Giáo án Vật lí Lớp 11 - Chương trình học kì I - Năm học 2020-2021 - Trường Trung học Phổ thông Nguyễn Thái Học

Ngày soạn: 05 – 09 – 2020 Tuần 1,2
Ngày dạy: 07 – 09 – 2020 Tiết 1,2,3
CHỦ ĐỀ 1: ĐỊNH LUẬT CU – LÔNG.
ĐỊNH LUẬT BẢO TOÀN ĐIỆN TÍCH + BÀI TẬP
I. Mục đích
1. Kiến thức
Nªu ®­îc c¸c c¸ch nhiÔm ®iÖn mét vËt (cä x¸t, tiÕp xóc vµ h­ëng øng). 
Ph¸t biÓu ®­îc ®Þnh luËt Cu - l«ng vµ chØ ra ®Æc ®iÓm cña lùc ®iÖn gi÷a hai ®iÖn tÝch ®iÓm.
Nªu ®­îc c¸c néi dung chÝnh cña thuyÕt ªlectron. 
Ph¸t biÓu ®­îc ®Þnh luËt b¶o toµn ®iÖn tÝch.
2. Kĩ năng
VËn dông ®­îc ®Þnh luËt Cu - l«ng gi¶i ®­îc c¸c bµi tËp ®èi víi hai ®iÖn tÝch ®iÓm.
VËn dông ®­îc thuyÕt ªlectron ®Ó gi¶i thÝch c¸c hiÖn t­îng nhiÔm ®iÖn.
3. Thái độ
- Có hứng thú học tập. Có tinh thần tự lực, tự giác tham gia xây dựng kiến thức.
- Yêu thích khoa học, tác phong của nhà khoa học.
4. Định hướng phát triển năng lực
- Năng lực chung : tự học, giải quyết vấn đề, tư duy, tự quản lý, giao tiếp, hợp tác.
- Năng lực chuyên biệt : Trình bày được các kiến thức về hiện tượng vật lý. Sử dụng kiến thức để thực hiện các nhiệm vụ học tập.
II. Chuẩn bị 
1. Giáo viên: - Mô hình các điện tích. 
 - Chuẩn bị một số ví dụ thực tế về điện tích, ion. 
2. Học sinh: - Ôn lại các kiến thức về điện tích đã học ở THCS. 
 - Ôn lại các kiến thức về vật dẫn và điện môi đã học ở THCS.
3. Bảng tham chiếu các mức yêu cầu cần đạt của câu hỏi, bài tập, kiểm tra, đánh giá
 Cấp độ
Tên 
 chủ đề 
Nhận biết
Thông hiểu
Vận dụng
Cấp độ thấp
Cấp độ cao
I. Sự nhiễm điện của các vật. Điện tích-Tương tác điện
Nêu được điện tích điểm là gì
Nêu được các loại điện tích
Nêu được các tính chất của điện tích
II. Định luật Cu-lông. Hằng số điện môi
Phát biểu được và viết được công thức của định luật Cu-lông
Hiểu được ý nghĩa các đại lượng trong công thức
Hiểu được ý nghĩa cũa hằng số điện môi
Vận dụng được công thức giải bài tập đơn giản
Vận dụng được công thức giải bài tập nâng cao
III. Thuyết electron
Nêu được các nội dung của thuyết
Nêu được chất dẫn điện và chất cách điện là gì
Hiểu được các nội dung của thuyết
Vận dụng thuyết để giải thích các hiện tượng liên quan.
IV. Định luật bảo toàn điện tích
Phát biểu được nội dung định luật
Vận dụng được công thức giải bài tập về ĐLBT điện tích
III. Tổ chức các hoạt động học tập 
Tiết 1. ĐỊNH LUẬT CU – LÔNG
A. KHỞI ĐỘNG
Hoạt động 1. Tình huống xuất phát
(1) Mục tiêu: làm nảy sinh vấn đề cần nghiên cứu trong bài học.
(2) Phương pháp/Kĩ thuật dạy học: Vấn đáp
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Làm việc cá nhân, nhóm
(4) Phương tiện dạy học: SGK
(5) Sản phẩm: Học sinh nhận thức được vấn đề cần nghiên cứu.
[ĐVĐ: Ở THCS, ta đã biết các vật mang điện hoặc hút nhau hoặc đẩy nhau. Lực tương tác đó phụ thuộc vào những yếu tố nào và tuân theo quy luật nào ?
B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
Hoạt động 2: Tìm hieåu söï nhieãm ñieän cuûa caùc vaät, ñieän tích, ñieän tích ñieåm, töông taùc giöõa caùc ñieän tích.
(1) Mục tiêu: Hướng dẫn HS tìm hiểu được điện tích là gì, điện tích điểm, tương tác giữa các điện tích.
(2) Phương pháp/Kĩ thuật dạy học: Dạy học nhóm.
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Làm việc cá nhân, thảo luận nhóm.
(4) Phương tiện dạy học: Mô hình thí nghiệm đơn giản
(5) Sản phẩm: HS nắm được söï nhieãm ñieän cuûa caùc vaät, ñieän tích, ñieän tích ñieåm, töông taùc giöõa caùc ñieän tích.
Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân
Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh
 Cho hoïc sinh laøm thí nghieäm veà hieän töôïng nhieãm ñieân do coï xaùt.
 Giôùi thieäu caùc caùch laøm vaät nhieãm ñieän.
 Giôùi thieäu caùch kieåm tra vaät nhieãm ñieän.
 Giôùi thieäu ñieän tích.
 Cho hoïc sinh tìm ví duï.
 Giôùi thieäu ñieän tích ñieåm.
 Cho hoïc sinh tìm ví duï veà ñieän tích ñieåm.
 Giôùi thieäu söï töông taùc ñieän.
 Cho hoïc sinh thöïc hieän C1.
