Bài giảng Vật lý 11 - Bài 23: Từ thông - Cảm ứng điện từ - Năm học 2022-2023 - Nguyễn Anh Tuấn - Trường THPT Yên Mỹ

BÀI 23: TỪ THÔNG CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ 
I I. HIỆN TƯỢNG CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ 
1. Thí nghiệm :  
9 
4 
2 
0 
2 
4 
6 
mA 
0:6 mA 
= 1 ┴ 
mA kế 
Ống dây 
N 
S 
Nam châm 
Dụng cụ thí nghiệ m 
4 
N 
S 
9 
4 
2 
0 
2 
4 
6 
mA 
0:6 mA 
= 1 ┴ 
S ố đường sức từ qua ống dây 
Nam châm chuyển động lại gần ống dây 
I 
I 
a) Thí nghiệm 1 
Nam châm dịch ra xa ống dây 
5 
N 
S 
9 
4 
2 
0 
2 
4 
6 
mA 
0:6 mA 
= 1 ┴ 
Số đường sức từ qua ống dây 
I 
I 
b) Thí nghiệm 2 
Kết luận: Đưa nam châm lại gần hoặc ra xa ống dây: 
số đường sức từ qua ống dây tăng hoặc giảm 
→ I ≠ 0 
→  qua ống dây tăng hoặc giảm 
B 
c)Thí nghiệm 3 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
0 
Quay vòng dây xung quanh một trục song song với mặt phẳng chứa vòng dây 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
0 
bóp méo vòng dây 
Kết luận: Khi cho nam châm đứng yên và mạch (C) dịch chuyển lại gần hoặc ra xa nam châm hay khi quay vòng dây quanh trục song song với mặt phẳng chứa vòng dây hoặc bóp méo vòng dây thì số đường sức từ qua vòng dây thay đổi 
→  qua vòng dây thay đổi trong mạch xuất hiện dòng điện 
Nam châm điện 
Tr­êng ®¹i häc s­ ph¹m th¸I nguyªn 
Khoa vËt lÝ 
9 
4 
2 
0 
2 
4 
6 
mA 
0:6 mA 
= 1 ┴ 
mA kế 
Ống dây 
0 
2 
4 
6 
8 
10 
12 
V 
0 
2 
4 
6 
8 
10 
12 
V 
0:12 V 
POWER 
10 
DC 
0 
6 
4 
8 
+ 
- 
AC 
0 
6 
4 
8 
+ 
- 
10 
Biến trở 
d)Thí nghiệm 4 
Vậy dòng điện trong ống dây xuất hiện khi nào ? 
Do cường độ dòng điện qua nam châm điện thay đổi 
2. Kết luận 
+ Mỗi khi từ thông qua mạch kín biến thiên thì trong mạch kín xuất hiện dòng điện g ọi là dòng điện cảm ứng. 
 + Hiện tượng xuất hiện dòng điện cảm ứng trong mạch kín gọi là hiện tượng cảm ứng điện từ. 
+ Hiện tượng cảm ứng điện từ chỉ tồn tại trong khoảng thời gian từ thông qua mạch kín biến thiên.