Giáo án Tin học Lớp 11 - Bài 4+5 - Năm học 2020-2021

Ngày soạn: 10/09/2020	Tiết thứ: 4
§4: MỘT SỐ KIỂU DỮ LIỆU CHUẨN
§5: KHAI BÁO BIẾN
I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức: 
- Biết một số kiểu dữ liệu định chuẩn: nguyên, thực, kí tự và lôgíc.
- Hiểu được cách khai báo biến.
2. Kĩ năng:
- Xác định được kiểu cần khai báo của dữ liệu đơn giản.
- Khai báo đúng, nhận biết khai báo sai.
3. Thái độ: Ý thức tuân thủ nghiêm ngặt các quy định của NNLT khi làm việc với máy tính. Tính cẩn thận, kiên trì, tỉ mỉ và thận trọng khi lập trình.
4. Phát triển năng lực:
- Năng lực chung: Năng lực giao tiếp và hợp tác, Năng lực tự học, Năng lực giải quyết vấn đề, Năng lực sáng tạo.
- Năng lực chuyên biệt:
 +Xây dựng hình thành được những hiểu biết ban đầu về kiểu dữ liệu
 +Vận dụng được kiến thức bài học khai báo biến
 +Nắm vững được các kiểu dữ liệu, cách khai báo biến
- Năng lực sử dụng CNTT: Hình kĩ năng với kiểu dữ liệu, khai báo biến 
II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH
 1. Giáo viên: SGVTH11, SGKTH11, giáo án, máy tính, màn tương tác và một số tài liệu có liên quan.
 2. Học sinh: SGKTH11, SBTTH11, vở ghi và đồ dùng học tập.
III. PHƯƠNG PHÁP CHỦ YẾU
	- Thảo luận, làm việc nhóm
IV. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP
1. Ổn định tổ chức:
Lớp
11A1
11A2
11A3
11A4
11A5
Ngày giảng
Sĩ số
Vắng
2. Tiến trình bài học
A. KHỞI ĐỘNG:
Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ (5’)
(1). Mục tiêu: Kiểm tra kiến thức cũ.
(2). Phương pháp: Rèn tư duy phân tích và so sánh tương tự.
(3). Hình thức tổ chức: Cá nhân
(4). Phương tiện dạy học: máy tính, màn tương tác 
(5). Sản phẩm: Câu trả lời của các nhóm HS và viết được chương trình
Nội dung hoạt động:	
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung
- Đặt câu hỏi. (Chiếu câu hỏi)
- Gọi HS trả lời.
- Nhận xét, cho điểm
- Chú ý quan sát, lắng nghe câu hỏi.
- Suy nghĩ, trả lời
Câu hỏi 1: Cấu trúc của ct gồm mấy phần? Trình bày các thành phần của chương trình? Lấy ví dụ minh hoạ cho phần khai báo hằng?
Câu hỏi 2: Viết chương trình: Viết ra màn hình 5 dòng chữ “ ngôn ngữ Pascal”
B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
Hoạt động 1:Tìm hiểu một số kiểu dữ liệu chuẩn: (Bài 4) (15’)
(1). Mục tiêu : hiểu rõ các kiểu dữ liệu chuẩn
(2). Phương pháp : vấn đáp, suy luận
(3). Hình thức tổ chức: Thảo luận nhóm
(4). Phương tiện dạy học : máy tính, màn tương tác
(5). Sản phẩm: nhớ tên các kiểu dữ liệu cơ bản trong NNLT
Nội dung hoạt động:
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung
1. Đặt vấn đề: Các bài toán trong thực tế thường có dữ liệu vào và ra thuộc những kiểu dữ liệu quen như số nguyên, số thực, kí tự...khi cần lập trình cho các bài toán như vậy người lập trình thường gặp một số hạn chế như dung lượng bộ nhớ, tốc độ tính toán của cpu...vì vậy mỗi NNLT thường cung cấp một số kiểu dữ liệu chuẩn
2. Yêu cầu học sinh nghiên cứu SGK trả lời các câu hỏi sau: (chia mỗi nhóm nghiên cứu 1 kiểu dữ liệu)
- Có bao nhiêu kiểu dữ liệu chuẩn trong ngôn ngữ Pascal?
- Trong ngôn ngữ Pascal, có những kiểu nguyên nào thường dùng, phạm vi biểu diễn của mỗi loại?
- Trong ngôn ngữ Pascal, có những kiểu số thực nào thường dùng, phạm vi biểu diễn của mỗi loại?
- Trong ngôn ngữ Pascal, có bao nhiêu kiểu kí tự?
- Trong ngôn ngữ Pascal, có bao nhiêu kiểu logic, gồm các giá trị nào?
3. Giáo viên giải thích một số vấn đề cho học sinh:
- Kiểu nguyên: được lưu trữ và kết quả tính toán là số đúng, nó có hạn chế về miền giá trị. Tập số nguyên là vô hạn và có thứ tự, đếm được nó trong MT thì kiểu nguyên là hữu hạn, có thứ tự.
- Kiểu thực: được lưu trữ và kết quả tính toán chỉ là gần đúng với sai số không đáng kể, nhưng miền giá trị được mở rộng hơn kiểu nguyên. Số thực trong MT cũng là rời rạc và hữu hạn. Phép toán chứa các toán hạng gồm cả kiểu nguyên và kiểu thực sẽ cho kết quả kiểu thực.