 Laøm thí nghieäm theo söï höôùng daãn cuûa thaày coâ.
 Ghi nhaän caùc caùch laøm vaät nhieãm ñieän.
 Neâu caùch keåm tra xem vaät coù bò nhieãm ñieän hay khoâng.
 Tìm ví duï veà ñieän tích.
 Tìm ví duï veà ñieän tích ñieåm.
 Ghi nhaän söï töông taùc ñieän.
 Thöïc hieän C1.
Kết luận hoạt động 2
I. Söï nhieãm ñieän cuûa caùc vaät. Ñieän tích. Töông taùc ñiện
1. Söï nhieãm ñieän cuûa caùc vaät
ØMoät vaät coù theå bò nhieãm ñieän do : coï xaùt leân vaät khaùc, tieáp xuùc vôùi moät vaät nhieãm ñieän khaùc, ñöa laïi gaàn moät vaät nhieãm ñieän khaùc. 
ØCoù theå döïa vaøo hieän töôïng huùt caùc vaät nheï ñeå kieåm tra xem vaät coù bò nhieãm ñieän hay khoâng.
2. Ñieän tích. Ñieän tích ñieåm
ØVaät bò nhieãm ñieän coøn goïi laø vaät mang ñieän, vaät tích ñieän hay laø moät ñieän tích.
ØÑieän tích ñieåm laø moät vaät tích ñieän coù kích thöôùc raát nhoû so vôùi khoaûng caùch tôùi ñieåm maø ta xeùt.
3. Töông taùc ñieän
ØCaùc ñieän tích cuøng daáu thì ñaåy nhau.
ØCaùc ñieän tích khaùc daáu thì huùt nhau.
Hoaït ñoäng 3: Tìm hiểu ñònh luaät Coulomb vaø haèng soá ñieän moâi.
(1) Mục tiêu: HS nắm được nội dung và vận dụng được định luật.
(2) Phương pháp/Kĩ thuật dạy học: Dạy học nhóm.
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Làm việc cá nhân, thảo luận nhóm.
(4) Phương tiện dạy học: Mô hình thí nghiệm
(5) Sản phẩm: Báo cáo kết quả hoạt động của nhóm và nhận thức vấn đề được nghiên cứu.
Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân
Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh
 Giôùi thieäu veà Coulomb vaø thí nghieäm cuûa oâng ñeå thieát laäp ñònh luaät.
 Giôùi thieäu bieåu thöùc ñònh luaät vaø caùc ñaïi löôïng trong ñoù.
 Giôùi thieäu ñôn vò ñieän tích.
 Cho hoïc sinh thöïc hieän C2.
 Giôùi thieäu khaùi nieäm ñieän moâi.
 Cho hoïc sinh tìm ví duï.
 Cho hoïc sinh neâu bieåu thöùc tính löïc töông taùc giöõa hai ñieän tích ñieåm ñaët trong chaân khoâng.
 Cho hoïc sinh thöïc hieän C3.
 Nếu ý nghĩa của hằng số điện môi đối với lực tươg tác tĩnh điện giữa hai điện tích điểm ?
GV nhận xét, đánh giá và đưa ra kiến thức.
 Ghi nhaän ñònh luaät.
 Ghi nhaän bieåu thöùc ñònh luaät vaø naém vöõng caùc ñaïi löông trong ñoù.
 Ghi nhaän ñôn vò ñieän tích.
 Thöïc hieän C2.
 Ghi nhaän khaùi nieäm.
 Tìm ví duï.
 Ghi nhaän khaùi nieäm.
 Neâu bieåu thöùc tính löïc töông taùc giöõa hai ñieän tích ñieåm ñaët trong chaân khoâng.
 Thöïc hieän C3.
HS thảo luận nhóm và đưa ra kết quả
Kết luận hoạt động 3
II. Ñònh luaät Cu-loâng. Haèng soá ñieän moâi
1. Ñònh luaät Cu-loâng
ØLöïc huùt hay ñaåy giöõa hai dieän tích ñieåm ñaët trong chaân khoâng coù phöông truøng vôùi ñöôøng thaúng noái hai ñieän tích ñieåm ñoù, coù ñoä lôùn tæ leä thuaän vôùi tích ñoä lôùn cuûa hai ñieän tích vaø tæ leä nghòch vôùi bình phöông khoaûng caùch giöõa chuùng.
F = k
 Trong đó:
 * k là hằng số Cu – lông
k = 9.109 Nm2/C2.
 * r là khoảng cách giữa hai điện tích
ØÑôn vò ñieän tích laø culoâng (C).
2. Löïc töông taùc giöõa caùc ñieän tích ñieåm ñaët trong ñieän moâi ñoàng tính. Haèng soá ñieän moâi
+ Ñieän moâi laø moâi tröôøng caùch ñieän.
+ Khi ñaët caùc ñieän tích trong moät ñieän moâi ñoàng tính thì löïc töông taùc giöõa chuùng seõ yeáu ñi e laàn so vôùi khi ñaët noù trong chaân khoâng. 
e goïi laø haèng soá ñieän moâi cuûa moâi tröôøng (e ³ 1).
+ Löïc töông taùc giöõa caùc ñieän tích ñieåm ñaët trong ñieän moâi : 
F = k.
+ Haèng soá ñieän moâi ñaëc cho tính chaát caùch ñieän cuûa chaát caùch ñieän.
C. LUYỆN TẬP
Hoạt động 4: Hệ thống hóa kiến thức và vận dụng 
(1) Mục tiêu: Hệ thống hóa kiến thức, vận dụng giải thích vấn đề đặt ra ở đầu bài và giải bài tập ở phiếu học tập
(2) Phương pháp/Kĩ thuật dạy học: thảo luận nhóm, cá nhân.
