Bài giảng Sinh học 11 - Bài 18: Tuần hoàn máu - Năm học 2022-2023 - Nhóm 5

CHỦ ĐỀ: 
TUẦN HOÀN MÁU 
Nội dung bài học 
I. Cấu tạo và chức năng của hệ tuần hoàn 
II. Các dạng hệ tuần hoàn ở động vật 
III. Hoạt động của Tim 
IV. Hoạt động của hệ mạch 
I. Cấu tạo và chức năng của hệ tuần hoàn 
1. Cấu tạo chung 
- 
2. Chức năng của hệ tuần hoàn 
Tim 
Hệ thống mạch máu 
 Dịch tuần hoàn 
- Hệ tuần hoàn được cấu tạo bởi các bộ phận sau: 
+ Dịch tuần hoàn 
+ Tim 
+ Hệ thống mạch máu 
- Vận chuyển các chất từ bộ phận này đến bộ phận khác để đáp ứng cho các hoạt động sống của cơ thể 
II. Các dạng hệ tuần hoàn ở động vật 
Hệ tuần hoàn 
Hệ tuần hoàn hở 
Hệ tuần hoàn kín 
Hệ tuần hoàn đơn 
Hệ tuần hoàn kép 
- Ở động vật đa bào có kích thước cơ thể lớn: Có hệ tuần hoàn 
- Ở động vật đa bào có cơ thể nhỏ, dẹp và động vật đơn bào: Chưa có hệ tuần hoàn, Các chất được trao đổi qua bề mặt cơ thể 
1. Hệ tuần hoàn hở 
- Có ở đa số động vật thân mềm (ốc sên, trai ,...) và chân khớp (tôm, côn trùng,...) 
- Đặc điểm: 
+ Máu được tim bơm vào động mạch và sau đó tràn vào khoang cơ thể. Ở đây máu được trộn lẫn với dịch mô tạo thành hỗn hợp máu - dịch mô. Máu tiếp xúc và trao đổi chất trực tiếp vào các tế bào, sau đó trở về tim 
+ Máu chảy trong động mạch dưới áp lực thấp, tốc độ máu chảy chậm 
2. Hệ tuần hoàn kín 
- Đặc điểm: 
+ Máu được tim bơm đi lưu thông liên tục trong mạch kín, từ động mạch mao mạch (trao đổi chất với tế bào) tĩnh mạch và sau đó về tim 
+ Máu chảy trong động mạch dưới áp lực cao hoặc trung bình, tốc độ máu chảy nhanh 
- Có ở mực ống, bạch tuộc, giun đốt, và động vật có xương sống 
- Hệ tuần hoàn kín gồm: hệ tuần hoàn đơn (cá) và hệ tuần hoàn kép (động vật có phổi) 
 III . Hoạt động của tim 
1. Tính tự động của tim 
- Khả năng cơ dãn tự động theo chu kì của tim gọi là tính tự động của tim 
- Khả năng cơ dãn tự động theo chu kì của tim là do hệ dẫn truyền tim. Hệ dẫn truyền tim bao gồm: nút xoang nhĩ, nút nhĩ thất, bó His và mạng Puôckin 
 2 . Chu kì hoạt động của tim 
- Tim hoạt động theo chu kì 
- Mỗi chu kì tim bắt đầu từ pha co tâm nhĩ, sau đó là pha co tâm thất và cuối cùng là pha dãn chung 
- Nhịp tim của các loài động vật là khác nhau 
IV. Hoạt động của hệ mạch 
1. Cấu trúc của hệ mạch 
- Hệ mạch bao gồm hệ thống động mạch, hệ thống mao mạch và hệ thống tĩnh mạch 
2. Huyết áp 
- Huyết áp là áp lực máu tác đụng lên thành mạch 
- Huyết áp giảm dần trong hệ mạch: động mạch mao mạch tĩnh mạch 
3. Vận tốc máu 
- Là tốc độ máu chảy trong một giây 
- Vận tốc máu trong hệ mạch liên quan chủ yếu đến tổng tiết diện của mạch và chênh lệch huyết áp giữa hai đầu đoạn mạch 
THANKS