Bài giảng Ngữ văn 11 - Tiết học: Bài ca ngắn đi trên bãi cát

Bài ca ngắn đi trên bãi cát(Sa hành đoản ca)Cao Bá QuátTổ 4Sự bế tắc của người đi đườngPhiên âmThính ngã nhất xướng cùng đồ ca,Bắc sơn chi bắc sơn vạn điệp,Nam sơn chi nam ba vạn cấp.Quân hồ vi hồ sa thượng lập?Dịch thơHãy nghe ta hát khúc ‘đường cùng’ Phía bắc núi Bắc, núi muôn trùng,Phía nam núi Nam, sông dào dạtAnh đứng đây làm chi trên bãi cát?Những câu thơ trên bộc lộ tâm trạng gì?Nhìn về phía bắc núi non trùng điệp. Quay về phía Nam, núi ở sau lưng, sông chắn trước mặt. Đường cùng mất rồi. Tiếp tục đi hay dừng lại đều khó khăn. Người đi đưòng đành đứng chôn chân trên bãi cát.Sự bế tắc của người đi đường	 ⇨ Người đi đường không chỉ nhận ra mình cô độc trên đường đời mà là đi trên con đường cùng -> Sự bế tắc không tìm thấy lối thoát trên đường đời của kẻ sĩSự bế tắc của người đi đườngTâm trạng: chán nản trước sự suy sụp của học thuật, khoa cử thời Nguyễn.Thái độ :- Chán ghét đối với con đường mưu cầu danh lợi tầm thường.- Phê phán học thuật khoa cử và chính sự nhà Nguyễn.- Câu nghi vấn khép lại bài thơ → Nhận thấy rõ bản chất vô nghĩa của lối học khoa cử, con đường công danh theo lối cũ, sự bảo thủ, trì trệ của xã hội đương thời.⇨ Khát khao một sự đổi mới tích cực hơn.‘‘Anh đứng làm chi trên bãi cát?’’Sự bế tắc của người đi đườngIII- Tổng kếtNội dung:- Biểu lộ sự chán ghét của người tri thức đối với con đường mưu cầu danh lợi tầm thường.- Phê phán chế độ khoa cử và chế độ phong kiến triều Nguyễn.- Niềm khát khao đổi mới cuộc sống của tác giả trong xã hội ngột ngạt, bế tắc.III- Tổng kếtNghệ thuật:- Thay đổi cách xưng hô.(Khi thì ‘‘khách’’, khi thì ‘‘ta’’, khi thì ‘‘anh’’)→ nhiều trạng thái tâm trạng, giúp tác giả nói một cách thuyết phục hơn về vấn đề danh lợi trong đời.- Bài thơ sáng tác theo phong cách cổ, câu dài, ngắn đan xen nhau, vần thơ bằng trắc phối nhịp nhàng, tiết tấu phong phú, giọng điệu khi thì bi tráng, khi thì u buồn.- Nhiều câu hỏi câu cảm thán → thể hiện nhiều trạng thái tâm trạng.Cảm ơn cô và các bạn đã lắm nghe!