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Làm việc cá nhân, thảo luận nhóm.
(4) Phương tiện dạy học: phiếu học tập.
(5) Sản phẩm: HS hệ thống lại kiến thức vừa học, giải thích được vấn đề đặt ra ở đầu bài và làm các bài tập trong phiếu học tập.
PHIẾU HỌC TẬP
ØMức độ nhận biết – Thông hiểu.
Câu 1: Có hai điện tích điểm q1 , q2 . Điều nào sau đây không thể xảy ra nếu chúng đẩy nhau ?
A. q1 . q2 0, q2 > 0.	C. q1 0.
Câu 2: Có hai điện tích điểm q1 và q2, chúng đẩy nhau. Khẳng định nào sau đây là đúng ?
A. q1 > 0 và q2 0.	C. q1.q2 0.
Câu 3: Cho ba điện tích điểm q1, q2 và q3. Biết rằng điện tích q1 hút điện tích q2 nhưng lại đẩy điện tích q3. Khẳng định nào sau đây là không đúng ?
A. q1q2 0	C. q1q2 > 0	D. q2q3 < 0
Câu 4. Có hai điện tích điểm q1 và q2, chúng hút nhau. Khẳng định nào sau đây là đúng?
A. q1> 0 và q2 > 0.	B. q1 0.	D. q1.q2 < 0.
Câu 5. Hai chất điểm mang điện tích q1, q2 khi đặt gần nhau chúng đẩy nhau. Kết luận nào sau đây không đúng ?	A. q1 và q2 đều là điện tích dương.	B. q1 và q2 đều là điện tích âm.
	C. q1 và q2 trái dấu nhau.	D. q1 và q2 cùng dấu nhau.
ØMức độ vận dụng
Câu 6: Hai điện tích điểm q1 = +2 μC và q2 = 4 μC, đặt trong dầu có hằng số điện môi ε = 2, đặt cách nhau một khoảng 20 cm. Lực tương tác giữa hai điện tích đó là:
A. lực hút với độ lớn F = 0,9 N.	B. lực đẩy với độ lớn F = 0,9 N.
C. lực đẩy với độ lớn F = 0,45 N.	D. lực hút với độ lớn F = 0,45 N.
Câu 7: Lực tương tác tĩnh điện giữa hai điện tích điểm khi đặt trong không khí bằng 0,9N. Nếu đặt hệ thống trên vào môi trường có hằng số điện môi e = 3 thì lực điện giữa chúng bằng:
A. 2,7N.	B. 0,3N	C. 0,1N	D. 8,1N.
Câu 8. Hai quả cầu nhỏ mang điện tích q1 = 10-9C và q2 = 4.10-9C đặt cách nhau 6cm trong điện môi thì lực tương tác giữa chúng là 0,5.10-5N. Hằng số điện môi bằng
A. 3	B. 2	C. 0,5	D. 2,5
Câu 9: Hai điện tích điểm bằng nhau đặt trong không khí cách nhau 12cm, lực tương tác giữa chúng bằng 10N. Các điện tích đó bằng:
A. q = ± 4μC	B. q = ± 2μC	C. q = ± 3μC	D. q = ± 5μC
Câu 10. Hai điện tích điểm bằng nhau đặt trong chân không, cách nhau một đoạn 4cm. Lực đẩy tĩnh điện giữa chúng là F = 10-5N. Độ lớn mỗi điện tích là
A. 	B. 	C. 	D. 
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Chuyển giao nhiệm vụ học tập:
- GV yêu cầu các nhóm trả lời các câu hỏi trong phiếu học tập ?
+ Nhận xét, đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ của học sinh.
Thực hiện nhiệm vụ học tập
+Trao đổi thảo luận
+Đại diện nhóm báo cáo kết quả thảo luận 
+Các nhóm còn lại nhận xét, bổ sung.
	Tiết 2. ĐỊNH LUẬT BẢO TOÀN ĐIỆN TÍCH
A. KHỞI ĐỘNG
Hoạt động 5. Tình huống xuất phát
(1) Mục tiêu: làm nảy sinh vấn đề cần nghiên cứu trong bài học.
(2) Phương pháp/Kĩ thuật dạy học: Vấn đáp
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Làm việc cá nhân, nhóm
(4) Phương tiện dạy học: SGK
(5) Sản phẩm: Học sinh nhận thức được vấn đề cần nghiên cứu.
Nội dung hoạt động: 
[ĐVĐ: Có nhiều cách để làm nhiễm điện cho một vật. Dựa trên cơ sở nào để hình thành và giải thích được các hiện tượng nhiễm điện đó ?
B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
Hoạt động 6: Tìm hiểu về thuyết electron.
(1) Mục tiêu: HS tìm hiểu về định nghĩa và các nội dung của thuyết electron
(2) Phương pháp/Kĩ thuật dạy học: Dạy học nhóm.
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Làm việc cá nhân, thảo luận nhóm.
(4) Phương tiện dạy học: Mô hình trực quan.
(5) Sản phẩm: Báo cáo kết quả hoạt động nhóm HS, cá nhân HS.
Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân
Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh
 Yeâu caàu hoïc sinh neâu caáu taïo cuûa nguyeân töû.
 Giôùi thieäu ñieän tích, khoái löôïng cuûa electron, proâtoân vaø nôtron.
 Nêu cấu tạo của hạt nhân và của lớp vỏ nguyên tử. 
 Giôùi thieäu ñieän tích nguyeân toá.
 Giôùi thieäu thuyeát electron.
- Trình bày các nội dung của thuyết electron ? 
 Yeâu caàu hoïc sinh thöïc hieän C1.
- Neâu caáu taïo cuûa nguyeân töû.
- Theo dõi
- Trình bày. 
 Ghi nhaän ñieän tích nguyeân toá.
 Ghi nhaän thuyeát electron.