- Kiểu logic: trong pascal chỉ có 2 giá trị là false và true, được dùng khi kiểm tra 1 điều kiện hoặc tìm giá trị của 1 biểu thức logic. Là kiểu thứ tự đếm được.
- Kiểu kí tự: có tập giá trị là các kí tự trong bộ mã ASCII, được dùng khi tt là các kí tự, xâu. Vì vậy hầu hết các NNLT đều có kiểu kí tự để làm việc với văn bản. Là kiểu có thứ tự, đếm được. 
=> Trong Pascal kiểu DL thông dụng nhất là integer, real, char và boolean.
4. Phát vấn: Muốn tính toán trên các giá trị: 4 6 7.5 ta phải sử dụng kiểu dữ liệu gì?
2. Nghiên cứu SGK và trả lời. (chia nhóm)
- Có 4 kiểu: kiểu nguyên, kiểu thực, kiểu kí tự và kiểu logic.
- Có 4 loại: Byte, word, integer, longint.
- Có 2 loại: Real, Extended.
- Có 1 loại: Char.
- Có 1 loại: Boolean, gồm phần tử: True và False. 
3. Chú ý lắng nghe và ghi nhớ.
4. Suy nghĩ và trả lời: Kiểu Real;
1. Kiểu nguyên
- Byte, integer, word, longint
Ví dụ: Var x: integer;
2. Kiểu thực
- Real, extended
Ví dụ: var a, b: real;
3. Kiểu kí tự
 - Char
Ví dụ: Var kt: char; Kt:=’a’;
4. Kiểu lôgic
- Boolean
Ví dụ: Var Tam: boolean;
 Tam:=true; 
Hoạt động 2:Tìm hiểu cách khai báo biến (Bài 5) (10’)
(1). Mục tiêu : biết cách khai báo biến
(2). Phương pháp : tự đọc sách
(3). Hình thức tổ chức: rèn kĩ năng tự đọc, làm việc cá nhân.
(4). Phương tiện dạy học : SGK
(5). Sản phẩm: Khai báo đúng kiểu dữ liệu
Nội dung hoạt động:
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung
Yêu cầu học sinh nghiên cứu SGK và cho biết vì sao phải khai báo biến?
- Cấu trúc chung của khai báo biến trong ngôn ngữ lập trình Pascal.
- Cho ví dụ để khai báo một biến kiểu số nguyên và một biến kiểu kí tự.
Nghiên cứu SGK và trả lời.
- Chú ý lắng nghe, ghi bài.
- Lấy ví dụ.
- Mọi biến dùng trong chương trình đều phải được khai báo tên biến và kiểu dữ liệu của biến. Tên biến dùng để xác lập quan hệ giữa biến với địa chỉ bộ nhớ nơi lưu giữ giá trị cảu biến.
- Cú pháp:
Var : ;
- Trong đó:
+ Var là từ khóa
+ Danh sách biến: là một hoặc nhiều biến viết cách nhau bởi dấu “,”.
+ Kiểu dữ liệu: là các kiểu dữ liệu chuẩn hoặc kiểu do người LT định nghĩa.
- Var x:word;
 y:char 
C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP, VẬN DỤNG(10’)
(1). Mục tiêu: : Nhằm củng cố, hệ thống hóa, hoàn thiện kiến thức về khai báo biến và các kiểu dữ liệu trong PC.
(2). Phương pháp/kĩ thuật: Vấn đáp.
(3). Hình thức tổ chức hoạt động: Làm việc cá nhân.
(4). Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính.
(5). Sản phẩm: Trả lời các câu hỏi.
	Nội dung hoạt động:
	- GV đưa bài tập:
1. Cho một đoạn khai báo sau: yêu cầu học sinh chỉ ra những khai báo biến nào đúng?
Var 
 x,y,z:word;
 n l:real;
 X:longint;
 h: in tegr;
 i:byte;
2. Hãy cho biết đoạn khai báo trên: Có bao nhiêu biến tất cả, bộ nhớ phải cấp phát là bao nhiêu?
	- HS Chú ý quan sát và trả lời.
- Dự kiến trả lời: 
1. Khai báo biến đúng:
Var
 	x,y,z:word;
 	 	i:byte;
2. Có 4 biến;
- Tổng bộ nhớ cần cấp là:
x(2 byte), y(2 byte), z (2 byte), i (1 byte), Tổng 7 Byte.
D. HOẠT ĐỘNG TÌM TÒI, MỞ RỘNG (4’)
(1). Mục tiêu: Giúp học sinh có nhu cầu mở rộng thêm kiến thức của mình.
(2). Phương pháp/kĩ thuật: Làm việc cá nhân, thảo luận nhóm.
(3). Hình thức tổ chức: Ngoài lớp học.
(4). Phương tiện dạy học: SGK.
(5). Sản phẩm: Học sinh biết mở rộng các kiến thức của mình thông qua một dự án thực tế.
Nội dung hoạt động
HS về nhà học bài, xem lại các ví dụ và cho thêm một số ví dụ khác, đọc và xây dựng sơ đồ tư duy cho bài 6.
V. RÚT KINH NGHIỆM