Bài giảng Giáo dục công dân 11 - Bài 9: Nhà nước xã hội chủ nghĩa - Năm học 2022-2023 - Mai Anh Nguyễn

BÀI 9 : 
NHÀ NƯỚC XÃ HỘI CHỦ NGHĨA 
NỘI DUNG BÀI HỌC  
1. Nguồn gốc và bản chất của nhà nước (khuyến khích HS tự học) 
a. Nguồn gốc của nhà nước 
b. Bản chất của nhà nước. 
2. Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam. 
a. Thế nào là Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam. 
b. Bản chất của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam. 
c. Chức năng của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam. 
d. Vai trò của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong hệ thống chính trị. (khuyến khích HS tự đ\\ọc) 
3. Trách nhiệm của công dân trong việc tham gia xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam. 
 Trong lịch sử phát triển loài người đã tồn tại bốn kiểu nhà nước:   
Nhà nước chiếm hữu nô lệ 
Nhà nước tư bản chủ nghĩa 
Nhà nước phong kiến 
Nhà nước xã hội chủ nghĩa 
Trong lịch sử phát triển loài người đã tồn tại 4 kiểu nhà nước: 
1. Nguồn gốc và bản chất của nhà nước 
a)Nguồn gốc của nhà nước: 
- Xã hội công xã nguyên thủy 
Xã hội công xã 
nguyên thủy 
Lực lượng lao 
động còn thấp kém 
Công cụ lao động 
thô sơ 
Năng suất lao 
động thấp 
Chưa có phân chia 
giai cấp 
Chưa có tư hữu tài sản 
Chưa có bóc lột 
Chưa có nhà nước 
Trong quá trình con người tiến hóa 
Công cụ bằng đá 
Công cụ bằng đồng 
Công cụ bằng sắt 
Thời kì có bộ máy nhà nước: 
Lực lượng sản xuất phát triển nhanh chóng 
Năng suất lao động được nâng cao 
Sản phẩm lao động dồi dào 
Của dư thừa xuất hiện 
Phát sinh khả năng chiếm đoạt của cải dư thừa 
Chế độ tư hữu hình thành 
Xuất hiện hai giai cấp đối lập nhau 
NHÀ NƯỚC X U ẤT H I ỆN 
* Nhà nước chỉ ra đời khi xã hội phân hóa thành các giai cấp và mâu thuẫn giữa các giai cấp sản xuất. 
Nhà nước đầu tiên: nhà nước chiếm hữu nô lệ 
 Theo quan điểm Mác Lê-Nin :Nhà nước là sản phẩm của xã hội có giai cấp, do đó nhà nước bao giờ cũng mang bản chất giai cấp 
“ Bất cứ đâu, hễ lúc nào và chừng nào, mà về mặt khách quan, những mẫu thuẫn giai cấp không thể điều hòa được , thì nhà nước xuất hiện.” 
1 . Nguồn gốc và bản chất của nhà nước 
b . Bản chất của nhà nước: 
Nhà nước là bộ máy dùng để duy trì sự thống trị của giai cấp này đối với giai cấp khác. 
Thể hiện ở 3 mặt: kinh tế, chính trị, tư tưởng. 
Bằng nhà nước và thông qua nhà nước, giai cấp thống trị về kinh tế trở thành giai cấp thống trị về chính trị và tư tưởng. 
Nhà nước là bộ máy trấn áp đặc biệt của giai cấp này đối với giai cấp khác. 
Nhà nước mang bản chất giai cấp của giai cấp thống trị. 
Quân đội qua từng thời kì phát triển: 
Quân đội nhà nước chủ nô 
Quân đội thời phong kiến 
Quân đội nhà nước tư sản 
Quân đội nhà nước xã hội chủ nghĩa 
12 
Em hãy kể tên các quốc gia hiện đang xây dựng CNXH? 
Cu ba 
Triều tiên 
Lào 
Trung Q uốc 
Việt Nam 
2. Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam 
a)Thế nào là Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam 
Có 2 loại hình nhà nước pháp quyền: 
Nhà nước pháp quyền Tư sản 
Nhà nước pháp quyền XHCN 
Nh à n ư ớc pháp quyền: là nhà nước quản lý mọi mặt của đời sống xã hội bằng pháp luật ; mọi hoạt động của các cơ quan nhà nước, các tổ chức xã hội và mọi công dân đều được thực hiện trên cơ sở pháp luậ t. 
2. Nh à n ư ớc pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam 
a. Thế n à o l à nh à n ư ớc pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam 
 Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam l à Nhà nước của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân, quản lý mọi mặt của đời sống xã hội bằng pháp luật , do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo 
Bản chất giai cấp công nhân nhà nước ta bao hàm: 
b) Bản chất của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam 
Điền vào chỗ trống các với các cụm từ thích hợp: 
 Nhà nước ta mang bản chất .. , được thể hiện tập trung nhất ở sự lãnh đạo của . nhằm thực hiện lợi ích,ý chí, nguyện vọng, của giai cấp công nhân, của . .và của ... 
giai cấp công nhân 
Đảng Cộng Sản 
nhân dân 
lao động 
cả dân tộc 
2. Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam 
Tính nhân dân 
Tính dân tộc 
Nhà nước của dân, vì dân, do nhân dân lập nên và tham gia quản lý. 
Nhà nước thể hiện ý chí, lợi ích và nguyện vọng của nhân dân. 
Nhà nước là công cụ chủ yếu để nhân dân thực hiện quyền làm chủ của mình. 
