Bài giảng Ngữ văn 11 - Tuần 24: Từ ấy - Năm học 2022-2023 - Lớp 11A1 - Trường THPT Sáng Sơn

TRƯỜNG THP SÁNG SƠN 
NGỮ VĂN 11 
KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ 
VÀ CÁC EM ! 
HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG 
 LUẬT CHƠI 
-Người chơi nhìn vào các hình ảnh thầy giáo đưa ra và liên tưởng đến một từ, cụm từ, Sau đó đoán đúng đáp án, cụm từ đó, nếu sai người chơi phải nhường phần trả lời cho người chơi khác. Dành quyền trả lời bằng hình thức giơ tay. 
- Thời gian suy nghĩ trả lời: 10 giây 
HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG 
 NGUYỄN KIM THÀNH 
ĐÂY LÀ AI? 
 ĐẢNG CỘNG SẢN 
ĐÂY LÀ GÌ? 
 MÁU LỬA 
ĐÂY LÀ GÌ? 
 LÍ TƯỞNG 
ĐÂY LÀ GÌ? 
Ông là ai? Nhà thơ đông anh em nhất Việt Nam? 
Tôi đã là con của vạn nhà  Là em của vạn kiếp phôi pha  Là anh của vạn đầu em nhỏ  Không áo cơm, cù bất cù bơ.. 
TỐ HỮU 
Tiết 87: Đọc văn 
TỪ ẤY 
TỐ HỮU 
I. Tác giả, tác phẩm 
Tác giả 
Tác phẩm 
II. Đọc hiểu 
Khổ 1 
Khổ 2 
Khổ 3 
III. Tổng kết 
Nội dung 
Nghệ thuật 
III. Luyện tập 
Bài tập 1 
Bài tập 2 
Bài tập 3 
NỘI DUNG CHÍNH BÀI HỌC 
1. Tác giả 
I. TIỂU DẪN 
Dựa vào phần Tiểu dẫn của SGK, em hãy nêu những hiểu biết về cuộc đời Tố Hữu. 
TỪ ẤY (TỐ HỮU) 
 ( 1920 – 2002) 
Cuộc đời 
- Tên khai sinh: Nguyễn Kim Thành 
Quê: Quảng Điền- Thừa Thiên Huế 
Sinh ra trong một gia đình nhà Nho nghèo. 
12 tuổi, Tố Hữu mồ côi mẹ. 
13 tuổi, xa gia đình vào học trường Quốc học Huế. 
Năm 1938 được kết nạp vào Đảng Cộng sản Đông Dương. 
- Trong hai cuộc kháng chiên chống Pháp và Mĩ cho đến 1986, Tố Hữu liên tục giữ nhiều chức vụ trong bộ máy nhà nước. 
b. Sự nghiệp 
1937-1946 
1947-1954 
1955-1962 
1962-1971 
1992 
Là nhà thơ của lí tưởng cộng sản . Sự nghiệp thơ ca gắn liền với sự nghiệp cách mạng => Trữ tình + chính trị . Là “lá cờ đầu của thơ ca Cách mạng” Việt Nam hiện đại 
Kết luận 
I. TIỂU DẪN 
TỪ ẤY (TỐ HỮU) 
1. Tác giả 
Trình bày những hiểu biết về sự nghiệp sáng tác của Tố Hữu? 
TỪ ẤY LÀ TẬP THƠ ĐẦU TAY . 
1 
2 
3 
 MÁU LỬA 
GIẢI PHÓNG 
XIỀNG XÍCH 
Gồm 71 bài, chia 3 phần 
1. Tác giả 
I. TIỂU DẪN 
Bài thơ được sáng tác trong hoàn cảnh nào? Vị trí? 
TỪ ẤY (TỐ HỮU) 
Hoàn cảnh ra đời. 
Bài thơ được sáng tác vào tháng 7-1938, đánh dấu mốc quan trọng trong cuộc đời Tố Hữu . 
b.Vị trí 
- Bài thơ nằm trong phần “ Máu lửa” của tập thơ “Từ ấy ” 
- M ở đầu cho cuộc đời cách mạng và cuộc đời thơ ca của nhà thơ 
2. Bài thơ 
1. Tác giả 
I. TIỂU DẪN 
Đọc và chia bố cục bài thơ? 
