Bài giảng Sinh học 11 - Bài 42: Sinh sản hữu tính ở thực vật

CHÀO MỪNG CÔ VÀ CÁC EM ĐÃ ĐẾN VỚI BUỔI HỌC NGÀY HÔM NAYBÀI 42 SINH SẢN HỮU TÍNH Ở THỰC VẬTI. Khái quát sinh sản hữu tính ở thực vật 1. Khái niệm 2. Đặc trưng sinh sản hữu tínhII. Sinh sản hữu tính ở thực vật có hoa 1. Cấu tạo một hoa 2. Quá trình hình thành hạt phấn và túi phôi 3. Quá trình thụ phấn và thụ tinh 4. quá trình hình thành quả và hạtKhái quát về sinh sản hữu tính1. Khái niệm sinh sản hữu tínhGiao tử đực (n)Giao tử cái (n)Hợp tử (2n)PhôiCơ thể mới Kể tên các nhân tố tham gia quá trình trên ? Sản phẩm của quá trình trên là gì ? Sinh sản hữu tính là gì ?Sinh sản hữu tính là hình thức sinh sản có sự kết hợp của giao tử đực (n) và giao tử cái (n) qua thụ tinh tạo nên hợp tử (2n) phát triển thành cơ thể mới.Tiêu chí phân biệtSinh sản vô tínhSinh sản hữu tính1. Luôn có quá trình hình thành và hợp nhất giao tử đực với giao tử cái, luôn có sự trao đổi tái tổ hợp hai bộ gen 2. Luôn gắn liền với giảm phân3. Tạo ra các cá thể mới thích nghi với môi trường sống ổn định4. Kém đa dạng di truyền5. Tạo sự đa dạng di truyền6. Tăng khả năng thích nghi với môi trường sống thay đổiPhân biệt sinh sản vô tính và sinh sản hữu tínhXXXXXXPhiếu học tập 1Phân biệt các đặc điểm của sinh sản vô tính và hữu tính bằng cách đánh dấu “X” vào đặc điểm tương ứng với từng hình thức sinh sản? Từ đó rút ra kết luận về đặc điểm của SSHT 2. Đặc trưng của sinh sản hữu tính- Luôn có quá trình hình thành và hợp nhất giao tử đực(n) và giao tử cái(n) tạo nên cá thể mới, luôn có sự trao đổi và tái tổ hợp của hai bộ gen.Luôn gắn liền với giảm phân tạo giao tử. SSHT ưu việt hơn SSVT:+ Tăng khả năng thích nghi của thế hệ sau với môi trường sống.+ Tạo sự đa dạng di truyền, cung cấp nguồn vật liệu di truyền cho CLTN và tiến hóaBỘ NHỤYCánh hoaChỉ nhịBao phấnBỘ NHỊĐài hoaNoãnBầu nhuỵVòi nhụy Đầu nhụy2341Quan sát cấu tạo của bông hoa lưỡng tính mô tả lại cấu tạo của một bông hoaII. Sinh sản hữu tính ở thực vật có hoaCấu tạo của hoaCâu hỏi phụ : Bộ phận thức hiện chức năng sinh sản ở hoa là bộ phận nào? Bộ phận nào hình thành giao tử đực? Bộ phận nào hình thành giao tử cái?- Hoa là cơ quan sinh sản hữu tính của thực vật có hoa- Cấu tạo của hoa lương tính gồm: + Cuống hoa+ Đài hoa+ Tràng hoa( cánh hoa )+ nhị( cơ quan sinh sản đực) gồm chỉ nhị và bao phấn( nơi chứa hạt phấn+ nhụy( cơ quan sinh sản cái) gồm núm nhụy, vòi nhụy và bầu nhụy( nơi chứa noãn)- Hoa đơn tính là hoa chỉ có một nhụy hoặc nhụy trên một hoa.HoaBao phấnTB mẹ trong bao phấn (2n)4 tiểu bào tử (n)4 Hạt phấnGiảm phân 1 NP1. Sự hình thành hạt phấn và túi phôiTB mẹ của đại bào tử (2n)Tiêu biếnnnnGiảm phânNP 3 lầnĐại bào tử sống sót (n)Nhân sinh dưỡng (n)nhân sinh sản (n)2. Quá trình hình thành hạt phấn và túi phôiHãy chỉ ra sự giống và khác nhau trong quá trình tạo hạt phấn và túi phôi ?Cây trưởng thànhCó hoaTB mẹ hạt phấn (2n) TB mẹ của noãn ( 2n) 4 bào tử đực đơn bội (n) 4 bào tử cái đơn bội (n)3 TB tiêu biến 1 đại bào tử sống sót Hạt phấn Túi phôi ( Giảm phân) Hình thành Hạt phấnHình thành Túi phôi(Thể giao tử đực)(Thể giao tử cái) ( Giảm phân) ( TB sinh sản) ( TB ống phấn) ( NP 1 lần) (NP 3 lần) (1Trứng) (3TB đối cực) (2 TB kèm) ( Nhân phụ 2n Bao phấn Noãn Hoa Thụ phấnThụ phấn là gì? 3. Quá trình thụ phấn và thụ tinha) Quá trình thụ phấn.Quan sát video sauThụ phấn là hiện tượng hạt phấn từ nhị tiếp xúc với đầu nhụy của hoa.Tự thụ phấnThụ phấn chéoQuan sát hình và cho biết: Thực vật có những hình thức thụ phấn nào?ABHạt phấnHạt phấnHoa cáiHoa đựcThực vật thực hiện thụ phấn nhờ những tác nhân nào?