Bài giảng Địa lý 11 - Bài 5: Một số vấn đề của châu lục và khu vực - Năm học 2022-2023 - Nguyền Hà Nam - Trường THPT Vĩnh Bảo Hải Phòng

KHỞI ĐỘNG 
Quan sát hình ảnh , trả lời câu hỏi kèm theo . 
Nêu tên cảnh quan xuất hiện trong bức ảnh ? 
Đây là loài cây gì ? 
Đây là ai ? 
Đây là công trình gì ? Ở đâu ? 
Sa mạc 
Cây bao báp 
Kim tự tháp 
Kofi Atta Annan 
Diện tích : 30,4 triệu km 2 
Dân số : 1,2 tỉ người (2016) 
Gồm : 54 nước 
 Bài 5 : MỘT SỐ VẤN ĐỀ CỦA CHÂU LỤC VÀ KHU VỰC 
 TIẾT 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ CỦA CHÂU PHI 
I – MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ TỰ NHIÊN 
CÂU 1. Cảnh quan chiếm diện tích lớn nhất ở châu phi là 
 Rừng xích đạo và nhiệt đới ẩm . 
Rừng cận nhiệt đới khô . 
Xavan và xavan rừng . 
Hoang mạc và bán hoang mac . 
I – MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ TỰ NHIÊN 
CÂU 2. Khí hậu châu Phi có đặc điểm nổi bật là 
 lạnh ẩm . 
 nóng ẩm . 
 lạnh khô . 
 nóng khô . 
I – MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ TỰ NHIÊN 
CÂU 3. Tài nguyên thiên nhiên tạo nguồn thu chủ yếu cho kinh tế các nước châu Phi là 
 rừng 
 động vật . 
 hải sản . 
 khoáng sản . 
I – MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ TỰ NHIÊN 
CÂU 4. Căn cứ vào hình 5.1 sgk trang 19, cho biết loại khoáng sản nào sau đây không có ? 
 Dầu mỏ . 
 Vàng . 
 Kim cương . 
 Thiếc . 
I – MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ TỰ NHIÊN 
CÂU 5. Loại tài nguyên đang bị khai thác mạnh , có nguy cơ cạn kiệt và tàn phá môi trường là 
 sinh vật . 
 khoáng sản . 
 đất đai . 
 nguồn nước . 
I – MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ TỰ NHIÊN 
CÂU 6. Khó khăn lớn nhất về mặt tự nhiên đối với phát triển nông nghiệp ở châu Phi là 
 nước tưới . 
 giống . 
 vốn . 
 thị trường . 
I – MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ TỰ NHIÊN 
CÂU 7. Giải pháp cấp bách đối với đa số quốc gia châu Phi trong khai thác tự nhiên là 
 thu hút vốn đầu tư nước ngoài . 
 đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu 
 áp dụng tiến bộ khoa học kĩ thuật . 
 khai thác , sử dụng hợp lí và thủy lợi . 
Nhân tố 
Đặc điểm 
Ảnh hưởng 
Giải pháp 
Khí hậu , 
cảnh quan 
 Khí hậu khô nóng 
 Cảnh quan chủ yếu là hoang mạc và bán hoang mạc 
 Khó khăn trong sản xuất nông nghiệp 
 Thiếu nước sinh hoạt và sản xuất. 
 Thiếu đất canh tác 
- Tăng cường thủy lợi hóa 
- Khai thác, sử dụng hợp lí, 
- Trồng rừng 
- Liên kết các nước cùng phát triển 
Khoáng sản 
 Khá phong phú ( Giàu kim loại đen, kim loại màu, đặc biệt là kim cương. ) 
 Chủ yếu mang lại lợi nhuận cho các công ti tư bản nước ngoài 
Tài nguyên bị cạn kiệt , môi trường bị suy thoái . 
Rừng 
Chiếm diện tích khá lớn nhưng đang bị khai thác quá mức 
 Tăng nguy cơ hoang mạc hóa 
Ghi nhớ nhanh trong vòng 1p 
Nhân tố 
Đặc điểm 
Ảnh hưởng 
Giải pháp 
Khí hậu , 
cảnh quan 
 Khó khăn trong sản xuất nông nghiệp 
 Thiếu nước sinh hoạt và sản xuất. 
 Thiếu đất canh tác 
Khoáng sản 
 Khá phong phú ( Giàu kim loại đen, kim loại màu, đặc biệt là kim cương. ) 
 Chủ yếu mang lại lợi nhuận cho các công ti tư bản nước ngoài 
Rừng 
 Tăng nguy cơ hoang mạc hóa 
Ghi nhớ nhanh trong vòng 1p 
Nhân tố 
Đặc điểm 
Ảnh hưởng 
Giải pháp 
Khí hậu , 
cảnh quan 
 Khí hậu khô nóng 
 Cảnh quan chủ yếu là hoang mạc và bán hoang mạc 
 Khó khăn trong sản xuất nông nghiệp 
 Thiếu nước sinh hoạt và sản xuất. 