- Trình bày các nội dung. 
 Thöïc hieän C1.
Kết luận hoạt động 6
III. Thuyeát electron
1. Caáu taïo nguyeân töû veà phöông dieän ñieän. Ñiện tích nguyeân toá
a) Caáu taïo nguyeân töû
ØNguyên tử gồm hạt nhaân mang ñieän tích döông naèm ôû trung taâm vaø caùc electron mang ñieän tích aâm chuyeån ñoäng xung quanh. 
ØHaït nhaân caáu taïo bôûi hai loaïi haït laø nôtron khoâng mang ñieän vaø proâtoân mang ñieän döông.
ØLớp vỏ gồm các electron mang điện tích âm, chuyển động xung quanh hạt nhân. 
ØBình thường nguyên tử trung hòa về điện. 
 b) Ñieän tích nguyeân toá
ØÑieän tích cuûa electron vaø ñieän tích cuûa proâtoân laø ñieän tích nhoû nhaát maø ta coù theå coù ñöôïc. Vì vaäy ta goïi chuùng laø ñieän tích nguyeân toá.
2. Thuyeát electron
· ThuyÕt dùa trªn sù c­ tró vµ di chuyÓn cña c¸c ªlectron ®Ó gi¶i thÝch c¸c hiÖn t­îng ®iÖn vµ c¸c tÝnh chÊt ®iÖn cña c¸c vËt gäi lµ thuyÕt ªlectron.
· ThuyÕt ªlectron gåm c¸c néi dung chÝnh sau ®©y :
Ø£lectron cã thÓ rêi khái nguyªn tö ®Ó di chuyÓn tõ n¬i nµy ®Õn n¬i kh¸c. Nguyªn tö bÞ mÊt ªlectron sÏ trë thµnh mét h¹t mang ®iÖn d­¬ng gäi lµ ion d­¬ng.
ØMét nguyªn tö ë tr¹ng th¸i trung hßa cã thÓ nhËn thªm ªlectron ®Ó trë thµnh mét h¹t mang ®iÖn ©m gäi lµ ion ©m.
ØMét vËt nhiÔm ®iÖn ©m khi sè ªlectron mµ nã chøa lín h¬n sè ®iÖn tÝch nguyªn tè d­¬ng (pr«t«n). NÕu sè ªlectron Ýt h¬n sè pr«t«n th× vËt nhiÔm ®iÖn d­¬ng.
Hoaït ñoäng 7: Vaän duïng thuyeát electron.
(1) Mục tiêu: HS vận dụng thuyết electron để giải thích một số hiện tượng cơ bản trong cuộc sống
(2) Phương pháp/Kĩ thuật dạy học: Dạy học nhóm.
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Làm việc cá nhân, thảo luận nhóm.
(4) Phương tiện dạy học: Mô hình trực quan.
(5) Sản phẩm: Báo cáo kết quả hoạt động nhóm HS, cá nhân HS.
Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân
Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh
- Giáo viên giới thiệu các ứng dụng của thuyết electron. 
- Vật dẫn điện là gì ? Vật cách điện là gì ? 
- Giáo viên hướng dẫn HS giải thích các hiện tượng nhiễm điện. 
- Theo dõi
- Dựa vào SGK trả lời. 
- Tiếp nhận và xây dựng bài. 
Kết luận hoạt động 7
IV. Vaän dụïng
1. Vaät daãn ñieän vaø vaät caùch ñieän
ØVaät daãn ñieän laø vaät coù chöùa caùc ñieän tích töï do.
ØVaät caùch ñieän laø vaät khoâng chöùa caùc electron töï do.
2. Söï nhieãm ñieän do cọ xát
ØKhi hai vËt cä x¸t, ªlectron dÞch chuyÓn tõ vËt nµy sang vËt kh¸c, dÉn tíi mét vËt thõa ªlectron vµ nhiÔm ®iÖn ©m, cßn mét vËt thiÕu ªlectron vµ nhiÔm ®iÖn d­¬ng.
3. Söï nhieãm dieän do tiếp xúc
ØKhi vËt kh«ng mang ®iÖn tiÕp xóc víi vËt mang ®iÖn, th× ªlectron cã thÓ dÞch chuyÓn tõ vËt nµy sang vËt kh¸c lµm cho vËt kh«ng mang ®iÖn khi tr­íc còng bÞ nhiÔm ®iÖn theo.
4. Söï nhieãm dieän do hưởng ứng
ØKhi mét vËt b»ng kim lo¹i ®­îc ®Æt gÇn mét vËt ®· nhiÔm ®iÖn, c¸c ®iÖn tÝch ë vËt nhiÔm ®iÖn sÏ hót hoÆc ®Èy ªlectron tù do trong vËt b»ng kim lo¹i lµm cho mét ®Çu vËt nµy thõa ªlectron, mét ®Çu thiÕu ªlectron. Do vËy, hai ®Çu cña vËt bÞ nhiÔm ®iÖn tr¸i dÊu.
Hoaït ñoäng 8: Tìm hiểu ñònh luaät baûo toaøn ñieän tích.
(1) Mục tiêu: HS tìm hiểu định luật bảo toàn điện tích
(2) Phương pháp/Kĩ thuật dạy học: Dạy học nhóm.
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Làm việc cá nhân, thảo luận nhóm.
(4) Phương tiện dạy học: Mô hình trực quan.
(5) Sản phẩm: Báo cáo kết quả hoạt động nhóm HS, cá nhân HS.
Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân
Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh
- Giôùi thieäu ñònh luaät và cho ví duï.
- Ghi nhaän ñònh luaät.
Kết luận hoạt động 8
III. Ñònh luaät baûo toaøn ñieän tích
ØTrong moät heä vaät coâ laäp veà ñieän, toång ñaïi soá caùc ñieän tích laø khoâng ñoåi.