Động vật (Côn trùng)GióHạt phấnQuan sát hình ảnh và kể tên các tác nhân giúp cho quá trình thụ phấn diễn ra?Thụ phấn nhân tạo Tại sao các nhà vườn thường xây dựng mô hình vừa trồng cây ăn quả kết hợp với nuôi ong?Tác nhân thụ phấn + do nước, gió, động vật+ do con ngườiVideo sự thụ tinh của thực vậtThụ tinh là gì ? Thụ tinh kép ở thực vật hạt kín diễn ra như thế nào? Tại sao gọi là thụ tinh kép? Nêu ý nghĩa của thụ tinh kép?Quan sát video và trả lời các câu hỏi sau:b) Quá trình thụ tinh* Khái niệm:- là sự kết hợp của nhân giao tử đực(n) với nhân của tế bào trứng(n) trong túi phôi để hình thành lên hợp tử (2n).Quá trình thụ tinh:- Hạt phấn ở đầu nhụy gặp điều kiện thuận lợi nảy mầm thành ống phấn.- Ống phân: Mang 2 giao tử đực đi qua vòi nhụy và bầu nhụy.- Ống phấn đến noãn, qua lỗ noãn đến túi phôi.- Một giao tử đực kết hợp với noãn cầu tạo thành thể lưỡng bội (2n).- Một giao tử đực thứ 2 kết hợp với nhân cực (2n) để tạo thành nội nhũ (3n) cung cấp dinh dưỡng cho phôi. * Thụ tinh kép: là hiện tượng cả hai nhân cùng tham gia thụ tinh (chỉ có thực vật hạt kín).TBSSTinh tử 1 ( n)Tinh tử 2 (n)Túi phôiTB trứng(n)Nhân cực(2n)Hợp tử(2n)phôiNội nhũ (3n)Thụ tinh képHạt phấnÝ nghĩa Dự trữ chất dinh dưỡng trong noãn đã thụ tinh để nuôi phôi phát triển cho đến khi hình thành cây non, đảm bảo cho thế hệ sau thích nghi với điều kiện biến đổi của môi trường sống, duy trì nòi giốngQuảNoãnBầu nhụyHạt- nội nhũ 3nPhôi4. Quá trình hình thành hạt và quả- Hợp tử nguyên phân tạo phôi gồm : rễ mầm, thân mầm, lá mầm- Tế bào trung tâm 3n phân chia tạo thành một khối đa bào giàu chất dinh dưỡng gọi là nội nhũ, cung cấp chất dinh dưỡng cho phôi phát triển- Vỏ noãn phát triển thành vỏ hạta) Quá trình hình thành hạtQuan sát hình và trả lời câu hỏi: + Hạt và quả do bộ phận nào biến đổi thành?+ Phôi, nội nhũ do bộ phận nào biến đổi thành?Có 2 loại hạt: Hạt có nội nhũ (hạt cây Một lá mầm)Hạt không nội nhũ (hạt cây Hai lá mầm)Bầu nhụy phát triển thành quảQuá trình chín của quả: quả sinh trưởng và phát triển với các chuyển hóa sinh lí, sinh hóa biến đổi màu sắc, độ cứng, xuất hiện mùi vị, hương thơm thuận lợi cho sự phát tán hạtb) Quá trình hình thành quảCâu 1: Một tế bào mẹ hạt phấn giảm phân cho bao nhiêu hạt phấn?D. 4C. 16B. 1A. 8 CỦNG CỐCâu 2: Ở thực vật có hoa cả 2 giao tử đều tham gia thụ tinh gọi là:A. Thụ tinh đơn	B. Thụ tinh kép	C. Tự thụ phấn	D. Thụ phấn chéo CỦNG CỐCỦNG CỐCâu 3: Sau khi thụ tinh noãn biến đổi thànhA.Quả	B. Hạt	C. Phôi	D. ĐàiCâu 4: Ống phấn có vai tròA. Là đường đi của giao tử đực vào túi phôiB. Là nơi xảy ra thụ tinhC. Hình thành giao tử đựcD. Hình thành giao tử cáiCỦNG CỐ CỦNG CỐCâu 4: Ý nghĩa sinh học của hiện tượng thụ tinh kép ở TV hạt kín là gì?A.Tiết kiệm vật liệu di truyền (sử dụng cả 2 tinh tử)B.Hình thành nội nhủ cung cấp chất dinh dưỡng cho cây phát triểnC.Hình thành nội nhủ chứa các tế bào tam bộiD.Cung cấp dinh dưỡng cho sự phát triển của phôi và thời kì đầu của cá thể mới.Câu 1: Dựa vào sơ đồ quá trình hình thành hạt phấn và túi phôi giải bài tập sau:Bài tập Cho 2 tế bào trong bao phấn thực hiện quá trình giảm phân và nguyên phân 1 lần hình thành hạt phấn. Hãy cho biết: a, Có bao nhiêu hạt phấn được tạo ra từ 2 tế bào trên? b, Tổng số tế bào thu được trong tất cả các hạt phấn là bao nhiêu tế bào?Bài tập về nhà Hình thức sinh sản Nội dung Sinh sản vô tínhSinh sản hữu tínhKhái niệm Cơ sở tế bào học Đặc điểm di truyền Ý nghĩa Câu 2 Cảm ơn cô và các em đã lắng nghe