ) 
+1 
0 
- 3 
* BÀI TẬP 
Hoàn thành phương trình phản ứng sau : 
	 Chỉ dùng Fe, hãy nhận biết các dung dịch axit sau : 
Bài tập 1: 
Bài tập 2: 
HCl , H 2 SO 4đặc , HNO 3đặc 
Zn + HNO 3 (loãng) ? + N 2 + ? 
Zn + HNO 3(rất loãng ) ? + NH 4 NO 3 + ?