Giáo án Tin học 11 - Bài 12: Kiểu xâu (bài tập)

Ngày soạn: 04/03/2019
Ngày giảng:09/03/2019 
 Tiết 35
BÀI 12: KIỂU XÂU (BÀI TẬP)
Người soạn: Trần Diệu Linh
GVHD: Bùi Thị Thu Huyền
Mục tiêu
Về kiến thức 
Biết được cách khai báo biến, nhập xuất dữ liệu, tham chiếu đến từng kí tự của xâu
Biết được các thao tác xử lí xâu.
Về kĩ năng
Nhận biết được trường hợp nào cần sử dụng kiểu xâu
Khai báo được biến kiểu xâu trong ngôn ngữ lập trình Pascal
Sử dụng được biến xâu và các thao tác xử lí xâu để giải quyết một số bài toán đơn giản trong Pascal.
Thái độ
Có tinh thần hợp tác, tích cực tham gia bài học. 
Giúp HS nâng cao kiến thức về sử dụng NNLT, tạo hứng thú cho HS tư duy từ đó tích cực nghiên cứu và thêm yêu thích môn học.
II.Tiến trình dạy học
 Khung tiến trình dạy học
Hoạt động
Nội dung
Hoạt động học tập của HS
Thời gian (Phút)
Khởi động
 Khởi động
N1: Ôn lại các kiến thức về cách khai báo xâu và các thao tác xử lí xâu
10
Luyện tập
Bài tập 1
N2: Nghe hướng dẫn của giáo viên và thực hiện theo yêu cầu của GV
20
Bài tập 2
N3. Nghe hướng dẫn của giáo viên và hoạt động nhóm.
15
 Hướng dẫn cụ thể tiến trình dạy học
Hoạt động khởi động
 Mục tiêu: 
Nhắc lại cho HS kiến thức cũ về kiểu xâu
Tạo không khí đầu giờ
Phương tiện dạy học: Máy tính, máy chiếu, giấy A0 đã được ghi các đoạn chương trình, chương trình Pascal.
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Trò chơi: “Ai lên cao hơn?”
Luật chơi: Có 2 đội chơi. Dãy bên phải tương ứng với đội thỏ, dãy bên trái tương ứng với đội hổ. Các đội sẽ chọn câu hỏi để trả lời. Đội nào giơ tay nhanh hơn sẽ được trả lời. Trả lời đúng sẽ được lên một bậc, sai thì đội còn lại sẽ giành được quyền trả lời. Đội nào về đích trước đội đó chiến thắng.
HS tham gia trò chơi
Hoạt động luyện tập
Tìm hiểu về khái niệm xâu
 Mục tiêu:
HS có thể khai báo biến, nhập xuất dữ liệu, tham chiếu đến từng kí tự của kiểu xâu và vận dụng các thao tác sử lí xâu vào bài toán.
Phương pháp: Giảng giải, vấn đáp
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Bài tập 1: Viết chương trình nhập vào họ tên. In ra màn hình tên của người đó.
Gợi ý: 
B1: Khai báo biến
B2: Nhập xâu họ tên
B3: Tìm kí tự trắng gần tên nhất
 Duyệt các phần tử từ cuối đến đầu dãy, kiểm tra kí tự đang xét có phải là kí tự trắng không?
 Cách 1: Xoá trong xâu họ tên từ vị trí đầu tiên đến vị trí thứ i
 Cách 2: Copy từ vị trí i+1 đến cuối xâu => được xâu tên.
 B4: In ra kết quả.
GV viết các đoạn chương trình vào giấy và phát cho 2 dãy. Các dãy phải ghép các đoạn chương trình và dán lên bảng để được một chương trình hoàn chỉnh. Thời gian thảo luận nhóm là 5 phút. 
Chương trình cụ thể:
+ Cách 1:Sử dụng thủ tục Delete 
Program inten;
Var ht: string;
 i, n: byte;
begin
 write(‘Nhap ho ten: ’);
 readln(ht);
 n:= length(ht);
 for i:= n downto 1 do if ht[i] = ‘ ’ then
 begin
 delete(ht, 1, i);
 break; {dung de thoat khoi vong lap}
 end;
 write(‘Ten: ‘, ht);
 readln;
end.
