Bài giảng Ngữ văn 11 - Tiết 47: Chí Phèo

KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINHNAMCAOỨCRÍTHTHGNOÈHIỆPHTHỰCNHPÊNÁHHTẦNNITÈOHGNNÂDGNÔNCONNGƯỜI1.Tác giả truyện ngắn Lão Hạc? (6 ô ) 12345672.Với Nam Cao văn chương phản ánh cuộc sống như thế nào? (8 ô)3.Nam Cao thuộc tầng lớp nào trong xã hội? (12 ô)4.Nam Cao thành công nhất ở dòng văn học nào? (15 ô)5.Những trí thức nghèo trong sáng tác của Nam Cao rơi vào bi kịch gì?(8ô)6.Đề tài sáng tác của Nam Cao (không phải người trí thức nghèo) trước CMT8? (12 ô)7.Nam Cao có hứng thú khám phá điều gì trong con người? (8ô)GIẢI Ô CHỮHIỆTHỰCNTiết 47: CHÍ PHÈO Nam Cao (Phần hai: Tác phẩm)II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN1. Hình tượng nhân vật Chí Phèoa. Sự xuất hiện độc đáo của nhân vật Chí Phèo.b. Quá trình tha hóa. b1.Chí Phèo trước khi đi tù là người nông dân lương thiệnI. TÌM HIỂU CHUNG1. Đề tài2. Nhan đề3. Tóm tắt tác phẩm.b2.Chí Phèo sau khi ra tù trở thành thằng lưu manh, “con quỷ dữ”.b3. Gặp thị Nở và khao khát hoàn lương.b4. Bị cự tuyệt quyền làm người lương thiện.2. Nhân vật Bá Kiến.3. Giá trị tác phẩm4. Nghệ thuật5. Ý nghĩa văn bản.I. Tìm hiểu chung1. Nhan đềTrước khi đổi tên thành“Chí Phèo”, tác phẩm này từng có những nhan đề nào? Hãy giải thích ý nghĩa của những nhan đề đó??- Tªn ban ®Çu:“Cái lò gạch cũ”I. Tìm hiểu chung1. Nhan đềHình ¶nh më ®Çu và kÕt thóc truyÖn gîi vÒ cuèc sèng kh«ng lèi tho¸t quÈn quanh cña con ng­êi. Đặt mối tình Chí Phèo – Thị Nở thành trung tâm. Nhan đề gây sự tò mò, phù hợp với thị hiếu công chúng lúc bấy giờ. Nhưng làm mất giá trị cao đẹp của tác phẩm.Hướng tới làm nổi bật nhân vật trung tâm, thể hiện được chủ đề ý nghĩa tư tưởng của tác phẩm.-1946 T¸c gi¶ ®Æt l¹i tªn : “ChÝ PhÌo”-1941 NXB ®æi “Đôi løa xøng ®«i”I. Tìm hiểu chung 2. Đề tài:Tác phẩm thuộc đề tài nào trong sáng tác của Nam Cao? Chỉ ra điểm mới trong việc khai thác đề tài này của Nam Cao so với các nhà văn cùng thời??I. Tìm hiểu chung 2. Đề tài-Người nông dân nghèo ở nông thôn Việt Nam trước CMT8 Khai thác ở hướng mới : họ bị tàn phá về tâm hồn, bị huỷ diệt cả nhân tính nhưng cuối cùng thức tỉnh.I. Tìm hiểu chung 3.Tóm tắt tác phẩmCái lò gạch cũ (nơi Chí Phèo bị bỏ rơi)Người ta nhặt về nuôiNăm 20 tuổi làm canh điền cho Lý KiếnLý Kiến ghen, bắt ChíPhèo ở tù 7, 8 nămRa tù về,Chí Phèo bịtha hóaThành tay sai cho Bá Kiếnthành con quỷ dữ làng Vũ ĐạiGặp thị Nở,thức tỉnh,khát khao lương thiện Bị thị Nở từ chối,bị xã hội cự tuyệt quyền làm ngườiChí Phèo uất ức tuyệt vọng giết Bá Kiến và tự sátThị Nởnhìn xuống bụngvà nghĩ đếnSơ đồ tóm tắt tác phẩm1.Trong tác phẩm có những nhân vật nào?2.Nhân vật nào là nhân vật trung tâm?3. Nhân vật Chí Phèo được nhà văn hư cấu hoàn toàn hay dựa vào nguyên mẫu có thật ngoài đời sống?4. Em biết