Bài giảng Sinh học 11 - Bài 30: Truyền tin qua xináp - Năm học 2022-2023 - Nguyễn Hương Giang

Vấn đề 
Xung thần kinh khi lan truyền hết sợi thần kinh sẽ đi đâu ? Xung thần kinh ấy sẽ được lan truyền tiếp như thế nào? 
Bài 30. Truyền tin qua xinap 
Giáo viên: Nguyễn Hương Giang 
Nội dung chính: 
Khái niệm xinap. 
Cấu tạo xinap. 
Truyền tin qua xinap. 
1. Khái niệm xinap 
Quan sát hình ảnh và tìm hiểu SGK mục I trang 121, em hãy nêu khái niệm xinap? 
- Xinap nằm ở cuối sợi trục, là diện tiếp xúc giữa tế bào thần kinh với tế bào thần kinh hoặc giữa tế bào thần kinh với các loại tế bào khác như tế bào cơ và tế bào tuyến. 
Tế bào trước xinap 
Tế bào thần kinh 
Tế bào sau xinap 
2. Cấu tạo xinap 
Cấu tạo synapse 
Xác định các thành phần cấu tạo của xinap: thành phần thuộc tế bào trước xinap, thành phần thuộc xinap và thành phần thuộc tế bào sau xinap 
Các thành phần thuộc tế bào trước xinap: 
Thành phần thuộc xinap: 
Thành phần thuộc tế bào sau xinap: 
+ chùy xinap chứa ti thể và các bóng xinap chứa chất trung gian hóa học ( VD: axêtincôlin). Mỗi xinap chỉ chứa 1 loại chất trung gian hóa học . 
+ Bên ngoài có màng trước bao bọc. 
khe nhỏ nằm giữa màng trước và màng sau xinap . 
Màng sau có các thụ thể tiếp nhận các chất trung gian hóa học và có các enzyme đặc hiệu để phân giải các chất này. 
3. Truyền tin qua xinap 
Hoạt động truyền tin qua xinap 
Em hãy theo dõi video và tóm tắt quá trình truyền tin qua xinap theo 2 giai đoạn sau: 
Giai đoạn 1: Khi xung thần kinh đến chùy xinap. 
Giai đoạn 2: Xung thần kinh lan sang tế bào tiếp theo. 
PHÁT VIDEO 
TÓM TẮT QUÁ TRÌNH 
Xung thần kinh lan truyền đến chùy xinap và làm Ca 2+ đi vào trong chùy xinap. 
Giai đoạn 1 
Chất trung gian hóa học vượt qua khe xinap, gắn vào thụ thể ở màng sau xinap làm xuất hiện điện thế hoạt động ở màng sau và lan truyền đi tiếp 
Giai đoạn 2 
Ca2+ làm cho các bóng chứa chất trung gian hóa học gắn vào màng trước và vỡ r a, giải phóng hất trung gian hóa học vào khe xinap. 
LUYỆN TẬP 
Câu 1: 
Tại sao chất trung gian hóa học được truyền tới màng sau xinap nhưng không bị ứ đọng tại đó? 
Vì trên thụ thể ở màng sau có các enzyme chuyên biệt để phân hủy các chất trung gian hóa học đó. 
- C hỉ màng trước mới chứa các bóng chứa chất trung gian hóa học và chỉ màng sau mới có các thụ thể để tiếp nhận các chất trung gian hóa học nên truyền tin qua xinap chỉ truyền từ màng trước tới màng sau. 
Tại sao quá trình truyền tin qua xinap chỉ theo một chiều từ màng trước qua màng sau xinap mà không có chiều ngược lại? 
Vận dụng 
Các chất giảm đa u (morphin) có thể kích thích giải phóng chất hóa học trung gian tạo cảm giác hưng phấn hoặc ngăn chất hóa học trung gian bám vào màng sau xinap khiến bệnh nhân mất cảm giác đau và phụ thuộc vào loại thuốc này (nghiện thuốc giảm đau). 
- Em hãy đề xuất một số biện pháp phòng ngừa nghiện thuốc giảm đau. 
Yêu cầu chuẩn bị 
Tổ 1: Trình bày khái niệm tập tính, trình bày tập tính bẩm sinh và tập tính học được (cho ví dụ ngoài SGK) theo các tiêu chí: Nguồn gốc, tính chất, độ bền, số lượng tập tính, cơ sở thần kinh của tập tính. 
Tổ 2: Thiết kế hoặc sưu tầm video về các loại tập tính phổ biến ở động vật (Video phải bao gồm tập tính bẩm sinh và tập tính học được dựa trên những thông tin nhóm 1 cung cấp). Thuyết minh được các biểu hiện điển hình của tập tính. 
Tổ 3: Trình bày về một số hình thức học tập ở động vật (cho ví dụ). Ứng dụng của tập tính và các hình thức học tập của động vật trong đời sống (giải trí, săn bắt, chăn nuôi, bảo vệ mùa màng, an ninh quốc phòng, ). 
CẢM ƠN! 
Các em có bất cứ thắc mắc nào về bài học không? 
VÍ DỤ VÀ HÌNH MINH HỌA 
MINH HỌA 1 
MINH HỌA 2 
MINH HỌA 3 
MINH HỌA 4 
VÍ DỤ VÀ HÌNH MINH HỌA 
TÀI LIỆU BỔ SUNG 
Hình ảnh hoặc ảnh chụp màn hình của các bài báo liên quan cũng có hiệu quả trong việc củng cố bài học trên lớp. 
HÌNH 
MINH HỌA 
MIỄN PHÍ 
Hãy sử dụng những biểu tượng cũng như hình minh họa miễn phí và có thể thay màu này trong thiết kế Canva của bạn. 
BIỂU TƯỢNG MIỄN PHÍ 
Hãy sử dụng những biểu tượng cũng như hình minh họa miễn phí và có thể thay màu này trong thiết kế Canva của bạn. 
Thứ Sáu ngày 14/8 
QUY TẮC NHẬP GIA 
& MỤC TIÊU 
LỚP HỌC 
Các quy tắc 
cung cấp cấu trúc cần thiết cho một lớp học hấp dẫn và hiệu quả. 
Các mục tiêu sẽ giúp học sinh biết được kết quả từ việc học trong lớp.