 Thiếu đất canh tác 
- Tăng cường thủy lợi hóa 
- Khai thác, sử dụng hợp lí, 
- Trồng rừng 
- Liên kết các nước cùng phát triển 
Khoáng sản 
 Khá phong phú ( Giàu kim loại đen, kim loại màu, đặc biệt là kim cương. ) 
 Chủ yếu mang lại lợi nhuận cho các công ti tư bản nước ngoài 
Tài nguyên bị cạn kiệt , môi trường bị suy thoái . 
Rừng 
Chiếm diện tích khá lớn nhưng đang bị khai thác quá mức 
 Tăng nguy cơ hoang mạc hóa 
Ghi nhớ nhanh trong vòng 1p 
TIẾT 1. MỘT SỐ VẤN ĐỀ CỦA CHÂU PHI 
I – MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ TỰ NHIÊN 
1.Tiềm năng 
Tài nguyên khoáng sản phong phú ( dầu mỏ , khí tự nhiên , kim loại quý ) 
 phát triển công nghiệp . 
2. Khó khăn 
- Khí hậu đặc trưng : khô nóng . 
- Cảnh quan : Hoang mạc , bán hoang mạc và xa van. 
- Tài nguyên rừng và khoáng sản bị khai thác mạnh . 
3. Biện pháp khắc phục 
 + Khai thác , sử dụng hợp lý tài nguyên thiên nhiên . 
 + Tăng cường thuỷ lợi hoá . 
9 
II. MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ DÂN CƯ VÀ XÃ HỘI 
Quan sát nhanh , trả lời nhanh 
Châu lục – Nhóm nước 
Tỉ suất sinh thô (% 0 ) 
Tỉ suất tử thô (% 0 ) 
Tỉ suất gia tăng dân số tự nhiên (%) 
Tuổi thọ trung bình ( tuổi ) 
Châu Phi 
38 
15 
2,3 
52 
Nhóm nước đang phát triển 
24 
8 
1,6 
65 
Nhóm nước phát triển 
11 
10 
0,1 
76 
Thế giới 
21 
9 
1,2 
67 
BẢNG 5.1. MỘT SỐ CHỈ SỐ VỀ DÂN SỐ NĂM 2005 
II. MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ DÂN CƯ VÀ XÃ HỘI 
Quốc gia 
Tỷ lệ biết chữ (%) 
Nam Phi 
82 
Ai Cập 
71 
Algeria 
70 
Sierra Leone 
35 
Niger 
29 
Chad 
26 
Burkina Faso 
22 
Mali 
19 
TỈ LỆ BIẾT CHỮ CỦA MỘT SỐ NƯỚC CHÂU PHI NĂM 2016 
Pokot 
 Mursi 
Surma 
Cameroon 
Sốt rét 
Viêm màng não 
Lao 
Ebola 
II. MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ DÂN CƯ VÀ XÃ HỘI 
Lựa chọn các từ thích hợp dưới đây để thể hiện về đặc điểm dân cư , xã hội các nước châu Phi. 
1. Đói nghèo 
2. Dân sô tăng nhanh 
3. Tuổi thọ cao 
4. Tuổi thọ thấp 
5. Chất lượng cuộc sống cao 
6. Chất lượng cuộc sống thấp . 
7. Dịch bệnh hoành hành . 
8. Trình độ dân trí cao . 
9. Xung đột sắc tộc . 
10. Trình độ dân trí thấp 
11. Chỉ số hạnh phúc cao 
12. Xã hội ổn định . 
13. Dân đông 
14. Dân số trẻ 
15. Dân số già 
13. Dân đông 
14. Dân số trẻ 
15. Dân số già 
13. Dân đông 
14. Dân số trẻ 
II. MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ DÂN CƯ VÀ XÃ HỘI 
 Phân chia thành 2 nhóm 
1. Đói nghèo 
2. Dân sô tăng nhanh 
4. Tuổi thọ thấp 
6. Chất lượng cuộc sống thấp . 
 7. Dịch bệnh hoành hành . 
9. Xung đột sắc tộc . 
10. Trình độ dân trí thấp 
13. Dân đông 
14. Dân số trẻ 
TIẾT 1. MỘT SỐ VẤN ĐỀ CỦA CHÂU PHI 
I – MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ TỰ NHIÊN 
II – MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ DÂN CƯ VÀ XÃ HỘI 
1. Dân cư 
- Dân số đông , tăng nhanh . Cơ cấu dân số trẻ . 