gì về nguyên mẫu nhân vật Chí Phèo?	1. Hình tượng nhân vật Chí PhèoII. ĐỌC HIỂU VĂN BẢNChí chưa đi tùChí ra tù bị tha hóaChí gặp thị NởNHÓM 2: Đối tượng chửi của Chí Phèolà ai? Tại sao Chí lại chửinhững đối tượng ấy? NHÓM 1: Nam Cao mở đầu truyện bằng hình ảnh gì? Em cónhận xét gì về hìnhảnh ấy? THẢO LUẬN NHÓM ( 4 Phút)NHÓM 3:Em có nhận xét gì về tiếng chửi của Chí? Nêuý nghĩa của tiếng chửi?NHÓM 4: Em có nhận xét gì về cách vào truyện của Nam Cao? Nêunhững thành công về nghệ thuậtcủa Nam Cao trong đoạn mở đầu? - Nam Cao mở đầu truyện bằng hình ảnh Chí Phèo say rượu, vừa đi vừa chửi.a. Sự xuất hiện độc đáo của hình tượng nhân vật Chí Phèo TRỜIĐỜI TẤT CẢ LÀNG VŨ ĐẠIĐỨA NÀO ĐẺ RA THÂN HẮNĐỨA NÀO KHÔNG CHỬI NHAU VỚI HẮN- Đối tượng của tiếng chửi:* Nhận xét lời chửi- Lời chửi có trật tự, được sắp xếp từ khái quát, đến cụ thể.Điều lạ là Chí chửi nhưng không có người nghe chửi và cũng không có ai chửi lại Chí ngay cả khi hắn chửi trực diện.Càng lạ nữa khi Chí Phèo không còn biết chửi ai, đã quay ra chửi những người đã đẻ ra hắn.a. Sự xuất hiện độc đáo của hình tượng nhân vật Chí Phèo Bình luận về tiếng chửi của Chí Phèo có các ý kiến sau:A. Đó là tiếng chửi vu vơ, vô thức của những thằng say rượuB. Đây là tiếng lòng của một con người đang đau đớn, bất mãnC. Cả hai ý kiến đều không đúng Ý kiến của anh (chị) như thế nào?( Vì sao Chí Phèo chửi?)a. Sự xuất hiện độc đáo của hình tượng nhân vật Chí Phèo* Ý nghĩa tiếng chửi của Chí :- Là phản ứng của một người đang đau đớn, bất mãn với đời.- Khát khao giao tiếp của một con người bị cô lập. - Tiếng nói đau thương của con người rơi vào bi kịch: bị tước đoạt quyền làm người.- Là phản ứng của Chí Phèo với toàn bộ xã hội vô nhân đạo.a. Sự xuất hiện độc đáo của hình tượng nhân vật Chí Phèoa. Sự xuất hiện độc đáo của hình tượng nhân vật Chí Phèo* Nghệ thuật của Nam Cao:- Cách vào truyện - cách giới thiệu nhân vật vừa đặc sắc, vừa hiệu quả:	+ Đảo lộn trật tự thời gian: không xuôi theo dòng đời nhân vật mà bắt đầu bằng một hình ảnh ấn tượng quen thuộc trong đời sống hiện tại của Chí .	+ Tạo ấn tượng cho người đọc về nhân vật chính.- Ngôn ngữ trần thuật, kể chuyện, dựng chân dung nhân vật đặc sắc, đoạn văn đa giọng điệu.1. Hình tượng nhân vật Chí Phèo:b. Quá trình tha hóa của Chí Phèo: b1. Chí Phèo trước khi vào tù là một người nông dân lương thiệnTìm trong tác phẩm những chi tiết chứng minhChí Phèo trước khi đi tù là một người nông dân lương thiện (Lai lịch, nhân phẩm)?(Gợị ý:- Đoạn lược - trang 146	- Chí Phèo tỉnh rượu - trang 149	- Khi được thị Nở cho ăn cháo hành - trang 151	- Qua lời nhận xét của các nhân vật khác...)1.Hình tượng nhân vật Chí Phèo:b. Quá trình tha hóa của Chí Phèob1. Chí Phèo trước khi vào tù là một người nông dân lương thiện- Lai lịch+ Là một đứa trẻ vô thừa nhận, bị bỏ rơi, Chí Phèo không biết cha mẹ, không người thân, không tấc đất cắm dùi. -> C¶nh ®êi b¬ v¬, tr«i d¹t.