C. LUYỆN TẬP
Hoạt động 8: Hệ thống hóa kiến thức và vận dụng 
(1) Mục tiêu: Hệ thống hóa kiến thức, vận dụng giải thích vấn đề đặt ra ở đầu bài và giải bài tập ở phiếu học tập
(2) Phương pháp/Kĩ thuật dạy học: thảo luận nhóm, cá nhân.
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Làm việc cá nhân, thảo luận nhóm.
(4) Phương tiện dạy học: phiếu học tập.
(5) Sản phẩm: HS hệ thống lại kiến thức vừa học, giải thích được vấn đề đặt ra ở đầu bài và làm các bài tập trong phiếu học tập.
PHIẾU HỌC TẬP
ØMức độ nhận biết – Thông hiểu.
Câu 1: Chọn câu trả lời đúng. Bốn vật kích thước nhỏ A,B, C, D nhiễm điện. Vật A hút vật B nhưng đẩy vật C, vật C hút vật D. Biết A nhiễm điện dương.
A. B âm, C dương, D dương	B. B âm, C dương, D âm
C. B âm, C âm, D dương.	D. B dương, C âm, D dương
Câu 2. Phát biểu nào sau đây là không đúng ?
A. Theo thuyết êlectron, một vật nhiễm điện dương là vật thiếu êlectron.
B. Theo thuyết êlectron, một vật nhiễm điện âm là vật thừa êlectron.
C. Theo thuyết êlectron, một vật nhiễm điện dương là vật đã nhận thêm các ion dương.
D. Theo thuyết êlectron, một vật nhiễm điện âm là vật đã nhận thêm êlectron. 
Câu 3: Vật dẫn A trung hòa điện tiếp xúc với vật dẫn B đang nhiễm điện dương thì vật A cũng nhiễm điện dương do:
A. Điện tích dương di chuyển từ vật B sang vật A	B. Ion âm từ vật A di chuyển sang vật B.
C. Electron di chuyển từ vật A sang vật B.	D. Electron di chuyển từ vật B sang vật A.
Câu 4. Vật dẫn A trung hòa điện tiếp xúc với vật dẫn B đang nhiễm điện âm thì vật A cũng nhiễm điện âm do	A. Điện tích dương di chuyển từ vật B sang vật A.	B. Ion âm từ vật A di chuyển sang vật B.
	C. Electron di chuyển từ vật A sang vật B.	D. Electron di chuyển từ vật B sang vật A.
Câu 5. Phát biểu nào sau đây là không đúng ?
A. Trong vật dẫn điện có rất nhiều điện tích tự do.
B. Trong điện môi có rất ít điện tích tự do.
C. Xét về toàn bộ thì một vật nhiễm điện do hưởng ứng vẫn là một vật trung hoà điện.
D. Xét về toàn bộ thì một vật nhiễm điện do tiếp xúc vẫn là một vật trung hoà điện.
ØMức độ vận dụng
Câu 6: Có ba quả cầu kim loại mang điện tích lần lượt là +3C; -5C; +7C. Cho ba quả cầu tiếp xúc với nhau. Điện tích của hệ sau khi tiếp xúc bằng
A. +1,67C	B. -5C	C. +5C	D. +3C
Câu 7. Hai quaû caàu nhoû cuøng khoái löôïng m = 0,6kg ñöôïc treo trong khoâng khí baèng hai sôïi daây nheï, không dãn, cuøng chieàu daøi l = 50cm và treo vaøo cuøng moät ñieåm. Khi hai quaû caàu nhieãm ñieän gioáng nhau q, chuùng ñaåy nhau vaø cách nhau moät khoaûng r = 6cm. Laáy g = 10m/s2. Đieän tích cuûa moãi quaû caàu bằng:
A. q = 1,2.10-7 C.	B. q = 2,4.10-7 C.	C. q = 3,8.10-7 C.	D. q = 4,5.10-7 C.
Câu 8: Bốn quả cầu kim loại kích thước giống nhau mang điện tích + 2,3μC, -264.10-7C, - 5,9 μC, + 3,6.10-5C. Cho 4 quả cầu đồng thời tiếp xúc nhau sau đó tách chúng ra. Tìm điện tích mỗi quả cầu?
A. +1,5 μC 	B. +2,5 μC 	C. - 1,5 μC 	D. - 2,5 μC
Câu 9: Hai quả cầu kim loại nhỏ tích điện q1 = 5μC và q2 = - 3μC kích thước giống nhau cho tiếp xúc với nhau rồi đặt trong chân không cách nhau 5cm. Tính lực tương tác tĩnh điện giữa chúng sau khi tiếp xúc:	
A. 4,1N 	 B. 5,2N 	 	 C. 3,6N 	D. 1,7N
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Chuyển giao nhiệm vụ học tập:
- GV yêu cầu các nhóm trả lời các câu hỏi trong phiếu học tập ?
+ Nhận xét, đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ của học sinh.
Thực hiện nhiệm vụ học tập
+Trao đổi thảo luận
+Đại diện nhóm báo cáo kết quả thảo luận 
+Các nhóm còn lại nhận xét, bổ sung.
D. HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ
- Ôn lại các kiến thức đã học trong bài.
- Chuẩn bị bài mới.
IV. Rút kinh nghiệm tiết dạy. 
 ... 
 ... 
 ... 
Tiết 3. BÀI TẬP
A. KHỞI ĐỘNG
Hoạt động 9. Hệ thống công thức
(1) Mục tiêu: Ôn lại các công thức và lý thuyết đã học về định luật Cu – lông và ĐLBT điện tích
(2) Phương pháp/Kĩ thuật dạy học: Đàm thoại, thí nghiệm trực quan.
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Làm việc cá nhân, nhóm.