- Tuổi thọ trung bình thấp . 
2. Xã hội 
- Xung đột sắc tộc , chiến tranh . 
- Trình độ dân trí thấp , đói nghèo . 
- Dịch bệnh thường xuyên xảy ra . 
III. MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ KINH TẾ 
GDP bình quân đầu người trên thế giới số liệu IMF năm 2015. Nguồn IMF 
1990 
1995 
2000 
2004 
2014 
An- giê-ri 
3,2 
4,0 
2,4 
5,2 
2,7 
Nam Phi 
- 0,3 
3,1 
3,5 
3,7 
3,7 
Ga-na 
3,3 
4,5 
3,7 
5,2 
8,4 
Công-gô 
3,0 
0,7 
8,2 
4,0 
8,8 
Thế giới 
2,9 
2,8 
4,0 
4,1 
3,4 
Bảng 5.2. Tốc độ tăng trưởng GDP của một số nước 
( Tính theo giá trị so sánh ) 
NƯỚC 
TỐC ĐỘ TĂNG GDP (%)- 2014 
LYBIA 
11,6 
SIERRA LEONE 
 9,6 
CHAD 
 9,5 
COTE D’L VOIRE 
 9,3 
DG CONGO 
 8,8 
GHANA 
 8,4 
MOZAMBIQUE 
 8,3 
ANGOLA 
 8,0 
ZAMBIA 
 7,6 
RWANDA 
 7,2 
TIẾT 1. MỘT SỐ VẤN ĐỀ CỦA CHÂU PHI 
I – MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ TỰ NHIÊN 
II – MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ DÂN CƯ VÀ XÃ HỘI 
III – MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ KINH TẾ 
1. Thành tựu 
Tốc độ tăng trưởng GDP của một số quốc gia châu Phi có xu hướng tăng và đạt mức khá cao . 
2. Hạn chế 
- Phần lớn các quốc gia là những nước nghèo , nền kinh tế kém phát triển . 
- Nguyên nhân : 
	+ Hậu quả của sự thống trị qua nhiều thế kỉ của chủ nghĩa thực dân . 
	+ Bất ổn về chính trị , xung đột sắc tộc . 
	+ Bộ máy nhà nước còn non trẻ , thiếu kinh nghiệm quản lí . 
- Giải pháp : 
	+ Nhận sự giúp đỡ , viện trợ của các tổ chức quốc tế và quốc gia phát triển theo tinh thần bình đẳng . 
	+ Phát triển y tế , giáo dục , đào tạo đội ngũ cán bộ lãnh đạo . 
	+ Giành lại quyền kiểm soát đối với việc khai thác tài nguyên . 
THUYẾT TRÌNH 1P 
ĐÁNH GIÁ 
Câu 1 : Giải pháp nào nhằm hạn chế tình trạng sa mac hoá ở Châu Phi ? 
 A . Trồng rừng 
 B . Khai thác hợp lý tài nguyên rừng 
	 C . Đẩy mạnh thuỷ lợi hoá 
 D. Nhờ sự trợ giúp bên ngoài 
Câu 2. Tài nguyên nào sau đây hiện đang bị khai thác mạnh ở Châu Phi? 
A. Khoáng sản và thủy điện . 
B. Khoáng sản và rừng . 
C. Rừng và thủy sản . 
D. Đất và thủy sản . 
Câu 3. Đất đai ở ven các hoang mạc , bán hoang mạc ở Châu Phi, nhiều nơi bị hoang mạc hóa là do 
A. khí hậu khô hạn . 
B. quá trình xói mòn , rửa trôi xảy ra mạnh . 
C. rừng bị khai thác quá mức . 
D. quá trình xâm thực diễn ra mạnh mẽ . 
Câu 4. Những thách thức lớn đối với Châu Phi hiện nay là 
A.Cạn kiệt tài nguyên , thiếu lực lượng lao động . 
B.Già hóa dân số , tỉ lệ gia tăng dân số tự nhiên thấp . 
C. Trình độ dân trí thấp , đói nghèo , bệnh tật , xung đột . 
D. Các nước cắt giảm viện trợ , thiếu lực lượng lao động . 
Câu 5 : Ý nào không phải là nguyên nhân làm cho nền kinh tế một số nước Châu Phi kém phát triển : 
 A . Bị cạnh tranh bởi các nước phát triển 
 B . Xung đột sắc tộc 
 C. Khả năng quản lý kém 
 D. Từng bị thực dân thống trị tàn bạo