Bài giảng Ngữ văn 11 - Tuần 12: Hạnh phúc của một tang gia - Năm học 2022-2023 - Trường THPT Tây Tiền Hải

 Kiểm tra bài cũ  Hãy phân tích cảnh tượng cho ch ữ trong tác phẩm “Chữ người tử tù ”? 
Hãy 
Tiết 45: Đ ọc văn 
của một tang gia 
( Trích Số đ ỏ ) 
Hạnh phúc 
Vũ trọng phụng 
I. Tiểu dẫn : 
1. Tác giả:Vũ Trọng Phụng (1912 - 1939) 
- Cuộc đ ời : 
- Sự nghiệp : 
+ Qu ê Hưng Yên nhưng sinh và sống ở Hà Nội , 
 chứng kiến sự chuyển mình của xã hội tư sản . 
+ Tiểu thuyết : 
Giông tố (1936) - Số đ ỏ (1936) - Vỡ đê (1936) 
+ Phóng sự : 
Cạm bẫy người (1933) - Kĩ nghệ lấy Tây (1934) - Cơm thầy cơm cô (1936). 
+ Bệnh tật và nghèo khó -> sống chật vật bằng nghề viết văn . 
2. Tác phẩm - Đoạn trích : 
a. Tác phẩm : 
* Hoàn cảnh sáng tác : 
- Năm 1936- bắt đ ầu mặt trận dân chủ Đô ng Dương , chế độ kiểm duyệt sách báo nới lỏng , tạo đ iều kiện cho nh à văn công khai tố cáo xã hội thực dân . 
- Xã hội tư sản rầm rộ các phong trào : Văn minh , Âu hoá, thể thao , vui vẻ - trẻ trung giẫm đạp lên các gi á trị văn hoá, đạo đ ức truyền thống 
- “ Số đ ỏ ” đư ợc đă ng lần đ ầu trên Hà Nội báo T10- 1936. 
* Tóm tắt cốt truyện : 
Xuân tóc đ ỏ 
Hạ lưu vỉa hè 
Lưu manh 
Vô học 
Tinh quái 
Phó Đ oan 
Vợ chồng Văn Minh 
Cố Tổ 
Cố Hồng 
Cố vấn báo Gõ mõ 
Đ ốc tờ 
Thi sĩ 
Nh à cải cách XH 
Anh hùng cứu quốc 
Giáo sư quần vợt 
- Tác phẩm đã phơi bày và lên án gay gắt bản chất đ ồi bại, bịp bợm của xã hội tư sản thuộc đ ịa đươ ng thời trước công cuộc Văn minh - Âu hoá rởm của bọn thực dân . 
- Nghệ thuật trào phúng bậc thầy . 
* Gi á trị nội dung: 
* Đ ặc sắc nghệ thuật : 
“ Số đ ỏ là cuốn tiểu thuyết có thể làm vinh dự cho mọi nền văn học .”( Nguyễn Khải ) 
b. Đoạn trích : 
- Vị trí : 
	 Phần chính của chương XV có nhan đề: 
	“ Hạnh phúc của một tang gia , Văn Minh nữa cũng nói vào - Một đám ma gương mẫu ” 
- Màn hài kịch tiêu biểu , đ ặc sắc nhất của thiên truyện . 
Ii. Đ ọc hiểu văn bản : 1. Nhan đề đ oan trích . 
C 
 Câu hỏi thảo luận 
Hãy phân tích ý nghĩa nhan đề của đoạn trích ? 
1. Nhan đề đoạn trích : 
Vui mừng , sung sướng 
Đau buồn , thương tiếc 
Mâu thuẫn , ngược đ ời 
Phản á nh sự thật bi hài của gia đì nh đại bất hiếu => Gi á trị mỉa mai , châm biếm , đả kích mạnh mẽ . 
Nhan đề kì lạ, giật gân => Gợi sự tò mò cho đ ộc gi ả 
Hạnh phúc của một tang gia 
2. Niềm vui của những người trong gia đì nh . 
- Cụ cố tổ chết th ì tờ di chúc của cụ đã tới lúc đư ợc thực hiện , cái gia tài to lớn của cụ sẽ đư ợc phép chia cho con cháu 
2.1. Niềm vui chung 
2.2. Niềm vui riêng . 
a. Cụ cố Hồng - con trai trưởng : 
- Hút thuốc phiện và lảm nhảm một câu vô nghĩa : “ Biết rồi , khổ lắm, nói mãi ”. 
- Mơ màng đ ến lúc đư ợc mặc đ ồ xô gai , diễn trò cao niên để đư ợc thiên hạ trầm trồ khen ngợi . 
-> Bất hiếu , ngu dốt , háo danh . 
. 
b. Vợ chồng Văn Minh : 
* Ô ngVăn Minh - Cháu nội 
+/ Lo lắng không biết xử trí thế nào với Xuân tóc đ ỏ về tội và ơn của hắn. 
- Phân vân , vò đ ầu rứt tóc , mang bộ mặt đăm đăm , chiêu chiêu , hợp với nh à có tang: 
+/ Lo đi mời luật sư để cái chúc th ư chia gia tài đi vào thời kì thực hành . 
-> Vẻ mặt không che giấu đư ợc bản chất gi ả dối , bất nhân , vô đạo đ ức . 
* Bà Văn Minh - Cháu dâu . 
- Sốt ruột vì mãi chưa đư ợc mặc đ ồ xô gai tân thời . 
- Sung sướng vì đây là dịp để lăng - xê các mốt tang phục của tiệm may Âu Hoá . 
c. Cô Tuyết - Cháu nội . 
- Đư ợc dịp mặc bộ y phục Ngây th ơ. 
- Mang vẻ mặt buồn lãng mạn rất đ úng mốt vì chưa nhìn thấy người tình . 
-> Là cơ hội để quảng cáo hàng và để kiếm tiền . 
-> Đám tang là nơi trình diễn thời trang và tìm kiếm niềm vui riêng . 
c. Cậu Tú Tân - Cháu nội . 
- Sướng đ iên người lên vì có dịp dùng đ ến chiếc máy ả nh mới mua . 
d. Ô ng Phán mọc sừng - Cháu rể . 
- Sung sướng vì đư ợc bố vợ rỉ tai sẽ chia thêm cho vài nghìn -> tự hào , vênh vang về đôi sừng vô hình . 
- Lên kế hoạch tr ả công và làm ăn tiếp với Xuân . 
-> Đám ma ô ng nội là nơi biểu diễn thú chơi thời thượng . 
-> Kẻ trục lợi vô liêm sỉ 
=> Tác gi ả đã vạch trần bộ mặt của bọn con cháu đại bất hiếu , vô đạo đ ức , đ ồng thời lên án xã hội trưởng gi ả văn minh rởm đã tr à đạp lên những gi á trị truyền thống tốt đ ẹp của dân tộc . 
2.