Bài giảng Sinh học 11 - Bài 41: Sinh sản vô tính ở thực vật - Năm học 2022-2023 - Nhóm 1 - Trường THPT Phan Bội Châu

CHƯƠNG 4: SINH SẢN 
SINH SẢN Ở THỰC VẬT 
BÀI 41. SINH SẢN VÔ TÍNH Ở THỰC VẬT 
Thế nào là sinh sản? 
2. Các hình thức sinh sản: 
Sinh sản hữu tính 
Sinh sản vô tính 
1.Khái niệm sinh sản 
Sinh sản là quá trình tạo ra những cá thể mới đảm bảo sự phát triển liên tục của loài 
Cho các VD sau về hiện tượng sinh sản ở thực vật.Hãy xác định đâu là sinh sản vô tính: 
1.Hạt ngô 
2.Hạt lúa 
3.Ngọn mía 
4.Hạt cải bắp 
5.Lá thuốc bỏng 
6.Dây khoai lang 
7.Củ tỏi(tép tỏi) 
Cây ngô 
Cây lúa 
Cây mía 
Cây cải bắp 
Cây khoai lang 
Cây tỏi 
Cây thuốc bỏng 
->SS hữu tính 
->SS vô tính 
->SS vô tính 
->SS vô tính 
->SS vô tính 
->SS hữu tính 
->SS hữu tính 
Thế nào là sinh sản vô tính? 
1. Sinh sản vô tính là gì? 
- Sinh sản vô tính là hình thức sinh sản không có sự kết hợp giữa giao tử đực và giao tử cái . Con sinh ra giống nhau và giống cây mẹ. 
* Ưu - nhược điểm của sinh sản vô tính 
Ưu điểm: 
 Cơ thể con giữ nguyên tính di truyền của cơ thể mẹ nhờ quá trình nguyên phân.Tạo ra quần thể đồng nhất về kiểu gen phát triển tốt trong môi trường ổn định. 
Nhược điểm: 
 Không có sự tổ hợp các đặc tính di truyền của bố mẹ nên cá thể con kém thích nghi khi điều kiện sống thay đổi và có thể bị tiêu diệt hoàn toàn. 
Sinh 
sản 
sinh 
dưỡng 
Sinh 
sản 
bào 
tử 
Có mấy hình thức sinh sản vô tính? 
PHIẾU HỌC TẬP : 
PHÂN BIỆT SINH SẢN BẰNG BÀO TỬ VÀ SINH SẢN SINH DƯỠNG 
SINH SẢN 
SINH SẢN BẰNG BÀO TỬ 
SINH SẢN SINH DƯỠNG 
Gặp ở thực vật 
Cơ thể con được sinh ra từ 
Cơ sở sinh sản( dựa vào quá trình) 
ĐÁP ÁN PHIẾU HỌC TẬP : 
PHÂN BIỆT SINH SẢN BẰNG BÀO TỬ VÀ SINH SẢN SINH DƯỠNG 
NỘI DUNG 
SINH SẢN BẰNG BÀO TỬ 
SINH SẢN SINH DƯỠNG 
Gặp ở thực vật 
Rêu ,dương xỉ 
Khoai lang,cây thuốc bỏng,rau má 
Cơ thể con được sinh ra từ 
Bào tử (tế bào biệt hóa của cơ thể mẹ) 
Một bộ phận sinh dưỡng của cơ thể mẹ(lá,thân ,rễ ) 
Cơ sở sinh sản( dựa vào quá trình phân bào) 
Giảm phân,nguyên phân 
Nguyên phân 
Nêu các phương pháp nhân giống vô tính? 
Giâm cành nhân giống hoa hồng 
Giâm cành nhân giống hoa lan 
Cách tiến hành 
Đối tượng áp dụng 
Giâm 
- Chọn một đoạn thân, cành vùi xuống đất (hoặc mùn ẩm...) phát triển thành cây non. 