TỪ ẤY (TỐ HỮU) 
c. Bố cục 
2. Bài thơ 
 Từ ấy trong tôi bừng nắng hạ Mặt trời chân lý chói qua tim Hồn tôi là một vườn hoa lá Rất đậm hương và rộn tiếng chim... Tôi buộc lòng tôi với mọi người Để tình trang trải với trăm nơi Để hồn tôi với bao hồn khổ Gần gũi nhau thêm mạnh khối đời. Tôi đã là con của vạn nhà Là em của vạn kiếp phôi pha Là anh của vạn đầu em nhỏ Không áo cơm, cù bất cù bơ... 
 Niềm vui sướng, say mê của tác giả khi bắt gặp lý tưởng  
 Nhận thức mới về lẽ sống 
 S ự chuyển biến trong tình cảm 
1. Tác giả 
I. TIỂU DẪN 
TỪ ẤY (TỐ HỮU) 
2. Bài thơ 
II. ĐỌC HIỂU 
NHÓM 1: KHỔ 1 
NHÓM 2: KHỔ 2 
NHÓM 3: KHỔ 3 
1. Tác giả 
I. TIỂU DẪN 
TỪ ẤY (TỐ HỮU) 
2. Bài thơ 
II. ĐỌC HIỂU 
1.KHỔ 1 
Em hiểu gì về thời điểm từ ấy? 
Thời điểm “từ ấy”: Tháng 7/ 1938, Tố Hữu được kết nạp vào Đảng. 
Lặp nhan đề 
=> Nhấn mạnh thời điểm, cảm xúc 
Niềm vui sướng, say mê của tác giả 
1. Tác giả 
I. TIỂU DẪN 
TỪ ẤY (TỐ HỮU) 
2. Bài thơ 
II. ĐỌC HIỂU 
1.KHỔ 1 
 Hình ảnh ẩn dụ: 
+ Nắng hạ 
+ Mặt trời 
chân lí 
Hình ảnh so sánh: 
Hồn tôi – vườn 
hoa lá, đậm hương, 
rộn tiếng chim 
Từ ngữ có sức 
biểu cảm cao: 
 + Bừng 
 + Chói 
Tâm trạng vui sướng, say mê khi bắt gặp lí tưởng cách mạng. 
 Hình ảnh tươi sáng, tràn đầy 
hương sắc, âm thanh và 
sức sống 
Sức mạnh của Đảng, Cách mạng 
Bằng bút pháp tự sự + bút pháp trữ tình lãng mạn tác giả đã diễn tả lại niềm vui sướng vô hạn của mình trong buổi đầu đến với Cách mạng 
1. Tác giả 
I. TIỂU DẪN 
TỪ ẤY (TỐ HỮU) 
2. Bài thơ 
II. ĐỌC HIỂU 
1.KHỔ 1 
2. KHỔ 2 
Nhận thức mới về lẽ sống : 
2. Khổ 2: Nhận thức mới về lẽ sống : 
Tôi buộc lòng tôi với mọi người 
Để tình trang trải với trăm nơi 
Để hồn tôi với bao hồn khổ 
Gần gũi với nhau thêm mạnh khối đời . 
Khẳng định mối quan hệ 
sâu sắc với những 
người cùng cảnh ngộ, 
đặc biệt người nghèo 
 khổ. 
Tâm hồn trải rộng với cuộc đời, đồng cảm sâu xa với mọi người 
quần chúng lao động 
Ý thức tự nguyện sống gắn bó “ cái tôi ” cá nhân vào “ cái ta ” chung 
từ láy 
Ẩn dụ 
Từ láy 
đông đảo khối người 
khẳng định quan niệm 
mới mẻ về lẽ sống: sự gắn 
 bó hài hòa giữa "cái tôi" cá 
nhân với "cái ta" chung của 
mọi người. . 
Lẽ sống mới của Tố Hữu được thể hiện qua những từ ngữ, hình ảnh , biện pháp NT nào? Ý nghĩa của những từ ngữ, hình ảnh, biện pháp NT ấy? 
 Lòng tôi ..mọi người 
 Tình (tôi) ..trăm nơi 
 Hồn tôi ..bao hồn khổ 
1. Tác giả 
I. TIỂU DẪN 
TỪ ẤY (TỐ HỮU) 
2. Bài thơ 
II. ĐỌC HIỂU 
1.KHỔ 1 
2. KHỔ 2 
Cá nhân 
Cộng đồng 
buộc 
trang trải 
với 
CÁI “TÔI” HÒA VÀO VỚI CÁI “TA” 
“MẠNH KHỐI ĐỜI” 
HOÀ VÀO 
Nhận thức về lẽ sống mới là sự hòa nhập : 
Tôi- ta, riêng- chung, cá nhân- cộng đồng. 