+ Cách 2: Sử dụng hàm Copy
Program inten;
Var ht, T: string;
 i, n: byte;
begin
 write(‘Nhap ho ten: ’);
 readln(ht);
 n:= length(ht);
 for i:= n downto 1 do if ht[i] = ‘ ’ then
 begin
 T:= copy(ht,i+1,n - i);
 break; {dung de thoat khoi vong lap}
 end;
 write(‘Ten: ‘, T);
 readln;
end.
GV kiểm tra kết quả của các nhóm. 
GV cho HS quan sát chương trình đã chuẩn bị sẵn trong Pascal và chạy cho HS quan sát.
Bài tập 2: Nhập vào 1 xâu thay thế tất cả các cụm kí tự ‘toan’ bằng cụm kí tự ‘tin’.
GV gợi ý: 
+ Dùng hàm pos(s1, s2) để tìm vị trí của kí tự ‘toan’
+ Dùng thủ tục delete(s1, vt, n) để xoá cụm kí tự ‘toan’ ở vị trí vừa tìm được.
+ Cũng ở vị trí đó dùng thủ tục insert(s1, s2, vt) để chèn cụm kí tự ‘em’.
GV gọi HS lên bảng làm bài
Chương trình cụ thể
Var s: string;
 i: integer;
begin
 clrscr;
 write(‘Nhap xau: ’); readln(s);
 while pos(‘toan’,s) <> 0 do
 begin
 i:= pos(‘toan’,s);
 delete(s, i, 4);
 insert(‘tin’, s, i);
 end;
write(‘Xau sau khi thay doi la: ‘,s);
readln;
end.
GV chữa bài
HS đọc đề bài, nêu ý tưởng
HS thảo luận nhóm, lên bảng dán kết quả 
HS chữa bài.
HS quan sát chương trình
Lắng nghe, ghi bài
HS lên bảng làm bài
HS chữa bài
 BTVN: Viết chương trình nhập vào một xâu bất kì. In ra màn hình xâu đó sau khi đã xoá hết kí tự trắng dư thừa. Kí tự trắng dư thừa (dấu cách, kí tự trống) là kí tự trắng xuất hiện ở trước từ đầu tiên của xâu, sau từ cuối cùng của xâu và giữa các từ cách nhau nhiều hơn một kí tự trắng.
III. Câu hỏi khởi động:
Câu 1: Để mô tả cấu trúc rẽ nhánh, Pascal dùng câu lệnh gì? Trả lời: IF-then
Câu 2: Cách khai báo nào sau đây là đúng?
	A. var x: string[25];
	B. var x = string[40];
	C. var x: string(40);
	D. var x: = string(25)
Câu 3: s:= ‘Tap the lop 11a3’;
	 D:= length(s)
D có giá trị là bao nhiêu? Trả lời: D=16
Câu 4: s:= ‘Lop 11a3 nang dong’;
 k:= pos(‘11a3’,s);
Giá trị của k là? Trả lời: k=5
Câu 5: s1:= ‘ Phu nu’; s2:=‘Quoc te’;
Để kết quả s2:= ‘Quoc te Phu nu’ ta thực hiện thao tác nào?
s2:= insert(s1, s2, 6);
s2:= insert(s1, s2, 8);
s2:= insert(s1, s2, 5);
s2:= insert(s1, s2, 7);
Câu 6: Điền vào ... để hoàn chỉnh cấu trúc lặp với số lần biết trước dạng lặp lùi?
For := ... ... ;
Trả lời: For := downto do ;
Câu 7: Cho xâu s:=‘tap the lop 11a3’;
Sau khi thực hiện 2 lệnh 
	s1:= copy(s, 9, 4);
	Write(s1);
Kết quả in lên màn hình là gì? Trả lời: S1 = ‘11a3’
Câu 8: Em hãy đưa ra cấu trúc lặp với số lần chưa biết trước?
Trả lời: While do 
Câu 9: Cho xâu s:= ‘Bac Giang’
Khi đó s[5]=?
Trả lời: S[5]=‘G’
Câu 10: Thủ tục Delete(st,vt,n) thực hiện việc xoá ... kí tự của biến xâu ... bắt đầu từ vị trí ...
Trả lời: Thủ tục Delete(st,vt,n) thực hiện việc xoá n kí tự của biến xâu st bắt đầu từ vị trí vt
IV. Rút ra kinh nghiệm, bổ sung: 
Phê duyệt của GVHD
Bùi Thị Thu Huyền