(4) Phương tiện dạy học: Phiếu học tập
B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
Hoaït ñoäng 10: Bài tập trắc nghiệm về định luật Cu – lông và ĐLBT điện tích
(1) Mục tiêu: HS nắm được các kiến thức về định luật Cu – lông và ĐLBT điện tích
(2) Phương pháp/Kĩ thuật dạy học: Làm việc cá nhân, thảo luận nhóm.
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Làm việc cá nhân, thảo luận nhóm.
(4) Phương tiện dạy học: Phiếu học tập
(5) Sản phẩm: Sản phẩm HS của các nhóm đạt được
Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân
Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh
 Giáo viên phát phiếu bài tập trắc nghiệm và yêu cầu hs hoạt động nhóm giải bt
Câu hỏi trắc nghiệm:
1.Có hai điện tích điểm q1 và q2, chúng đẩy nhau.Khẳng định nào sau đây là đúng?
A. q1> 0 và q2 0.
C. q1.q2 > 0.	 D. q1.q2 < 0.
2.Nếu tăng khoảng cách giữa hai điện tích điểm lên 3 lần thì lực tương tác tĩnh điện giữa chúng sẽ:
A. tăng lên 3 lần	 B. giảm đi 3 lần	
C. tăng lên 9 lần	 D. giảm đi 9 lần
3.Hai điện tích điểm q1 = +3 (C) và q2 = -3 (C),đặt trong dầu (= 2) cách nhau một khoảng r = 3 (cm). Lực tương tác giữa hai điện tích đó là:
A. lực hút F = 45 (N).	 B. lực đẩy F = 45 (N).
C. lực hút F = 90 (N).	 D. lực đẩy F = 90 (N).
4. Hai điện tích + q và – q, đặt cách nhau một khoảng r trong chân không. Lực tương tác giữa chúng là F. Khi hệ thống đặt trong môi trường có hằng số điện môi là , thì lực tương tác giữa chúng :
A. F	 B. F/ C. F	D. F/q
5.Hai điện tích bằng nhau, đặt trong chân không cách nhau một khoảng cách r = 2cm. Lực đẩy giữa chúng là F = 1,6.10-4N. Độ lớn các điện tích đó là:
A. 2,7.10-9C B. -2,7.10-9C	 C. 2,7.10-8C	D. 0,27.10-9C
6. Hai điện tích q1 = 2.10-8C và q2 = - 4.10-8C đặt cố định tại hai điểm M và N trong không khí cách nhau 10cm. Löïc điện tổng hợp do q1 và q2 tác dụng lên điện tích q3 = 1.10-7C đặt tại O, biết OM = 4cm và ON = 6cm bằng:
A. 1,25.10-3N	 B. 0,02N	 C. 0,018N D. 1,45.10-3N
 Hoạt động nhóm làm bài tập trắc nghiệm
Đại diện nhóm nêu đáp án và giải thích lí do chọn.
Các nhóm khác lắng nghe và nhận xét.
Hoaït ñoäng 11: Bài tập tự luận về định luật Cu – lông và ĐLBT điện tích
(1) Mục tiêu: HS nắm được các kiến thức về định luật Cu – lông và ĐLBT điện tích
(2) Phương pháp/Kĩ thuật dạy học: Làm việc cá nhân, thảo luận nhóm.
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Làm việc cá nhân, thảo luận nhóm.
(4) Phương tiện dạy học: Phiếu học tập
(5) Sản phẩm: Sản phẩm HS của các nhóm đạt được
Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân
Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh
Noäi dung ghi bảng
 Yeâu caàu hoïc sinh vieát bieåu thöùc ñònh luaät Cu-loâng.
 Yeâu caàu hoïc sinh suy ra ñeå tính |q|.
 Yeâu caàu hoïc sinh cho bieát ñieän tích cuûa moãi quaû caàu.
 Veõ hình
- Đưa ra bài tập thêm về nhà. 
- Giáo viên hướng dẫn. 
+ Câu 1. Áp dụng công thức:
F = k
+ Câu 2. Áp dụng công thức:
F = k = k
+ Câu 3. 
Câu a giống câu 2.
Câu b. Tính lại lực điện 
ð 
+ Câu 4. 
Câu a. Áp dụng công thức: 
F = k
Câu b. Với r’ = 2r ð F’ 
ð 
 Vieát bieåu theùc ñònh luaät.
 Suy ra vaø thay soá ñeå tính |q|
 Giaûi thích taïi sao quaû caàu coù ñieän tích ñoù.
Xaùc ñònh caùc löïc taùc duïng leân moãi quaû caàu.
 Neâu ñieàu kieän caân baèng.
 Tìm bieåu thöùc ñeå tính q.
 Suy ra, thay soá tính q.
 - Ghi nhận
- Đáp số: F = 9,2.10-8N
- Đáp số: = 2,67.10-9C
- Đáp số: a/ = 4,48.10-10C
b/ Giảm ð = 2.10-6N
- Đáp số: a/ r = 6cm
b/ Giảm ð = 0,075N
II. Tự luận.
Baøi 8 trang 10 
 Theo ñònh luaät Cu-loâng ta coù
 F = k = k
ð |q| = = 10-7(C)
Baøi 1.7.SBT 
 Moãi quaû caàu seõ mang moät ñieän tích .
 Löïc ñaåy giöõa chuùng laø F = k
 Ñieàu kieän caân baèng : = 0
 Ta coù : tan = 
 ð q = ± 2l= ± 3,58.10-7C
Bài tập thêm
Câu 1. Khoảng cách giữa một prôton và một êlectron là r = 5.10-9cm, coi rằng prôton và êlectron là các điện tích điểm. Biết và . Tính lực tương tác tĩnh điện giữa chúng ?