- Có thể sử dụng thêm chất kích thích, chất dinh dưỡng... 
Thường áp dụng đối với cây thân thảo, cây ngắn ngày. Ví dụ: Khoai, sắn, mía, rau ngót.... 
Chiết 
- Chọn một đoạn thân, cành gọt lớp vỏ (một đoạn ngắn) và bọc đất mùn xung quanh hoặc ghim giữ phần bóc vỏ xuống lớp đất mặt sau một thời gian chỗ bóc vỏ ra rễ cắt rời cành đi trồng. 
- Có thể sử dụng thêm chất kích thích, chất dinh dưỡng... 
Thường áp dụng đối với cây thân gỗ – cây ăn quả, cây lâu năm. 
Ví dụ: Bưởi, hồng xiêm, mơ, quýt... 
Ghép 
Cắt một đoạn thân, cành hoặc mắt đem ghép vào thân, cành...của gốc ghép, sao cho phần vỏ và phần lõi của các mô tương đồng phải tiếp xúc và ăn khớp vớ nhau. 
Thường áp dụng với các cây thân gỗ. Ví dụ: Táo, hoa hồng, chanh, cam, bưởi... 
Nuôi cấy mô 
Lấy mô của cây cần nhân giống nuôi trong môi trường dinh dưỡng phù hợp có bổ sung chất kích thích sinh trưởng phôi cây non. 
Có thể áp dụng với nhiều loài thực vật. Ví dụ: Phong lan, chuối, dứa, hoa hồng.... 
a. Đối với đời sống thực vật: 
- Sinh sản vô tính giúp cho sự tồn tại và phát triển của loài. 
b. Đối với đời sống con người: 
- Duy trì được các tính trạng tốt có lợi cho con người. 
- Nhân nhanh giống cây cần thiết trong thời gian ngắn. 
- Tạo giống cây sạch bệnh 
- Phục chế được các giống cây trồng quí đang bị thoái hoá. 
- Giá thành thấp, hiệu quả kinh tế cao. 
4.Vai trò của sinh sản vô tính đối với đời sống thực vật và con người 
Một số thành tựu từ nhân giống vô tính ở cây trồng 
Giâm cành nhân giống cây đinh lăng 
Nhân giống hoa Đồng tiền bằng nuôi cấy mô 
Nuôi cấy mô tế bào 
Khoai tây được nhân giống nhờ nuôi cấy mô 
HƯỚNG DẪN HỌC BÀI 
 Học thuộc phần chữ in nghiêng trong khung ghi nhớ- SGK. 
- Trả lời các câu hỏi cuối bài. 
- Đọc trước bài 42. 
Câu 1 : Sinh sản vô tính ở thực vật là cây non được sinh ra mang đặc tính 
A. giống cây mẹ, có sự kết hợp giữa giao tử đực và giao tử cái 
B. giống cây mẹ, không có sự kết hợp giữa giao tử đực và giao tử cái 
C. giống bố mẹ, có sự kết hợp giữa giao tử đực và giao tử cái 
D. giống và khác cây mẹ, không có sự kết hợp giữa giao tử đực và giao tử cái 
Câu 2 : Trong sinh sản sinh dưỡng ở thực vật, cây mới được tạo ra 
A. từ một phần của cơ quan sinh dưỡng của cây 
B. chỉ từ rễ của cây 
C. chỉ từ một phần thân của cây 
D. chỉ từ lá của cây 
Câu 3 . Bào tử ở thực vật mang bộ nhiễm sắc thể (NST) 
A. lưỡng bội và hình thành cây đơn bội 
B. đơn bội và hình thành cây lưỡng bội 
C. đơn bội và hình thành cây đơn bội 
D. lưỡng bội và hình thành cây lưỡng bội 
Câu 4 : Trong các phương pháp sau, phương pháp nhân giống vô tính nào có hiệu quả nhất hiện nay? 
A. Gieo từ hạt B. Chiết cành 
C. Nuôi cấy mô D. Giâm cành