Tính nhân dân 
Tính dân tộc 
Kế thừa và phát huy những truyền thống, bản sắc tốt đẹp của dân tộc 
Có chính sách dân tộc đúng đắn, chăm lo lợi ích mọi mặt cho các dân tộc 
Thực hiện đại đoàn kết dân tộc 
c) Chức năng của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam: 
 *Chức năng đảm bảo an ninh chính trị và trật tự, an toàn xã hội. 
 * Chức năng tổ chức và xây dựng, đảm bảo thực hiện các quyền tự do, dân chủ và lợi ích hợp pháp của công dân. 
 - Tổ chức xây dựng và quản lí nên kinh tế xã hội chủ nghĩa. 
 - Tổ chức xây dựng và quản lí văn hóa, giáo dục, khoa học. 
 - Tổ chức xây dựng và đảm bảo thực hienj các chính sách xã hội. 
 - Xây dựng hệ thống pháp luật để đảm bảo thực hiện các quyền tự do,dân chủ và lợi ích hợp pháp của công dân 
2. Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam 
NHÀ NƯỚC 
GIAI CẤP 
 THỐNG TRỊ 
GIAI CẤP 
BỊ TRỊ 
CHIẾM HỮU NÔ LỆ 
Chủ nô 
Nô lệ 
PHONG KIẾN 
Địa chủ phong kiến 
Nông dân 
TƯ BẢN CHỦ NGHĨA 
Tư sản 
Giai cấp công nhân và nhân dân lao động 
3.Trách nhiệm của công dân trong việc tham gia xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam: 
Gương mẫu thực hiện và tuyên truyền, vận động mọi người thực hiện đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước. 
Tích cực tham gia các hoạt động: xây dựng, củng cố, bảo vệ chính quyền ;giữ gìn trật tự, an toàn xã hội. 
Phê phán, đấu tranh với những hành vi vi phạm pháp luật. 
Thường xuyên nêu cao tinh thần cảnh giác trước những âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch. 
Là công dân trẻ tuổi đang ngồi trên ghế nhà trường, bạn thấy mình có trách nhiệm gì trong việc tham gia xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam? 
Làm lại 
Đáp án 
Tiếc quá ! Bạn chọn sai rồi ! 
Hoan hô . Bạn chọn đúng rồi ! 
Nhà nước là bộ máy dùng để duy trì sự thống trị của giai cấp này đối với giai cấp khác 
 Nhà nước là bộ máy trấn áp đặc biệt của giai cấp này đối với giai cấp khá 
 Cả a, b đúng 
 cả a, b sai 
Bản chất giai cấp của nhà nước được thể hiện như thế nào? 
Làm lại 
Đáp án 
Tiếc quá ! Bạn chọn sai rồi ! 
Hoan hô . Bạn chọn đúng rồi ! 
a. Nhà nước chiến nô, phong kiến, tư sản, XHCN 
Nhà nước nguyên thủy, chiến nô, tư sản, XHCN 
 Nhà nước nguyên thủy, phong kiến, tư sản, XHCN 
. Nhà nước nguyên thủy, chiến nô, phong kiến, XHCN 
Lịch sử phát triển của xã hội loài người đã tồn tại những kiểu nhà nước nào sau đây? 
Làm lại 
Đáp án 
Tiếc quá ! Bạn chọn sai rồi ! 
Hoan hô . Bạn chọn đúng rồi ! 
Mâu thuẫn giữa lực lượng sản xuất và QHSX 
 Do sự phát triển của lực lượng sản xuất 
Do sự phát triển của giai cấp công nhâ n 
 Giai cấp tư sản đã trở thành giai cấp phản động 
Nguyên nhân sâu xa của cách mạng xã hội chủ nghĩa là: 
Làm lại 
Đáp án 
Tiếc quá ! Bạn chọn sai rồi ! 
Hoan hô . Bạn chọn đúng rồi ! 
Nhà nước có được là thành quả cách mạng của quần chúng nhân dân lao động 
Nhà nước có được là thành quả cách mạng của giai cấp công nhân 
Nhà nước có được là thành quả cách mạng dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam 
 Nhà nước có được là thành quả cách mạng của quần chúng nhân dân lao động do giai cấp công nhân thông qua chính đảng là Đảng Cộng sản lãnh đạo. 
Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam mang bản chất của giai cấp công nhân vì sao? 
Làm lại 
Đáp án 
Tiếc quá ! Bạn chọn sai rồi ! 
Hoan hô . Bạn chọn đúng rồi ! 
 Phục vụ lợi ích của nhân dân 
Sự lãnh đạo của ĐCS Việt Nam đối với nhà nước 
Thể hiện ý chí của nhân dân 
 Do nhân dân xây dựng nên 
Bản chất giai cấp của nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam được thể hiện tập trung nhất là gì? 
Làm lại 
Đáp án 
Tiếc quá ! Bạn chọn sai rồi ! 
Hoan hô . Bạn chọn đúng rồi ! 
Lenin. 
Hồ Chí Minh. 
Đặng Tiểu Bình. 
Phạm Văn Đồng. 
Ai là người đưa ra tư tưởng độc lập dân tộc gắn liền với CNXH. 
Làm lại 
Đáp án 
Tiếc quá ! Bạn chọn sai rồi ! 
Hoan hô . Bạn chọn đúng rồi ! 
1945. 
 1954. 
1975 
1930 
Thời kì quá độ lên CNXH ở trên phạm vi cả nước ở nước ta bắt đầu từ khi nào.