Bài giảng Công nghệ 11 - Bài 33: Động cơ đốt trong dùng trong ô tô - Năm học 2022-2023 - Trường THPT Lý Thường Kiệt

ĐỘNG CƠ ĐỐT TRONG DÙNG CHO Ô TÔ 
LỊCH SỬ RA ĐỜI 
Gottlieb Daimler  là người phát minh ra động cơ đốt trong nhỏ gọn, tốc độ cao dành cho ô tô. 
Ô TÔ BỐN BÁNH ĐẦU TIÊN TRÊN THẾ GIỚI. 
Sử dụng động cơ Daimler-Maybach 1885 nhỏ, nhẹ, chạy nhanh, sử dụng bộ chế hòa khí phun xăng và có xi-lanh thẳng đứng. 
NỘI DUNG THUYẾT TRÌNH 
ĐẶC ĐIỂM VÀ CÁCH BỐ TRÍ ĐỘNG CƠ ĐỐT TRONG 
ĐẶC ĐIỂM CỦA HỆ THỐNG TRUYỀN LỰC 
ĐẶC ĐIỂM VÀ CÁCH BỐ TRÍ ĐỘNG CƠ ĐỐT TRONG TRÊN Ô TÔ 
Tốc độ quay cao. 
Kích thước, trọng lượng nhỏ gọn. 
Thường làm mát bằng nước. 
1. ĐẶC ĐIỂM 
2. CÁCH BỐ TRÍ 
BỐ TRÍ ĐỘNG CƠ Ở ĐẦU 
Ô TÔ 
BỐ TRÍ ĐỘNG CƠ Ở ĐUÔI 
Ô TÔ 
BỐ TRÍ ĐỘNG CƠ Ở GIỮA 
Ô TÔ 
a/ĐỘNG CƠ ĐƯỢC BỐ TRÍ Ở ĐẦU Ô TÔ 
a. Bố trí động cơ ở đầu ôtô 
Động cơ đặt trong buồng lái 
Động cơ đặt trước buồng lái 
ĐỘNG CƠ ĐẶT TRONG BUỒNG LÁI 
Ưu điểm: Lái xe dễ dàng quan sát mặt đường. 
Nhược điểm: 
Tiếng ồn nhiệt và nhiệt thải của động cơ. 
Không thuận lợi chăm sóc, bảo dưỡng động cơ. 
ĐỘNG CƠ ĐẶT TRƯỚC BUỒNG LÁI 
 Ưu điểm: 
Lái xe ít bị ảnh hưởng của tiếng ồn và nhiệt thải của động cơ. 
Dễ chăm sóc, bảo dưỡng động cơ. 
Nhược điểm : Tầm quan sát mặt đường bị hạn chế . 
b/ ĐỘNG CƠ ĐẶT Ở ĐUÔI Ô TÔ 
 ĐỘNG CƠ ĐẶT Ở ĐUÔI Ô TÔ 
 Ưu điểm: 
Tầm quan sát của người lái rộng. 
Ít bị ảnh hưởng bởi tiếng ồn và nhiệt động cơ. 
Nhược điểm: 
Làm mát động cơ khó 
Bộ phận điều khiển động cơ và hệ thống truyền lực phức tạp. 
BỐ TRÍ ĐỘNG CƠ Ở GIỮA Ô TÔ 
c. 
THỰC TẾ ÍT ĐƯỢC SỬ DỤNG 
Ưu điểm: 
Dung hòa được ưu, nhược điểm của 2 cách trên 
Nhược điểm: 
Ồn, rung, chiếm chỗ của thùng xe 
ĐẶC ĐIỂM CỦA  HỆ THỐNG TRUYỀN LỰC TRÊN Ô TÔ 
NHIỆM VỤ 
PHÂN LOẠI 
CẤU TẠO CHUNG VÀ NGUYÊN LÍ LÀM VIỆC 
CÁC BỘ PHẬN CHÍNH 
Truyền , biến đổi mô-men quay về chiều và trị số động cơ tới bánh xe chủ động. 
Ngắt mô-men khi cần thiết. 
1. NHIỆM VỤ 
2. PHÂN LOẠI 
HỆ THỐNG TRUYỀN LỰC 
THEO SỐ YÊU CẦU CHỦ ĐỘNG 
Một cầu chủ động 
Nhiều cầu chủ động 
THEO PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU KHIỂN 
Cơ khí 
Bán tự động 
Tự động 
 Một cầu chủ động 
 Nhiều cầu chủ động 
CẤU TẠO CHUNG VÀ NGUYÊN LÝ LÀM VIỆC 
 a) CẤU TẠO CHUNG 
Động cơ 
Hộp số 
Li hợp 
Truyền lực các đăng 
Truyền lực chính và bộ vi sai 
Bánh xe chủ động 
b) BỐ TRÍ HỆ THỐNG TRUYỀN LỰC TRÊN Ô TÔ 
Phụ thuộc vào cách bố trí động cơ ô tô 
Động cơ 
Hộp số 
Ly hợp 
Truyền lực các đăng 
Khớp các đăng 
Truyền lực chính và bộ vi sai 
Cầu sau chủ động 
cách bố trí hệ thống truyền lực trên ôtô phụ thuộc vào yếu tố nào? 
