Bài giảng Ngữ văn 11 - Phỏng vấn và trả lời phỏng vấn

Sách Ngữ văn 11, tập 1Chương trình cơ bảnPHỎNG VẤN & TRẢ LỜI PHỎNG VẤNTÌM HIỂU CHUNG	1. Khái niệmCó ý kiến cho rằng phỏng vấn và trả lời phỏng vấn chỉ đơn thuần là một cuộc trò chuyện mà trong đó một người hỏi và một người trả lời. Em có đồng tình với ý kiến này không? Vì sao?Phỏng vấn là hình thức hỏi-đáp theo một kế hoạch đã được chuẩn bị trước nhằm mục đích thu thập thông tin về một chủ đề quan trọng, có ý nghĩa trong đời sống.Trực tiếp: đối thoại, hội thoại. Gián tiếp: phiếu câu hỏi, điện thoại, mạng. Xuất hiện trên báo chí, truyền hình, trong các lĩnh vực đời sống.2.Các hình thức:Các em thường thấy hoạt động phỏng vấn & trả lời phỏng vấn ở đâu? Và có mấy hình thức phỏng vấn?3. Mục đích: Người phỏng vấn: thu thập thông tin về một vấn đề quan trọng, có ý nghĩa trong đời sống mà mình quan tâm.Người được phỏng vấn: bày tỏ suy nghĩ, chính kiến của mình.Có thể thấy, xã hội ngày càng dân chủ, văn minh thì hoạt động phỏng vấn và trả lời phỏng vấn ngày càng phát triển. Theo các em thì vì sao lại thế? 4.Tầm quan trọng: - Phỏng vấn và trả lời phỏng vấn có mặt trong tất cả các lĩnh vực đời sống đóng một vai trò rất quan trọng. - Biểu hiện của tinh thần dân chủ trong xã hội văn minh.II.Những yêu cầu cơ bản đối với hoạt động phỏng vấn:Chia quá trình phỏng vấn ra làm 3 giai đoạn(tương ứng với 3 chặng thời gian): Theo em, có thể chia quá trình phỏng vấn ra làm mấy giai đoạn? Trước PVTrong PVSau PV Người phỏng vấn. Người trả lời phỏng vấn. Mục đích phỏng vấn. Chủ đề phỏng vấn. Phương tiện phỏng vấn.Những yếu tố nào tham gia vào hoạt động phỏng vấn & trả lời phỏng vấn?1. Chuẩn bị phỏng vấn Hỏi ai. Hỏi để làm gì. Hỏi cái gì. Phương tiện phỏng vấn gồm những gì.Trong khâu chuẩn bị phỏng vấn, chúng ta cần xác định những gì?1. Chuẩn bị phỏng vấn Để đạt hiệu quả phỏng vấn tốt nhất, chúng ta cần:  Chuẩn bị hệ thống câu hỏi tốt.  Trang bị những hiểu biết nhất định về đối tượng cũng như chủ đề mình sẽ phỏng vấn.Để đạt hiệu quả phỏng vấn tốt nhất, chúng ta cần phải chuẩn bị những gì?Câu hỏi nên ngắn gọn, dễ hiểu, bám sát vấn đề.Tránh sử dụng những câu hỏi đúng/ sai.Dùng các câu hỏi gợi mở mang lại nhiều thông tin.Hạn chế những câu hỏi nhạy cảm, có thể khiến người trả lời phỏng vấn bị lúng túng.Các câu hỏi phải có mối quan hệ logic chặt chẽ với nhau.Một hệ thống câu hỏi phỏng vấn tốt cần đạt những yêu cầu nào?Làm cho câu chuyện liên tục, không bị rời rạc, gián đoạn.Khéo léo “lái” người trả lời phỏng vấn trở lại chủ đề, nếu thấy họ có dấu hiệu “lạc đề”.Gợi cho họ có thể nêu rõ hơn những ý kiến, những thông tin cần thiết. Tại sao trong quá trình phỏng vấn, ngoài những câu hỏi đã chuẩn bị, chúng ta phải có thêm những câu hỏi khác?2. Tiến hành phỏng vấn - Đúng giờ hẹn với người được phỏng vấn. - Duy trì không khí thân mật, tự nhiên trong quá trình phỏng vấn. - Thể hiện sự tôn trọng ý kiến của người được phỏng vấn bằng chăm chú ghi chép. - Trước khi phỏng vấn, nên có những lời mở đầu để tạo ra không khí thân mật cho buổi trò chuyện. Khi kết thúc phỏng vấn, không quên cảm ơn người phỏng vấn đã giành thời gian cho mình.Như thế nào được xem là có biểu hiện văn hóa trong khi phỏng vấn?2. Tiến hành phỏng vấnTrình bày trung thực.Có thể thêm lời văn miêu tả, lời kể nhằm tăng tính hấp dẫn cho bài phỏng vấn.3. Biên tập sau phỏng vấnChúng ta cần tuân thủ những yêu cầu nàokhi biên tập sau phỏng vấn?- Trả lời ngắn gọn, trung thực, rõ ràng, đi vào trọng tâm câu hỏi.- Trình bày ý kiến của mình một cách hấp dẫn bằng cách bằng đưa ra những câu trả lời mới mẻ, dí dỏm và thông minh.- Thái độ chân thành, thẳng thắn, hợp tác.Giả sử em là người được phỏng vấn thì khi trả lời phỏng vấn, thái độ và câu trả lời của em sẽ như thế nào?III. Các yêu cầu đối với người được phỏng vấn: Củng cố2. Đóng vai phóng viên, phỏng vấn về định hướng nghề nghiệp của HS lớp12. Đóng vai phóng viên, phỏng vấn ý kiến của HS về việc sẽ gộp chung kì thi tốt nghiệp THPT với kì thi đại học trong tương lai.Mời các tổ thảo luận!Chúc các em học tốt!