+ ChuyÒn tay tõ ng­êi nµy sang ng­êi kh¸c.+ Lớn lên lµm canh ®iÒn cho nhµ Lý KiÕn.1.Hình tượng nhân vật Chí Phèo: b. Quá trình tha hóa của Chí Phèo b1. Chí Phèo trước khi vào tù là một người nông dân lương thiện- Nh©n phÈm:+ ThÊy nhôc khi bµ ba gäi lªn bãp ch©n, -> Chí có lßng tù träng, biết giữ gìn nh©n phÈm.+ ¦íc m¬ :“chång cuèc m­ín cµy thuª, vî dÖt v¶i.. bỏ một con lợn nuôi làm vốn liếng. Khá giả thì mua dăm ba sào ruộng làm” -> ¦íc m¬ bình dÞ vµ ®Ñp ®Ï vÒ mét m¸i Êm gia đình của người nông dân. 1. Hình tượng nhân vật Chí Phèo: b. Quá trình tha hóa của Chí Phèo b1. Chí Phèo trước khi vào tù là một người nông dân lương thiện-> Chí Phèo - người nông dân lương thiện: có một hoàn cảnh riêng đặc biệt nhưng vẫn có những nét chung của những người dân lao động(chăm chỉ, trong sáng, giàu tự trọng và có những ước mơ thật giản dị...)1.Hình tượng nhân vật Chí Phèo: b. Quá trình tha hóa của Chí Phèo Hẹn các em ở tiết học saub2. Chí Phèo khi ra tù trở thành thằng lưu manh, “con quỷ dữ” của làng Vũ ĐạiRUNG CHUÔNG VÀNGCỦNG CỐ LUYỆN TẬP Thông tin nào sau đây không đúng về hoàn cảnh sáng tác của “Chí Phèo”?a Đó là giai đoạn xã hội Việt Nam sau Cách mạng tháng Támb Dựa vào những việc thật, người thật ở làng quê Nam Cao c Đó là giai đoạn xã hội Việt Nam nửa thực dân nửa phong kiếnHoạt động củng cố-luyện tập Tiếng chửi của Chí Phèo có ý nghĩa gì?A. Bộc lộ bi kịch của nhân vậtB. Tố cáo xã hội đã tước đoạt quyền làm người của Chí PhèoC. Thể hiện nghệ thuật trần thuật của Nam CaoD. Cả hai đáp án A, B và C đều đúngỒ ! Tiếc quá.Hoạt động củng cố-luyện tập HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG Đoạn 1: (SGK Ngữ văn 11,tập 1,trang146) “Hắn vừa đi vừa chửi..... cũng không ai biết ”Đọc đoạn văn và trả lời câu hỏi:1. Đoạn văn trên sử dụng phương thức biểu đạt nào là chính?2. Trong đoạn văn tác giả đã sử dụng những kiểu câu nào? HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG Đoạn 1: (SGK Ngữ văn 11,tập 1,trang146) “Hắn vừa đi vừa chửi..... cũng không ai biết ”Đọc đoạn văn và trả lời câu hỏi:1. Đoạn văn trên sử dụng phương thức biểu đạt nào là chính? Phương thức biểu đạt chính: tự sự2. Trong đoạn văn tác giả đã sử dụng những kiểu câu nào?	Tác giả đã sử dụng rất nhiều kiểu câu khác nhau: Câu trần thuật (câu kể, câu miêu tả), câu hỏi (câu nghi vấn), câu cảm thán. HOẠT ĐỘNG TÌM TÒI, MỞ RỘNG - Tìm đọc toàn bộ truyện Chí Phèo.- Tìm đọc một số bài thơ viết về nhân vật Chí Phèo (Ví dụ: Trăng nở nụ cười)- Dựng kịch đoạn Chí Phèo đến nhà Bá Kiến lần cuối (Thực hiện ở nhà + trả lời câu hỏi trong phiếu học tập chuẩn bị bài tiết sau)Xin cảm ơn quý thầy cô và các em!chµo t¹m biÖt