1. Tác giả 
I. TIỂU DẪN 
TỪ ẤY (TỐ HỮU) 
2. Bài thơ 
II. ĐỌC HIỂU 
1.KHỔ 1 
2. KHỔ 2 
3.KHỔ 3 
Tình cảm lớn 
 Cách xưng hô ruột thịt: Con, anh, em 
TÔI 
CON 
của vạn nhà 
EM 
của vạn kiếp 
ANH 
của vạn đầu 
em nhỏ 
 “Tôi” – là thành viên của “vạn nhà” , có tình cảm thân thiết với quần chúng lao khổ, như người cùng gia đình. 
1. Tác giả 
I. TIỂU DẪN 
TỪ ẤY (TỐ HỮU) 
2. Bài thơ 
II. ĐỌC HIỂU 
1.KHỔ 1 
2. KHỔ 2 
3.KHỔ 3 
Tình cảm lớn 
Điệp từ “là”: 
Số từ ước lệ “vạn” 
=>Tình cảm gia đình nồng ấm thân thiết. Nhà thơ cảm nhận mình đã là thành viên của đại gia đình quần chúng. 
Từ ngữ biểu cảm + Cù bất cù bơ + Kiếp phôi pha 
=> Tấm lòng xót thương của nhà thơ trước những kiếp đời bất hạnh và lòng căm giận trước những oan trái kẻ thù gây ra .  
 Nhà thơ đứng trên lập trường giai cấp vô sản. 
 - Nhận thức rõ mối quan hệ giữa bản thân và quần chúng lao khổ. 
=> Đó là tình cảm cao đẹp của người chiến sĩ- nhà thơ Cách mạng . 
 TÓM LẠI 
Từ ấy trong tôi bừng nắng hạ 
Mặt trời chân lí chói qua tim 
Hồn tôi là một vườn hoa lá 
Rất đậm hương và rộn tiếng chim 
Tôi buộc lòng tôi với mọi người 
Để tình trang trải với trăm nơi 
Để hồn tôi với bao hồn khổ 
Gần gũi nhau thêm mạnh khối đời 
Tôi đã là con của vạn nhà 
Là em của vạn kiếp phôi pha 
Là anh của vạn đầu em nhỏ 
Không áo cơm, cù bất cù bơ .. 
Niềm vui lớn (vui sướng mãnh liệt của nhà thơ khi gặp ánh sáng lí tưởng) 
Lẽ sống lớn ( Nhận thức sâu sắc về lẽ sống) 
Tình cảm lớn (Chuyển biến sâu sắc trong tình cảm) 
III. TỔNG KẾT 
Nội dung 
- Niềm vui sướng, say mê, náo nức của tác giả ngày đầu đến với Cách mạng. 
- Nhận thức mới về lẽ sống và sự chuyển biến trong tình cảm của nhà thơ. 
2. Nghệ thuật 
Hình ảnh tươi sáng giàu ý nghĩa tượng trưng 
- Sử dụng linh hoạt các biện pháp tu từ 
Hoạt động luyện tập 
Đọc đoạn thơ sau và trả lời các câu hỏi : 
Từ ấy trong tôi bừng nắng hạ , 
 Mặt trời chân lí chói qua tim . 
 Hồn tôi là một vườn hoa lá , 
 Rất đậm hương và rộn tiếng chim . 
(Trích Từ ấy, Tố Hữu, Tr 44, SGK Ngữ văn 11,Tập II, NXBGD 2007 ) 
1. Nêu nội dung chính của đoạn thơ trên ? 
2. Đoạn thơ được viết theo phương thức biểu đạt nào ? 
3.Xác định biện pháp tu từ về từ trong đoạn thơ và nêu hiệu quả nghệ thuật của biện pháp tu từ đó. 
 - Bài thơ giúp cho em hiểu gì về việc xác định lí tưởng? 
 - Lí tưởng của em hiện nay là gì? 
 - Em sẽ làm gì để thực hiện lí tưởng đó? 
HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP 
BÀI TẬP VỀ NHÀ 
Bài tập về nhà: 
- Phân tích bài thơ “Từ ấy” của Tố Hữu để thấy rõ vẻ đẹp tâm hồn nhà thơ chiến sĩ. 
CHÂN THÀNH CẢM ƠN QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINH!