Giáo án Tin học Lớp 11 - Bài 1: Khái niệm lập trình và ngôn ngữ lập trình - Năm học 2020-2021

Chương I: MỘT SỐ KHÁI NIỆM VỀ LẬP TRÌNH VÀ NGÔN NGỮ LẬP TRÌNH
Bài 1: KHÁI NIỆM LẬP TRÌNH VÀ NGÔN NGỮ LẬP TRÌNH
 Tiết PPCT: 01
Ngày soạn: 01/9/2020
I. MỤC TIÊU:
a) Kiến thức: 
- Học sinh nhận biết được có ba lớp ngôn ngữ lập trình và các mức của ngôn ngữ lập trình : ngôn ngữ máy, hợp ngữ và ngôn ngữ bậc cao.
- Biết dược vai trò của chương thình dịch.
b) Kĩ năng: Phân biệt được hai khái niệm biên dịch và thông dịch, phân biệt được các loại ngôn ngữ lập trình. 
c) Thái độ: Thấy được sự cần thiết và tiện lợi khi sử dụng các ngôn ngữ lập trình bậc cao. Liên hệ được với quá trình giao tiếp trong đời sống. 
II. ĐẶT VẤN ĐỀ: 2 phút
	Về lập trình các em chỉ mới được tìm hiểu qua bài các bước để giải bài toán trên máy tính chta chưa có khái niệm cụ thể. Còn ngôn ngữ lập trình chúng ta cũng đã tìm hiểu tất cả ở lớp 10.
III. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC: 35 phút
Nội dung
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Hoạt động 1: Khái niêm về lập trình (15 phút)
1. Khái niệm về lập trình:
Lập trình là sử dụng một cấu trúc dữ liệu và các câu lệnh của một ngôn ngữ lập trình cụ thể để mô tả dữ liệu và diễn đạt thuật toán.
- Có 3 loại ngôn ngữ lập trình đó là: Ngôn ngữ máy, Hợp ngữ, Ngôn ngữ bậc cao.
- Chương trình viết bằng ngôn ngữ máy có thể nạp trực tiếp vào bộ nhớ thi hành ngay.
- Chương trình viết bằng ngôn ngữ bậc cao nói chung không phụ thuộc loại máy, muốn thi hành được thì nó phải được chuyển sang ngôn ngữ máy.
- Vì vậy cần phải có chương trình dịch để chuyển chương trình viết bằng ngôn ngữ lập trình bậc cao sang ngôn ngữ máy để máy có thể thi hành được.
GV?: Em hãy cho biết lập trình là gì? (dành cho HS TB)
HS: Xem SGK và trả lời.
GV?: Em hãy cho biết có mấy loại ngôn ngữ lập trình? (dành cho HS TB)
HS: Trả lời.
GV?: Làm thế nào để chuyển chương trình viết bằng ngôn ngữ bậc cao sang ngôn ngữ máy? (dành cho HS TB)
HS: dùng chương trình dịch.
Hoạt động 2: Chương trình dịch (20 phút)
Chương trình dịch có 2 loại: Biên dịch và thông dịch
+ Thông dịch (Interpreter): Dịch lần lượt từng câu lệnh và thực hiện ngay câu lệnh ấy.
Thông dịch là việc lặp lại dãy các bước sau:
- Kiểm tra tính đúng đắn của câu lệnh tiếp theo trong chương trình nguồn.
- Chuyển đổi các câu lệnh đó thành một hay nhiều câu lệnh trong ngôn ngữ máy
- Thực hiện các lệnh trong ngôn ngữ vừa chuyển đổi được.
+ Biên dịch(compiler):
Thực hiện các bước sau:
- Duyệt, phát hiện lỗi và kiểm tra tính đúng đắn của các câu lệnh trong chương trình nguồn.
- Dịch toàn bộ chương trình nguồn thành một chương trình đích(ngôn ngữ máy) để có thể thực hiện trên máy và có thể lưu trữ để sử dụng lại khi cần.
GV: Em muốn giới thiệu về trường mình cho một người khách du lịch quốc tế biết tiếng Anh, có hai cách thực hiện:
C1: Cần một người biết tiếng Anh dịch từng câu nói của em sang tiếng Anh cho người khách. Cách mày gọi là thông dịch.
C2: Em soạn nội dung giới thiệu ra giấy và người phiên dịch dịch toàn bộ nội dung đó sang tiếng Anh rồi đọc cho khách nghe. Cách này gọi là biên dịch.
Tương tự chương trình dịch có hai loại là thông dịch và biên dịch.
GV?: Em hãy cho biết tiến trình của thông dịch và biên dịch? (dành cho HS TB)
HS: Nghiên cứu SGK và trả lời câu hỏi
GV?: Thông dịch và biên dịch khác nhau như thế nào? (dành cho HS khá/giỏi)
HS: Trong thông dịch không có chương trình đích để lưu trữ còn trong biên dịch cả chương trình nguồn và chương trình đích đều có thể lưu trữ lại.
IV. LUYỆN TẬP: 5 phút
 	- Khái niệm lập trình là gì?
	- Ngôn ngữ lập trình có mấy loại? Kể tên từng loại? 
- Chương trình dịch là gì? 
V. VẬN DỤNG VÀ MỞ RỘNG: 3 phút
	Tìm hiểu các khái niệm mới: tên, hằng, biến và cách sử dụng nó trong lập trình.