Câu 2. Hai điện tích điểm giống nhau đặt trong chân không cách nhau một khoảng r = 2cm. Lực đẩy giữa chúng là F = 1,6.10-4N. Tìm độ lớn của hai điện tích đó ?
Câu 3. Hai điện tích điểm giống nhau được đặt trong không khí cách nhau 3cm. Lực đẩy giữa chúng bằng F = 0,2.10-5N. 
a. Tìm độ lớn của hai điện tích đó
b. Lực tĩnh điện giữa chúng tăng hay giảm bao nhiêu nếu hai điện tích được nhúng vào trong nước = 81. 
Câu 4. Hai quả cầu nhỏ có điện tích 10-7C và 4.10-7C, tương tác với nhau một lực 0,1N trong chân không. 
a. Tìm khoảng cách giữa chúng ?
b. Nếu khoảng cách giữa chúng tăng gấp đôi thì lực điện tăng hay giảm bao nhiêu ?
IV. Rút kinh nghiệm tiết dạy. 
 ... 
 ... 
 ... 
 ... 
Ngày soạn: 13 – 09 – 2020 Tuần 2 & 3
Ngày dạy: 16 – 09 – 2020 Tiết 4 & 5
	Bài 3. ĐIỆN TRƯỜNG VÀ CƯỜNG ĐỘ ĐIỆN TRƯỜNG
ĐIỆN TRƯỜNG ĐỀU. 
I. Mục đích
1. Kiến thức
Nªu ®­îc ®iÖn tr­êng tån t¹i ë ®©u, cã tÝnh chÊt g×.
Ph¸t biÓu ®­îc ®Þnh nghÜa c­êng ®é ®iÖn tr­êng.
2. Kĩ năng
Giải một số bài tập liên quan đến cường độ điện trường. 
3. Thái độ
- Có hứng thú học tập. Có tinh thần tự lực, tự giác tham gia xây dựng kiến thức.
- Yêu thích khoa học, tác phong của nhà khoa học.
4. Định hướng phát triển năng lực
- Năng lực chung : tự học, giải quyết vấn đề, tư duy, tự quản lý, giao tiếp, hợp tác.
- Năng lực chuyên biệt : Trình bày được các kiến thức về hiện tượng vật lý. Sử dụng kiến thức để thực hiện các nhiệm vụ học tập.
II. Chuẩn bị 
1. Giáo viên: Chuẩn bị một số ví dụ thực tế về điện trường. 
2. Học sinh: Ôn lại các kiến thức về điện tích và định luật Cu – lông. 
3. Bảng tham chiếu các mức yêu cầu cần đạt của câu hỏi, bài tập, kiểm tra, đánh giá
Cấp độ
Tên
chủ đề
Nhận biết
Thông hiểu
Vận dụng
Cấp độ thấp
Cấp độ cao
I. Điện trường
Nêu được định nghĩa điện trường và sự tồn tại của điện trường
II. Cường độ điện trường
Phát biểu được định nghĩa và viết được công thức của cường độ điện trường
Hiểu được các đặc điểm của véc tơ cường độ điện trường.
Hiểu được nội dung nguyên lí chồng chất điện trường
Vận dụng được công thức để giải bài tập đơn giản
Vận dụng được công thức giải bài tập nâng cao
III. Đường sức điện
Phát biểu được định nghĩa đường sức điện
Nêu được các đặc điểm của đường sức điện
Nêu được định nghĩa điện trường đều
Hiểu được hình dạng của đường sức điện
III. Tổ chức các hoạt động học tập 
A. KHỞI ĐỘNG
Hoạt động 1. Tình huống xuất phát
(1) Mục tiêu: làm nảy sinh vấn đề cần nghiên cứu trong bài học.
(2) Phương pháp/Kĩ thuật dạy học: Vấn đáp
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Làm việc cá nhân, nhóm
(4) Phương tiện dạy học: SGK và hình ảnh về đường sức điện
(5) Sản phẩm: Học sinh nhận thức được vấn đề cần nghiên cứu.
[ĐVĐ: Bài trước chúng ta đã học, hai điện tích thì tương tác với nhau bởi lực tĩnh điện. Tại sao hai điện tích ở cách xa nhau trong chân không lại tác dụng được lên nhau ?
B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
Hoạt động 2: Tìm hieåu khaùi nieäm ñieän tröôøng.
(1) Mục tiêu: HS hiểu được khái niệm điện trường.
(2) Phương pháp/Kĩ thuật dạy học: Dạy học nhóm.
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Làm việc cá nhân, thảo luận nhóm.
(4) Phương tiện dạy học: Mô hình thí nghiệm đơn giản
(5) Sản phẩm: Học sinh nhận thức được vấn đề cần nghiên cứu.
Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân
Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh
 Giôùi thieäu söï taùc duïng löïc giöõa caùc vaät thoâng qua moâi tröôøng.
 Giôùi thieäu khaùi nieäm ñieän tröôøng.
 Nêu tính chất cơ bản của điện trường. 
 Tìm theâm ví duï veà moâi tröôøng truyeàn töông taùc giöõa hai vaät.
 Ghi nhaän khaùi nieäm.
 Nêu tính chất của điện trường. 
Kết luận hoạt động 2
I. Ñieän tröôøng
1. Moâi tröôøng truyeàn töông taùc ñieän
ØMoâi tröôøng tuyeàn töông taùc giöõa caùc ñieän tích goïi laø ñieän tröôøng.
2. Ñieän tröôøng
ØÑieän tröôøng laø moät daïng vaät chaát bao quanh caùc ñieän tích vaø gaén lieàn vôùi ñieän tích. Ñieän tröôøng taùc duïng löïc ñieän leân ñieän tích khaùc ñaët trong noù.
ØTÝnh chÊt c¬ b¶n cña ®iÖn tr­êng lµ t¸c dông lùc ®iÖn lªn c¸c ®iÖn tÝch ®Æt trong nã.