-> Phụ thuộc vào cách bố trí của động cơ: ở đầu xe hoặc ở sau xe. 
Trong dòng động cơ, trong bố trí phía trước bánh lái xe này hộp số ở vị trí thông thường, ở phía sau của động cơ. 
Ngang động cơ, hộp số được xây dựng vào các cácte và ổ đĩa được truyền tới các bánh xe phía trước bằng cách phổ nối trục. 
c) NGUYÊN LÍ LÀM VIỆC 
Động cơ 
Hộp số 
Ly hợp 
Truyền lực các đăng 
Truyền lực chính và bộ vi sai 
Bánh xe chủ động 
Động 
 cơ 
Ly 
 hợp 
Hộp 
 số 
Truyền lực 
 các đăng 
Truyền lực chính 
 và bộ vi sai 
Bánh xe 
 chủ động 
đóng 
Động cơ 
c) NGUYÊN LÍ LÀM VIỆC 
CÁC BỘ PHẬN CHÍNH CỦA HỆ THỐNG TRUYỀN LỰC TRÊN Ô TÔ 
a) Li hợp 
Nhiệm vụ: ngắt hoặc nối để truyền mô-men từ ĐC cho hộp số. 
Trên ô tô thường li hợp ma sát. 
10. Bánh đà 
11. Trục khuỷu 
1. Moay – ơ đĩa ma sát 
2. Đĩa ép 
4. Đòn mở 
5. Bạc mở 
6. Trục ly hợp 
7. Đòn bẩy 
8. Lò xo 
9. Đĩa ma sát 
9 
2 
3 
4 
5 
6 
7 
8 
1 
10 
11 
3. Vỏ ly hợp 
 LI HỢP Ở TRẠNG THÁI ĐÓNG 
 LI HỢP Ở TRẠNG THÁI MỞ 
II 
III 
I 
1 
5 
6 
2 
3 
IV 
7 
8 
4 
Sơ đồ cấu tạo hộp số 3 cấp vận tốc 
Nhiệm vụ: 
 +Thay đổi lực kéo và tốc 	độ xe 
 +Thay đổi chiều quay 	bánh xe 
 +Ngắt mômen 
 b. Hộp số 
Cấu tạo: 
gồm 4 trục quay, trên các trục quay có bánh răng và 1 ly hợp 
Nguyên tắc: Dùng các bánh răng có đường kính khác nhau ăn khớp với nhau từng đôi một. 
b) Hộp số 
- Môn-men quay truyền từ bánh răng có đường kính nhỏ đến bánh răng có đường kính lớn → vận tốc giảm và ngược lại 
- Muốn đảo chiều quay của trục lắp bánh xe → đảo chiều quay trục ra của hộp số → bánh trung gian lắp xen giữa cặp bánh răng có tốc độ thấp. 
b) Hộp số 
c) Truyền lực các đăng 
L 
Nhiệm vụ: 
Truyền mô-men quay từ hộp số đến cầu chủ động của xe. 
L 
β 1 
β 2 
A 
B 
Trục bị động của hộp số 
Khớp các đăng 
Khớp trượt 
Khớp các đăng 
Trục các đăng 
Khớp các đăng 
Nhiệm vụ 
 - Thay đổi hướng truyền momen từ phương dọc xe sang phương ngang xe. 
 - Giảm tốc độ, tăng momen quay. 
d) Truyền lực chính 
Cấu tạo: Gồm 2 bánh răng côn: BR chủ động và BR bị động 
BR chủ động 
BR bị động 
Trục các đăng 
Vỏ bộ vi sai 
BR bán trục 
BR bán trục 
BR hành tinh 
BR hành tinh 
Bán trục 
Bán trục 
e) Bộ vi sai 
* Nhiệm vụ 
Phân phối mômen cho hai bán trục của hai bánh xe chủ động 
- Làm cho hai bánh xe quay với vận tốc khác nhau khi chuyển động trên các đường không phẳng, không thẳng hoặc quay vòng. 
BR chủ động 
BR bị động 
Trục các đăng 
Vỏ bộ vi sai 
BR bán trục 
BR bán trục 
BR hành tinh 
BR hành tinh 
Bán trục 
Bán trục 
Cấu tạo: Gồm 2 BR hành tinh, 2 BR bán trục. BR bị động cũng tham gia tạo thành bộ vi sai 
* NGUYÊN LÍ HOẠT ĐỘNG 
Hai trường hợp: 
+ TH 1 : Khi xe chạy trên đường thẳng và bằng phẳng: 2 bánh xe chủ động quay cùng vận tốc 
Đi thẳng 
+ TH 2: 
- Khi xe quay vòng, bánh xe phía trong có bán kính quay vòng nhỏ hơn bánh xe phía ngoài. 
Quay vòng 
? Tại sao khi quay vòng bánh xe phía trong có vận tốc quay vòng < vận tốc bánh xe phía ngoài 
 - Khi xe quay vòng các BR hành tinh không những quay theo vỏ vi sai mà còn quay trên trục hành tinh 
=> v BXT < v BXN 
CẢM ƠN THẦY LONG VÀ CÁC BẠN ĐÃ LẮNG NGHE! 
- Thy, Thịnh, Thanh, Thông, Tính, Tân -