Hoaït ñoäng 3: Tìm hieåu cöôøng ñoä ñieän tröôøng.
(1) Mục tiêu: HS nắm khái niệm và định nghĩa cường độ điện trường và công thức của điện trường
(2) Phương pháp/Kĩ thuật dạy học: Dạy học nhóm.
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Làm việc cá nhân, thảo luận nhóm.
(4) Phương tiện dạy học: Mô hình thí nghiệm
(5) Sản phẩm: Báo cáo kết quả hoạt động của nhóm và nhận thức vấn đề được nghiên cứu.
Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân
Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh
 Giôùi thieäu khaùi nieäm ñieän tröôøng.
 Neâu ñònh nghóa vaø bieåu thöùc ñònh nghóa cöôøng ñoä ñieän tröôøng.
Yeâu caàu hoïc sinh neâu ñôn vò cöôøng ñoä ñieän tröôøng theo ñònh nghóa.
Giôùi thieäu ñôn vò V/m.
 Giôùi thieäu veùc tô cöôøng ñoä ñieän tröôøng.
 Veõ hình bieåu dieãn veùc tô cöôøng ñoä ñieän tröôøng gaây bôûi moät ñieän tích ñieåm.
 Yeâu caàu hoïc sinh thöïc hieän C1.
 Veõ hình 3.4.
 Neâu nguyeân lí choàng chaát.
 Ghi nhaän khaùi nieäm.
 Ghi nhaän ñònh nghóa, bieåu thöùc.
 Neâu ñôn vò cöôøng ñoä ñieän tröôøng theo ñònh nghóa.
 Ghi nhaän ñôn vò thöôøng duøng.
 Ghi nhaän khaùi nieäm.
 Veõ hình.
 Döïa vaøo hình veõ neâu caùc yeáu toá xaùc ñònh veùc tô cöôøng ñoä ñieän tröôøng gaây bôûi moät ñieän tích ñieåm.
 Thöïc hieän C1.
 Veõ hình.
Ghi nhaän nguyeân lí.
Kết luận hoạt động 3
II. Cöôøng đoä ñieän tröôøng
1. Khaùi nieäm cöôøng doä ñieän tröôøng
ØCöôøng ñoä ñieän tröôøng taïi moät ñieåm laø ñaïi löôïng ñaëc tröng cho ñoä maïnh yeáu cuûa ñieän tröôøng taïi ñieåm ñoù.
2. Ñònh nghóa
ØCöôøng ñoä ñieän tröôøng taïi moät ñieåm laø ñaïi löôïng ñaëc tröng cho taùc duïng löïc cuûa ñieän tröôøng cuûa ñieän tröôøng taïi ñieåm ñoù. Noù ñöôïc xaùc ñònh baèng thöông soá cuûa ñoä lôùn löïc ñieän F taùc duïng leân ñieän tích thöû q (döông) ñaët taïi ñieåm ñoù vaø ñoä lôùn cuûa q.
E = 
ØÑôn vò cöôøng ñoä ñieän tröôøng laø V/m.
3. Veùc tô cöôøng ñoä ñieän tröôøng 
ØC­êng ®é ®iÖn tr­êng lµ mét ®¹i l­îng vect¬:
ØVeùc tô cöôøng ñoä ñieän tröôøng gaây bôûi moät ñieän tích ñieåm coù:
- Ñieåm ñaët taïi ñieåm ta xeùt.
- Phöông truøng vôùi ñöôøng thaúng noái ñieän tích ñieåm vôùi ñieåm ta xeùt.
- Chieàu höôùng ra xa ñieän tích neáu laø ñieän tích döông, höôùng veà phía ñieän tích neáu laø ñieän tích aâm.
- Ñoä lôùn: E = k
4. Nguyeân lí choàng chaát ñieän tröôøng 
Ø Khi mét ®iÖn tÝch chÞu t¸c dông ®ång thêi cña ®iÖn tr­êng , th× nã chÞu t¸c dông cña ®iÖn tr­êng tæng hîp ®­îc x¸c ®Þnh nh­ sau :
ØCác vectơ cường độ điện trường tại một điểm được xác định theo quy tắc hình bình hành. 
Hoaït ñoäng 4: Tìm hieåu ñöôøng söùc ñieän.
(1) Mục tiêu: HS nắm được định nghĩa và các đặc điểm của đường sức điện.
(2) Phương pháp/Kĩ thuật dạy học: Dạy học nhóm.
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Làm việc cá nhân, thảo luận nhóm.
(4) Phương tiện dạy học: Mô hình thí nghiệm
(5) Sản phẩm: Báo cáo kết quả hoạt động của nhóm và nhận thức vấn đề được nghiên cứu.
Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân
Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh
 Giôùi thieäu hình aûnh caùc ñöôøng söùc ñieän.
 Giôùi thieäu ñöôøng söùc ñieän tröôøng.
 Veõ hình daïng ñöôøng söùc cuûa moät soá ñieän tröôøng.
 Giôùi thieäu caùc hình 3.6 ñeán 3.9.
Neâu vaø giaûi thích caùc ñaëc ñieåm của ñöôøng söùc cuûa ñieän tröôøng tónh.
Yeâu caàu hoïc sinh thöïc hieän C2.
 Giôùi thieäu ñieän tröôøng ñeàu.
 Veõ hình 3.10.
 Quan saùt hình 3.5. Ghi nhaän hình aûnh caùc ñöôøng söùc ñieän.
 Ghi nhaän khaùi nieäm.
 Veõ caùc hình 3.6 ñeán 3.8.
 Xem caùc hình veõ ñeå nhaän xeùt.
 Ghi nhaän ñaëc ñieåm ñöôøng söùc cuûa ñieän tröôøng tónh.
 Thöïc hieän C2.
 Ghi nhaän khaùi